बायल गेल्या कुळारा

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

म्ह जी बायल कुळारा गेल्या, अशें सांगपी दादल्याचें तोंड तुमी केन्ना पळयलां? ताच्या तोंडार खोस आसता, आनंद आसता, उमेदीचें ल्हार आसता. ‘बायले बगर हांव एक खीण लेगीत रावंक शकना’ अशें खंयच्याय दादल्यान म्हणूं, पूण बायलेन (मागीर तें लाडान जावं वा रागान) कुळारा वचून येतां म्हणलें की दादल्याचें मन आनंदान नाचूंक लागता आनी बायलेचे असवडी हांव अमूक करतलों, तमूक करतलों अशें म्हणून तो दादलो कल्पनांच्या राज्यांत रमूंक लागता. तातूंत बायलेचें कुळार पयस आसल्यार दुदांत साकरूच. म्हज्या नशिबांत मात तें ना. कारण म्हजे बायलेचें कुळार सामकें लागीं.
केन्नाय लहर आयली वा आवयची याद आयली जाल्यार हांव साकरन्हिदेंत आसतना ती म्हाका धोंगसून उठयता आनी ‘हांव मातशें कुळारा वचून येतां’ म्हणून सांगून सक्काळीं भायर सरून वता. ती कुळारा गेल्ल्याचो आनंद मनोवया अशें येवजिता म्हणल्यार सांजवेळ जाली की ती दारांत उबी आसता. ताका लागून एक दीस तरी रातचो हांव ‘बसतलों’ अशें म्हणुंकूय मेळना, बसुंकूय मेळना. तिचें कुळार मातशें पयस आसूंक जाय आसलें अशें त्याच खिणाक दिसूंक लागता. घडये आपले असवडी हांव आनंदाक (म्हजो सामको लागींचो इश्ट) आपोवन बायल कुळारा गेल्ल्याचो ‘आनंदोत्सव’ मनयतलो ह्या दुबावान ती रोखडीच परत येता जावये.
‘आगो, चार दीस कुळारा रावन यो.’ अशें तिका सांगपाचीय माणसुकी ना. हीं उतरां म्हज्या तोंडांतल्यान आयलीं रे आयलीं की ती म्हाका दुबावान आनी रागान पळयता. हेर दादल्यां भशेन हांव काय तसलो न्हय हें ती जाणां. म्हाका कसलींच वेसनां नात हें तिका खबर आसा. हांव दुसऱ्याले बायलेक (तिरशे नदरेन लेगीत) पळयना हेंवूय ती मान्य करता, पूण तरी आसतना तिका म्हजो दुबाव. आपले असवडी हांव कितें तरी आजनेरी करतलोंच हो तिका भंय. आनी हो भंय, हो दुबावूच तिका कुळारा रावंक दिना.
‘तुमी म्हजे बगर चार दीस एकटे रावंक शकतले? हाॅटेलांतलीं भायलीं खाणां खायनासतना घरांतूच रांदतले? एक सादी च्या लेगीत तुमकां करूंक कळना, चपाती-भाजी कशी करतले? भायलीं खाणां खातकच तुमी दुयेंत पडटात. तुमच्या पोटाक भायलें खाण परवडना. भायलें तेल तुमकां माल पडटा. तुमच्या पोटांतली पचनशक्त इबाडटा. तुमकां तसलें दुयेंस आसा. तुमकां भायलें हाॅटेलांतलें कांयच खावंक दिवंनाका, तें तुमकां पचना अशें लग्ना वेळार सव्यार बशिल्लें आसतना मांवान फुतफुतून म्हज्या कानांत सांगिल्लें. (खरें फट, ती आनी तिचो मांव जाणां. मांवान खरेंच तिच्या कानांत फुतफुतून सांगिल्लें काय ती म्हज्या कानांत घालता हें म्हाका खबर ना) खरें सांगूं तुमकां, म्हाका कुळारा वचन दिसता, चार दीस रावन दिसता. आईच्या हातांतली घरावें तूप लायिल्ली भाकरी खायन दिसता. आईन केल्लो कोंकणदुदयाचो पायस भुरकायन दिसता. तिणें केल्ल्या खतखत्याचेर ताव मारीन दिसता, पूण हांव कुळारा गेलीं की तुमी हाॅटेलांत वतले, तेला-तुपाचें खातले आनी मागीर दुयेंत पडटले. होच म्हाका भंय दिसता आनी म्हणुनूच हांव कुळारा रावना.’
एक दीस अशेंच उलयतां उलयतां तिणें म्हाका सडसडीत सांगलें आनी आपूण कुळारा कित्याक रावना हाचें स्पश्टीकरण दिलें. तेन्नाच्यान हांवें तिका कुळारा वचून राव म्हणून सांगपाचेंच सोडून दिलें. पूण एक मात खरें, आपली बायल कुळारा गेल्या अशें सांगतना खंयच्याच दादल्याच्या कपलाक आंठयो येनात. तांच्या तोंडार हांसो पिकता. ताचें मन खुशाल जाता. आनी कित्याक जावचें न्हय? बायल आसतकच बंदनां आसतात. हें करूं नाका, तें करूं नाका, हें बरें दिसना, तें आमकां सोबना हीं उतरां आयकुचीं पडटात आनी आपल्यो सगल्यो इत्सा मारच्यो पडटात. बायल कुळारा गेली की मनाक मारता तें करूंक मेळटा.
म्हजो एक इश्ट आसा – केतन. सरकारी एंप्रेगाद. बंगलो आसा, गाडी आसा, पगार भरपूर आसा. बायलूय सुंदर आसा. पूण ‘दुरून डोंगर साजरे’ म्हणटात तशें ताची बायल सभावान सामकी झगडाळ. (आमी सभावा परस रुपाक भुलतात ताचो हो परिणाम) ताका लागून केतन आनी ताचे बायलेचीं सदांच झगडीं चालू आसतात. शुल्लक कारणा वयल्यान तांचीं किजिलां जातात, वाद जातात आनी बायल मागीर रागान सोमती कुळारा वता. (अशें केतन मेळिल्ल्या कणकणी म्हाका सांगता. )
एक दीस खंय केतनाची बायल रागान कुळारा गेली. आठ दीस आयलीच ना. केतनाचे आठ दीस बरे सुखान गेले, आनंदान गेले, मजेन गेले. एक दीस आमीय (ताचे खास इश्ट) केतनाक ‘कंपनी’ य दिली. पूण णवव्या दिसा मात ताका बायले विणें करमना जालें. बायल कुळारा गेली म्हणून एके वटेन केतनाक आनंद जाल्लो, पूण दुसरे वटेन ताका घर खावंक येतालें.
एक दीस रावं नजं जावन केतनान बायलेची खबर घेवपा खातीर तिका फोन केलो. पूण तिणें तापुनूच सांगलें, ‘एक फावटीं सांगलें न्हय, हांव येवची ना म्हणून. परत परत कित्याक फोन करून पिडटात म्हाका?’
‘आगो, तशें न्हय. तूं खरेंच परत येवचें ना हाची खात्री करपा खातिरूच फोन केल्लो.’ केतनान सांगलें आनी तेन्नाच्यान ताचे बायलेन खंय कुळारा वचपाचेंच बंद केलें.
बायल ही घोवाची अर्धांगिनी आसता अशें कोणे तरी म्हणलां. खरें आसतूय तें. कारण घोवाच्या सगल्या येसा फाटल्यान तिचो हात आसता. घोवा फाटल्यान ती ताची सावली कशी रावता. ती घोवाक कितलीय उलोवं, तापोवं, फणफणूं, पिरंगू, रात जातकच मात घोव घरा परतलो ना जाल्यार बायलेकूच चड हुसको जाता. ती ताची वाट पळयत बसता. घोव उपाशी आसल्यार बायलेचोच जीव सकयल वयर जाता.
दुसरे वटेन कसल्याय कारणाक लागून जावं, बायलेच्या दोळ्यांत दुकां आयलीं की घोवाचें काळीज कळवळटा. तिचीं दुकां तो पुसता. तिची अपुरबाय करता. तिचे सगले लाड पूर्ण करता. तिच्यो इत्सा पूर्ण करता. तिका सुखान दवरता. तिच्या
तोंडार हांशें फांकलें की घोवाक आपले जिणेचें सार्थक जाल्ल्याचें दिसता.
हाचोच अर्थ घोव आनी बायल एकामेकां बगर रावुंकूच शकनात. हें जरी खरें मानलें तरी बायल कुळारा गेल्या हें सांगतना मात दादल्याच्या तोंडार समाधानाचो हांसो फुट्टाच आनी तो स्वताक सगल्यां परस भाग्यवान समजूंक लागता. खरें न्हय?

अतुल र. पंडित
9623269013