दाळ खंय आनी शहाजहान खंय ? 

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

रेशनाचे तांदूळ -गंव वचनात भायर? ट्रकांचे ट्रक वतात. रेशनाच्या दुकानार नाका मेळूंक, पूण कोणाक तरी मेळटा न्ही. मागीर दाळूच कित्याक भड्डेवंक दवरूंक जाय आसली ?

नांवांत कितें आसा, अशें कोणेय कितलेंय म्हणूं, पूण नांवांत जायतें आसा म्हणपाचें मानचेंच पडटलें. नासल्यार वोगीच म्हणून आमी नांवां दवरपाचे तर? सद्याक तर नांवां बदलपाचें एक फॅड आयिल्लें दिश्टी पडटा. बाँबेचें मुंबई जालें, मद्रासचें चेन्नाय तर कलकत्ताचें कोलकाता जालें. नांव बदल्लें म्हणून कितें शारांनी बदल जालो? ना. हांगची गर्दी उणी जाली? दळदिरेपण ना जालें? रस्ते सुदारले? लोक सुखी जाले? इतिहास बदल्लो? कितें जालें नांवां बदलून? कांयच ना. तरीय आमकां नांवां दवरपाची आनी बदलपाची संवंयूच जाल्या. हालीं तर कितलेश्याच शारांचीं, रेल्वे स्टेशनांचीं बी नांवां बदलल्यां. खंय प्रयागराज तर खंय संभाजीनगर. खंय धाराशीव तर खंय दीनदयाळ. कांय जाण आतां वास्कोचें नांव बदलपाचो आगरो करतना दिसतात. नांवां बदलून जर कितेंय बरें जाता आसत तर नांवां बदलपाक कोणाचीच हरकत आसची ना काय दिसता.
कांय वर्सां पयलीं कोणेतरी कला अकादमीचें नांव ‘कला आतां कमी’ केल्लें. थंयची कला उणी बी जाल्ली जाल्यार खबर ना. पूण कोणाक तरी तशें दिसलें आसूंक जाय. मदींच कोणाक तरी अकादमीचो कविता महाल करचोशें दिशिल्लें. ताणें थंय काव्य होत्र सुरू केलें. ‘फुलू खुस्तार खोजनो’ म्हणटात तशें. पूण तेंय बंद जालें आनी नांव तेंच, पयलींचेंच उरलें. पूण आतां तर कांय लोक ताका ताजमहाल म्हणून पाचारूंक लागल्यात. नांवां दवरपाची आनी नांवां बदलपाची कितली आवड आमकां ती पळयात. आतां ताजमहाल आयलो म्हणजे शहाजहान आसचोच पडलो. म्हणटकूच कोणाचें तरी नांव बदलचें पडलें ना? अजून तरी तशें नांव कोणें बदलूंक ना. पूण आमी नांव दवरूंक फाटीं तर?
कांय जाणांक शहाजहानाक वयर काडची आयती संद मेळ्ळी. निमित्त जालें दाळीचें. सरकारी गुदावांतली दाळ भड्डेली. इतलें उणें म्हणून साखर तेंवेली. साखरीचें एकवेळ समजूं येता. गोंयांत दर एकल्याची साखर दाडल्या. म्हणटकूच कोण चडशे साखरी वाटेक वचना. पूण दाळीचें कितें? तिका कित्याक भड्डेवंक जाय आसलें? बाबडो शहाजहान वोगीच बदनाम. आतां पळेयात, नाक खंय आनी आदोळी खंय म्हणटात तशें ‘दाळ खंय आनी शहाजहान खंय’ अशें म्हणपाची पाळी.
आतां तांदूळ बी आसल्यार ते शहाजहानान बिर्याणी खातीर हाडिल्ले म्हणूंक जाताले. पूण दाळ? गोंयकारांचीं पोटां पयलींच भायर सरल्यांत. गोंयांत बेकारी खूब्ब अशें कोणेय कितलेंय म्हणूं पूण गोंयकारांचीं पोटां तट्टटिल्लीं नदरेक येतलीं. वोगीच तर आमी आमचे धंदे काडून मारवाड्यांच्या हातांत दितात? आमकां भाडें मेळ्ळ्यार पुरो. काम कोणाक जाय. आमी कामा बगर भोंवतात म्हणजे बेकार समजप चुकीचें. आमी बेकार आसले जाल्यार पोटां अशीं तट्टटपाचीं तर?
पयलींच पोटांत वाय, तातूंत दाळ गा कोण खातलो? तशे दाळ खावपी आसात थोडे, पूण ते सरकारी गुदावांतली खातले? सवाय खाण पोटफुगें म्हणून खबर ना तर तांकां? आतां दाळ हाडटल्यांक हें खबर आसूंक जाय आसलें. आमी हाडटात ती दाळ गोंयांत शिजचिना म्हणून. तरी तोरची दाळ हाडली. हुमण खावप्यांक वरण खाया म्हणून सांगप कितलें सारकें? आमकां पयलींच वरणा निमित्त. तातूंत दाळ खाली तर कितें जावपाचें? आतां तोरचे दाळी जाग्यार चण्या दाळ वा मुगां दाळ हाडल्यार घडये कोणूय गोडशें करून खायत आसलो. गोंयांत सण- परबो जायत आसतात. आत्र्या-पयर्‍यान आमकां गोडशें करचेंच पडटा. पूण, हे सभागे हाडटात तोरची दाळ. हाडटात ते हाडटात, ‘दालमें कुछ काला है’ म्हणपाकूय जागो दवरतात. हाडली जाल्यार ती ल्हवूच खंयतरी खपयली अशेंय ना. रेशनाचे तांदूळ -गंव वचनात भायर? ट्रकांचे ट्रक वतात. रेशनाच्या दुकानार नाका मेळूंक, पूण कोणाक तरी मेळटा न्ही. मागीर दाळूच कित्याक भड्डेवंक दवरूंक जाय आसली? आनी ती भड्डेली म्हणपाचें भर श्रावणांत भायर फुटप?
हांकां पयलींच खबर आसूंक जाय आसलें, कांय जाणांची दाळ सरकारांत शिजूंक ना. तांकां सत्तेंत वांटेकार जावंक मेळूंक ना. कांय जाण गल्ली ते दिल्ली पासयो मारतात, पूण थंयूय तांची दाळ अजून शिजिल्ली दिसना. तांकां उलोवंक संद दिवची न्ही म्हणपाचें शहाजहानाक कळूंक जाय आसलें. पूण ना, हे कोलीतूच दितात हातांत. मागीर जांची शहाजहाना मुखार दाळ शिजूंक ना ते राजा दिवे पेटयतलेच न्ही? संवतलेच न्ही शहाजहानाक. तांकां दोश कसो दिवंक जातलो?
आमच्या शेजारच्या राज्यांनी खंय मदींमदीं धान्य कुसयतात. धान्य उगत्यार उरलें वा गुदावांत उदक आयलें हें निमित्त पुरो जाता. धान्य कुसलें ना तर सोरो कसो जातलो? ताचीय म्हणून तरतूद करूंक जाय न्ही. हांगाय बी तसलेंच प्रकरण न्ही मूं? गोंरवांकूय खावड म्हूण चलना खंय ही दाळ देखून दुबाव. बाकी कितेंय आसूं सद्याक गोंयांत शहाजहान गाजता. बाबडो शहाजहान आपणालें नांव बदलात गा बेगीन, म्हणून मागना जातकूच जालो.

अभयकुमार वेलिंगकार
9423884687