फक्त ‘लाला की बस्ती’ च?

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

थियेच्या ‘लाला की बस्ती’ चें नांव वाचले उपरांत सगल्यांच्या दोळ्यां मुखार पोरण्यां हिंदी सिनेमांतलीं लाला करोडीमल वा सुखी लाला अशीं कन्हैय्यालाल हांचीं पात्रां नदरे मुखार येतात. थियेचो लाला हो ते वसणुकेचो आद्य घरकार आसतलो. मागीर ल्हवू ल्हवू करून ही वस्ती वाडत गेल्या आनी थळाव्यांनी तिचें नांव दवरलां आसतलें, लाला की बस्ती!! ती काल अचकीत उजवाडांत आयली. कारण जालें कागदपत्रां नाशिल्ले सात भायले तरणाटे. ते थंय भाड्यान रावताले. तांकां पुलिसांनी अटक करून सगलीं कागदां भरून दिवपाक सांगलां. कोणाकूय भाड्यान दवरतलो जाल्यार पुलिसांक सी फाॅर्म भरून दिवचो पडटा. 60 जाणांनी तो भरून दिवंक नासलो, अशें पुलीस सांगतात. कोलवाळ पुलीस हांगा अचकीत गेले ते भाडेकरू तपासणी मोहिमेक लागून. तेन्ना हो प्रकार उक्ताडार आयलो.
गोंयांत शारांनी वा ताचे सरभोंवतणी झोपडपट्ट्यो उब्यो जाल्यात, ताका 30- 40 वर्सां जायत आयलीं. आतां थंय चिरे, शिमिटाचीं घरां, बंगले जाल्यात. चाळी बांदून लोकांनी भाड्यांनी दिल्यात. अदींमदीं गुंडगिरी जाल्ली काय सगलेच ह्या वाठारांक बोट दाखयताले. आयजूय दाखयतात. हांगां गुंडगिरी करपी, खंडणी मागपी, बारीक- सारीक गुन्यांव करपी, गँगवाॅर करपीय सांपडल्यात. गोंयकार चडशीं करीनात तीं कंडक्टर, क्लिनर, प्लम्बर, पेंटर, मेस्त, वावराडी, रांदपी, वेटर, सफाय कामगाराचीं कामां करपीय ह्या झोपडपट्ट्यांनी रावतात. मात, सुक्या वांगडा ओलेंय लासता, ह्या न्यायान कितेंय जालें काय पुलीस झोपडपट्टेंत येतात आनी ताचो त्रास, मनस्ताप प्रामाणीकपणान रावपी, कश्ट करून पोट भरपी लोकांकूय जाता.
‘लाला की बस्तीं’ त रावपी चडशे भायले. ते रावतात ती जमीन कोणाची तें पंचायतीच्या वांगड्यांक चड बरें खबर आसतलें. अर्थांत तांणी ती कायदेशीर मार्गान घेतिल्ली आसुये. घरांय सरकारी यंत्रणेची लेखी परवानगी काडून बांदल्यांत आसतलीं, अशी आस्त. कांय गोंयकार एकमेकांचे पांय ओडटात, मात दुसरे कडेन वतात तेन्ना एकवटान रावतात. तशेंच भायल्यान येवन गोंयांत स्थायिक जाल्ल्याचें. एकलो आयलो काय आपल्या सोयऱ्यांक हाडटा, आपल्या गांवांतल्यान सवाय भितर मानाय हाडटा. गोंयकारांनी जीं कामां करप सोडल्यांत वा पयलीं सावन करीनात, तीं सगलीं ह्या लोकांच्या वांट्याक गेल्यात. थोड्यांक सरकारी, निम-सरकारी नोकऱ्योय मेळ्ळ्यात. हालींच्या कांय वर्सांनी बऱ्याच गोंयकारांनी कांय कारणांक लागून भुरग्यांक पळोवप, कपडे उमळप, आयदनां घासप, घर पुसप, रांदप पसून सोडलां. हींय कामां भायल्यान आयिल्ले करतात. ते नासल्यार गोंयकारांची अडचण जाता, हें वेगळें सांगपाक नाका. भायले येवन हांगा रावले आनी तांणी कामां केलीं म्हूण कोण हरकत घेवचो ना. मात तें सगलें कायदेशीर आसपाक जाय.
कश्टाचीं कामां करप्यांक भाड्यान घर दिवपी जशे आसात, तशेच 20 ते 40 हजारांची नोकरी करप्यांक, पर्यटकांक घरां भाड्यान दिवपी आसात. भाड्यान घरां, कुडी दिवप हो फायद्याचो वेवसाय जाला. हांगां रावप्यांचीय म्हायती पुलिसांनी तपासपाक नाका? खास करून शारां लागसारच्या उपनगरांनी, दर्या देगां वयल्या गांवांनी पावला पावलार भाडेकरू मेळटले. ‘लाला की बस्तीं’ त मेळ्ळे तशे कागदां नाशिल्ले हेर कडेनूय आसतलेच. कागाळेची वाट पळयतना चवकशी सुरू करची.
ह्यो लाला, बालाच्यो वस्त्यो उब्यो रावपाक ते न्हय, तर आमी गोंयकारूच जापसालदार आसात. राज्यांत क्रांती करपाक सोदप्यांनी हें मतींत घेवंक फावो. मतांचे आशेन तांची अपुरबाय कोण करता? तांच्या घरांत खट- खुट्ट जालें काय धांवून मजतीक वता कोण? राज्य आनी गांव पांवड्या वयले लोकप्रतिनिधी तांकां तळटा वयल्या फोडा प्रमाण सांबाळटात. तेय भाई, पात्रांवाच्या मिठाक जागतात. वर्साच्या वर्सांचे हे ऋणानुबंद!! मजा, म्हणल्यार ह्या भायल्यांक हिणसावपीय ह्या फुडाऱ्यांचेच वावुरपी.
आतां पुलिसांनी सगल्या घरधनी, हाॅटेल, गेस्ट हावस, काॅण्ट्रेक्टरांक भाडेकरूं विशींचे अर्ज 24 वरां भितर भरून दिवपाक सांगल्यात. पुलिसांनी लाला, बाला, बाबा, बाबू सगल्यांच्या वस्त्यांनी स्वता वचून तपासणी करपाक जाय. फुडाऱ्यांनीय तांकां आडमेळीं हाडपाक जायना. गोंय गुन्यांवमुक्त जावचें म्हूण पुलीस मेहनत घेतात, ताका समाजानूय तेंको दिवचो.