भांगरभूंय | प्रतिनिधी
पांचव्याचार सैमा सांगाताक जंय भांगराळीं किर्णां घेवन दिसपट्टो सूर्य उदेता. सोबीत निळसार दर्या देगेर थंड शितळ वारो व्हांवता. सकाळच्या पारा सवण्या सुकण्यांचो आवाज जंय कानार पडटा. रंग रंगयाळ्या फुलांचो सोबीत देखाव आनी तांचो परमळ जळीमळी फांकता. जंय रसाळ फळांचो सुवाद जिबेर घोळटा. तरेकवार जनावरांय आपले परीन सैमांत भर घालीत आसता, दोंगर दोगूंल्ल्यो जंय मळबाक हातवारे करून पावस रकयता. जंय दर्याच्या ल्हारांचो गाज, देवळां आनी इगर्जींतल्या घाटींचो म्होंवाळ नाद, सकाळ सांज अज़ानचो सूर कानार पडल्या बगर रावना. अशा सोबीत गोंयान पुराय संवसाराक मोह घाला आनी आताय घालीत आसा. गोंयचे सैमसंपत्तीक लागून साबार राज्यकर्त्यांनी हांगां राज्य केलें. पुर्तुगेजांनी चडावत साडेचारशीं वर्सां गोंयकारांचेर शेक चलयलो. आमचे पुर्वज अन्याय आनी जुल्म सोंशीत सुटके लडो मुंये गतीन एक-एक पावल मुखार व्हरत रावले आनी निमणे गोळाक लागिल्लो फास तुटलो. पांदर्यांतल्यान सोडून घाल्लें सवणे जशें मळब भर घिट्टी घेत उडूंक लागता. तशी शी गत गोंयकारांची जाली तांचो अंदून दवरिल्लो स्वास मेकळो जालो. गोंय मुक्ती ध्यास सफळ जालो म्हण गोंयकार खोशयेन भल्ले. आता आपली सगलीं सपनां रोखडीच पुराय जातलीं अशें गोंयकारांक दिसताले पूण तशे घडले ना. आपलें अस्तित्व राखचे खातीर गोंयकारांक बरेच वावुरचे पडले, कोंकणी गोंयची राजभास करूंक आनी मागीर घटक राज्याचो दर्जो मेळोवन दिवंक घाम गळोवचो पडलो. तेच प्रमाण संविधानाचे आठवे वळेरेंत मांय भासेचो आस्पाव करूंक होमखणांत उडी घेवची पडली. विचार करात गोंयकारांक आपल्या हक्काच्योय गजाली सोपेपणी मेळल्यात व्हय ?
आमी हालींच गोंय मुक्तिचीं साठ वर्सां पुराय केल्यात. ह्या साठ वर्सांत गोंयकारांनी कितें मेळयलें आनी कितें वगडायलें हाचो सोद घेवंक गेल्यार संमिश्र प्रतिक्रिया आयकूंक मेळटल्यो. हांगासर राबितो करतल्या वेग-वेगळ्या जाती-धर्मांच्या लोकांच्यो प्रतिक्रिया वेगळ्योच आसतल्यो. तशेंच राजनीती खेळटल्यांचें आप-आपले खाशेलें मत आसतलें. मुक्ती उपरांतचें गोंय सगल्यांकच लाभदायक थारलां अशेय न्हय पूण गोंय मुक्त जावप गरजेचें आशिल्लें. गोंय मुक्त जालें हीच लाख मोलाची गजाल थारपाक पावली अशें हांव ह्या खिणांक म्हणपाक शकता. इतलेंय आसून आमी एकचारांत रावपी गोंयकार, ही भावनाच मनाक थाकाय आनी शितळसाण दिता. गोंयकार मायेस्त, गोंयकारांक लोक जाय. कोणाय लागी भावार्थान वागप हेंच गोंयचें व्हडपण. हांगा येतल्या दर एक भोंवंडेकारान ही गजाल मतींत दवरूंक जाय. गोंयचीं सोबीतकाय आनी अस्मीताय सांबाळून दवरूंक गोंयकारांक पालोव दिवंक जाय.
आमचें गोंय वेगळें अशें आमी मानतात तें कित्या खातीर वेगळे त्यो गजाली आमच्या शिक्षण क्षेत्रांत आसपाव करून घेवंक जाय. ल्हानपणां सावन शिकपी भुरग्यांक आमी त्यो आत्मसात करुंक शिकोवपाक जाय. गोंय फक्त भोंवंडेकाराचें आकर्शण म्हूण वेगळें ही चुकीची गजाल म्हूण आमी सगल्यांक सांगपाक जाय. गोंयची भुगोलीक रचना, कला आनी संस्कृती, गोंयचें जेवण-खाण, गोंयचीं पदां, मांडे, फुगडी, दुल्पदां, धालो, नाटकुली, चित्रकला, वेग-वेगळ्यो परबो आनी तियात्र सारकिल्ले प्रकार गोंयांक खाशेलेपण दितात. ही गजाल सराकी पटोवन दिवंक जाय. गोंय ही कलेची खण जावन आसा ह्या सगल्या गजालींचो प्रचार आनी प्रसार व्हडा प्रमाणांत जावंक जाय. तेचपरी हांगसल्लीं धार्मीक थळां, देवळां आनी इगर्ज्यो हांचें म्हत्व, तांची सारकी आनी खरी म्हायती आमी संवसारभर पावोवपाचो यत्न करुंक जाय.
कोंकणी भाशेचें म्हत्व, ती भास उलोवपाची तरा एका वाठार्यांतल्यान दुसर्या वाठार्यांत पावता म्हणसर कोंकणी कशी बदलत वता ताची व्हडवीक आमीच गावंक जाय. त्या भायर वयर सांगिल्ल्यो सगल्यो गजाली येतले पिळगे खातीर तिगोवन दवरूंक नाका व्हय ? तुमी म्हणटलें तें सरकाराचें काम, हय पूण आमी समजूतदार नागरीक म्हण आमचीय जापसालकी थारता न्हय ? पुर्तुगेजांनी विस्कटावन उडयल्ली आमची जीण, होगडायल्ली ऐपत, पुर्तुगेजांच्या जाचांक लागून धूळ खायत पडिल्लें आमचें दायज आनी संस्कृताय मुखेल प्रवाहात हाडपाचो सफळ प्रयोग गोंय मुक्ती उपरांत बर्या पैकी जाल्लो दिसता. त्या भायर वेवसायीक क्षेत्रांत सुधारणांय जायत आसा ही बर्याची गजाल म्हणू येता. फाटलीं सुमार पन्नास वर्सां मिना बार्जीनी बरोच दुडू जोडलो, बांधकाम वेवसाय आनी हॉटेल इंडस्ट्रीक बरो वाव मेळ्ळो, वखदां कारखाने सुरु जाले. बोटी बांदप आनी तांची रखरखाव करपाचो वेवसाय लेगीत बरो चलता, आय.टी. क्षेत्र लेगीत बर्या प्रमाण वयर सरिल्ले दिसता, पूण ह्या खिणाक म्हजी नदर शिक्षण क्षेत्राचेर वता सगले तरेचें शिक्षण गोंयकारांक मेळचें हाची तजवीज बरी जाल्ली पळोवन मन सुखावता. गोंय विध्यापीठ सुरु करुन सरकारान उंचेल्या शिक्षणाची सोय गोंयकारांक भेट दिवन तरनाट्यांक आपलो फुडार घडोवंची संद फावो केली. देखून आयचो तरनाटो आपले आवडी प्रमाण शिक्षण घेवंक पावता. विदेशांत वचून शिक्षण घेवंक मेळचे म्हूण कायदेय सुटसुटीत केल्यात हाका लागून खूबशा गोंयकारांक विदेशात शिकपाची संद आतां मेळूंक लागल्या, पूण मुळाव्या शिक्षणाचो मुद्दो अजून तडीक लागूंक ना.
गोंयचें जिणेंत लोकवेदाचें म्हत्व सुमरा भायलें आशिल्ल्यान आमची जीण म्होंवाळ आनी संगीतमय जावंक पावल्या. परके सत्तेखाला ह्या लोकवेदाची वाड जावंक पावली ना तरी मुक्ती उपरांत ती वयर सरूंक पावली ही समेस्त गोंयकारांक खोशयेची गजाल. गोंयचें कला आनी संस्कृती खातें आमच्या कलाकारांक पोसवण दिवपा सारक्यो येवजणो हाडून तांचे कलेक वाव दिता ही बरी गजाल.
गोंय मुक्ती उपरांत पर्यटन क्षेत्र सगल्या खातीर उकतें केलें हो एक व्हड बदल म्हणू येता. पर्यटन क्षेत्राक वाव मेळ्ळो, गोंयच्या लोकांक वेवसाय थाटूंक एक बरी संद मेळ्ळी पूण तेचबरोबर आमी पर्यावरण सांबाळून उदरगत केली ना. गोंयचे उदरगतीच्या नावान पर्यावरणाचो जाल्लो विधवंस पळोवन मन मात दुखावता. उदरगती वांगडा पर्यावरणाचो ताळमेळ बसोवंक आमी कमी पडले देखून पर्यावरण प्रदुशणाचीं फळां आमकां गिळची पडटात तेन्ना पर्यावरण मोगी बाब राजेद्र केरकार सारक्या मनशाच्या वावराक आमीय हातभार लावचो, तांची शिकवण मुखार व्हरची अशें मना पासून दिसता. ह्या वेवसायान आमी स्वताचोच घात करुन घेवंक ना मूं ? असोय एक प्रस्न म्हज्या मनांत उप्रासता. कारण गोंयात येयात, खायात-पियात, मजा करात असो चुकीचो संदेश संवसारभर पाविल्लो आमी पळयतात. पर्यटनाच्या नावान बर्यो तश्योच वायट गजाली घडूंक लागिल्ल्यान नवे पिळगेच्या फुडाराचो धसको जण एक गोंयकाराच्या मनाक लागिल्लो आसता. गोंयच्या दर्या देगे वयल्या वाठार्यांनी बेकायदेशीर आशिल्ले वेवसाय सर्रास चलतात तेचपरी घुंवळे वखदांचोय वेपार चोरया चलता असो एक प्रकारचो सूर कानार पडटा. ताचो सोक्ष-मोक्ष लायत जाल्यार मुक्ती ध्यासाचो आनीक एक पांवडो आमी वयर सरूंक पावतले. पुर्तुगेज कायदे कडक आशिल्ल्यान बेकायदेशीर उपद्रव जावंक पावनाशिल्ले ही गजाल आमी तांचे कडल्यान शिकिल्ले जाल्यार. आमचेय कायदे कडक आसतले आशिल्ले आनी कायदे हातांत घेवपाची कापाजदाद कोणाक जावची नाशिल्ली.
ओपीनियन पोलान गोंयचें अस्तित्व राखलें खरें म्हणल्यार तेन्नाच आमकां वेगळो दर्जो मेळूंक जाय आशिल्लो, पूण आयज मेरेन तशें जाले ना. सत्तेर आयिल्ल्या आतां मेरेनच्या सरकारांनी फकत आश्वासनां दिलीं हाचे जायत्या गोंयकारांक दुख्ख आसा. आमचे मदीं आशिल्ले मतभेद पयस सारुन गोंयकारांनी एकामेकाक पालोव दिवचो असो तो काळ आशिल्लो. जे नीज गोंयकार परके सत्ते वेळार गोंय सोडून पयस गेल्ले तांकां परत हाडपाचो यत्न जावपाक जाय आशिल्लो. घडये जालाय आसत ते परत आयिल्ले जाल्यार गोंयचे घडणुकेंत तेय वांटेकार जावपाचे. मांयभूंय सोडून वचपाचे दुख्ख पचोवप सोपे न्हय पूण ते दुख्ख तांणी पचयलां. गोंया भायर वसणूक करुन लेगीत आपली संस्कृताय, आपलें दायज, आपली अस्मिताय ताणीं सुगूर करुन दवरिल्ली आयज मेरेन आमकां पळोवंक मेळटा. म्हजे कोतान गोंयकारपण म्हणटा तें हेंच. तें सांबाळून दवरूंक गोंयांतूच आसूंक जाय अशेय ना. धरतरेवयल्या खंयच्याय तेंमकार राबितो करून आसल्यार पसून गोंयकारपण तिगोवन दवरूं येता. आपल्या मनशां भितर तें रिगोवं येता. खरें म्हणल्यार ह्या साठ वर्सां भितर गोंयकारांच्यो सगल्यो अडचणी पयस जावंक जाय आशिल्ल्यो पूण कांय जाल्यो तर कांय जावंक ना. हो लेख बरोवंक बशिल्लो तेन्ना पयस सावन हय न्हयशें एक पद कानार पडटालें थोड़ा sss है थोड़े sss की जरुरत sss है, तशी शी गत गोंयकारांचीय.
एच. मनोज
9822441417
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
