तिकळें, निखळें, खिळखिळें, गिळगिळें आनी धुळफुकें

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

आमच्या पुरूशप्रधान समाजांत जंय स्त्रीक इतले त्रास, आडमेळी, अडचणी, बंदी सोंसच्यो पडटात, थंय आनीक एक गैगसमज कालांतरान चलत आयला, जाचे बद्दल जायत्या जाणांक खबर ना. आनी होच समाजान निर्माण केल्लो विचार तुमचे म्हऱ्यात मांडटां.
एका घराब्यांत खंय तीन चल्या उपरांत एक चली जाली, पूण तें जल्माक येल्ल्यान घरांत सगळ्यांची वाट लागपाक लागली, घरांत सगळें वायट जावपाक लागलें, म्हूण ताका ‘तिकळें’ नांव दवरलें. तिकळ्या फाटल्यान अनीक एक चली जाली, पूण तें जल्मतकीर घराबो मोडलो, घराब्यांत दुस्पट पडली, म्हूण ताका ‘निखळें’ (सगळें निखळायता) नांव दिलें. निखळ्या फाटल्यान जल्माक आयिल्ले चलयेन पुराय घर हालयलें, हाका सोडून ताका धर, ताका सोडून हाका धर, म्हूण ताका ‘खिळखिळें’ नांव पडलें. खिळखिळ्या फाटल्यान जाल्ले चलयेन घरांतलें सगळें बरें गिळ्ळें, म्हूण ताका ‘गिळगिळें’ नांव दिलें, हाकाच लागून म्हणटात, “बऱ्याची अपेक्षा धरनाकात, गिळगिळें गिळटलें”. आनी गिळगिळ्या फाटल्यान जल्माक आयिल्ल्या चलियेक धुळफुकें नांव पडलें कित्याक तर ताणें घराब्याक लासून उडोवन ताचो गोबर केलो, घराब्यांत धूळ फाफसायली.
ही फक्त एक आख्यायिका वा ही खऱ्यांनी घडिल्ली गजाल हें आमच्यांनी सांगपाक जायना, पूण आयज मेरेन जाणटेलीं तिकळ्याक, निखळ्याक, खिळखिळ्याक, गिळगिळ्याक, धुळफुक्याक मानतात. तीं जर एखाद्या घराब्यांत जल्माक येत जाल्यार त्या घराब्याक वायट चुकचेंना हाची खात्री जाता. हेच तरेन, तिगां चलयां फाटल्यान जल्माक आयिल्ल्या चल्यांक तिकळो, निखळो, खिळखिळो, गिळगिळो आनी धुळफुको हीं नांवां पडटात. पूण चली लग्ना उपरांत घोवा -घरा गेल्ल्यान चलये विशीं हें चड मानप जाता. तांणी आवय- घरा कितें बरें केलें जाल्यार घोवा- घरा वायट जातलें, आनी घोवा- घरा कितें बरें केलें जाल्यार आवय- घरा वायट जातलें, अशें म्हणटात. हाकाच लागून लोक जेन्ना सोयरीगतीन लग्न थारायतात तेन्ना व्हंकलेच्या घराब्यांत कितलीं भावंडां आसात, व्हंकल कितल्या भावंडां फाटल्यान जल्माक आयल्या, ह्या सगळ्यां विशीं चवकशी करप जाता. आनी जर व्हंकल तिकळें, निखळें, खिळखिळें, गिळगिळें वा धुळफुकें म्हूण कळत जाल्यार सोयरीक मोडटात.
आयच्या काळांत मात आधुनीक विचारांनी रीग घेतल्यात; संवसाराची लोकसंख्या उणी करपाच्या उद्देशान घराब्यांत एक नाजाल्यार चडांत चड तीन भुरगीं जल्माक आयिल्ल्यान घराबे ल्हान जायत गेल्यात, शिक्षण वाडलां आनी अंधश्रद्धांचेर विश्वास घटत गेला, अरॅन्ज मॅरॅज सोडून लव मॅरॅज जाल्ल्यान चवकशी करपाची पद्दत आतां बंद जाल्या, तेच बरोबर, चल्या वरीं चलीय आयज सक्षम जाल्या, वेग- वेगळ्या मळार आपलें पावल ती मारीत आसा. जायते फावट चलयोच घराबे चलयतात, तींच आपल्या आवय- बापायक सांबाळटात.
एखादी चली कितल्या चल्या फाटल्यान जल्माक आयल्या हाची नोंद घेवन ताचो पुराय फुडार थारावप खऱ्यांनीच काय, समजिकायेची गजाल?
म्हज्या मतान, आमच्या नशिबांत कितें घडपाचें आसा, जांव तें बरें वा वायट, घडटलेंच, कोणुच तें चुकोवंक शकचो ना. हाकाच लागून असल्या अज्ञानी गजालींचेर आमचें लक्ष दवरचें परस, आमी कशे तरेन आमचें तशेंच दुसऱ्यांचें जिवीत फुलोवपाक, सुदारपाक शकतात हाची जतनाय आमी घेवुंया. आनी आमच्या नशिबाचो दोश दुसऱ्यांचेर घालपाचो सोडून दिवन, आमचें नशिब स्वताच्या हातांत आमी घडोवया.

मेगन दे सौजा
72186 09502