भांगरभूंय | प्रतिनिधी
एका गांवांत एक मनीस रावतालो. सादारण साठीच्या लागीं पाविल्लो. ताचें नांव आशिल्लें भिकू. आनी ताचे बायलेचें नांव आशिल्लें लक्षीम्ये. तशें नांव लक्ष्मी. पूण “ओऽऽ लक्षुम्या” अशेच लोक आपयताले. तर हो भिकू बारीक सारीक भटपण जाणा आशिल्लो. चार पुस्तकां शिकिल्लो. पूण बारीकसाणेचो कट्टी कसो. हातांतल्यान दमडी सुटनाशिल्ली. कोणाक मूठभर अन्नय घालिनाशिल्लो. पानावेलो कणान कण चाट्टालो. कित्याक? तर बेश्टो कित्याक भायर वडोवप? असो विचार ताचो. ताची बायल मात गुणवंत आशिल्ली. शेजार पाजार ती गोड उतरांनी सांबाळटाली. केन्ना प्रसंगार कोणाची मदत लागत तें सांगूक जायना. ह्या विचारांची. घोव सांगिल्ले आयकना. घरांत एक पुजा, देवकार्य करिना. हाचें तिका वायट दिसतालें. कित्याक? तर ती खात्या पित्या घरांतली आशिल्ली. पूण आपल्या घोवाचीं चामटेपणां तिणें कुळारा दाखोवन दिलीं नात वा गांवार घालीं नात. “म्हजें नशीब म्हाका” म्हण ओग्गी रावताली. तरी आपल्या घोवाचेर तिचें उपाट प्रेम आशिल्लें. केन्नाच आपल्या कर्तुबांनी घोवाच्या कपलार मिरी तिणें पडूंक दिली ना. ती एक सामकी पतिव्रता अस्तुरी आशिल्ली. आनी भिकू इतलो बारीकसाणेचो की, चलत वतना व्हाणो झरतल्यो म्हण खांकेक मारून वचपी. मागीर तो कितें दुडू बी मोडटलो! ब्राह्मण आसून उंडी भर शीत ‘काकोळ’ घालिनाशिल्लो. जेवतना ‘चित्रावळ’ घाली नाशिल्लो. आंवचे पयलीं चुकून
उश्ट्या हातान कावळो दिसल्यार आमूड नाशिल्लो. कित्याक? तर फुकटचें खावन कावळ्याक मस्ती मारतली. मद मारतलो अशे ताचे विचार आशिल्ले. आनी ताका कारणय तशेंच जाल्लें.
एक दीस आंवता आसतना ताच्या दांताचे खांचींत भरिल्लो एक शिताचो कण चुळी बरोबर भायर पडलो. आनी थंचय पोपायेर बशिल्ल्या कावळ्यान झोपय मारून तो खालो.
भिकू बेजार “हें जालेंच कशें? आतां हो माजतलो. सद्दां येतलो. हाका आतां कांयच मेळूंक फावना” अशे ताणें मनांत निर्धार केलो. आनी सदांच पानार आसतना बोटां चाटून निवळ करूंक लागलो. दांतां माळे वयल्यान बोट घुंवडान चाटूंक लागलो. खरेंच ताच्या सारखो तोच रे बाबा. दान धर्म, देव- देवसपण कांयच ना करपी. जालें. खूऽऽब दीस गेले. काळ वचत आसता. एक दीस हाका छातयेंत बरेच दुखूंक लागलें. हो पयशे खर्च करचे पडटले म्हण दोतोरागेर वचूंक, वा दोतोराक आफोवपाक कसोच तयार ना. बायल सामकी शरण आयली. “दोतोराक आफोवया न्ही?” म्हणपाक लागली. हो वयल्यान तिका सांगूंक लागलो. “अगो तूं कित्याक भिता? तुगे कुकमा टिळो हांव, कसोच मरना. यमदूत व्हरतले? व्हरूं. हांव हो गेलों. हो आयलों. बेठ्ठो बोवाळ करिनाका. कुकूम बी पुसूं नाका.”
आनी जालें तशेंच. हाचे घडे भरले. यमदूत चित्रगुप्ता कडेन घेवन गेले हाका. चित्रगुप्तान म्हणलें, “अरे सभाग्या भिकू. जल्माक येवन तुवें कांयच पुण्यकर्म करूंक ना मरे? ना दान, ना धर्म. तुका सोमतोच नरकांत धाडचो पडटलो.”
“किते सांगता सायबा? हांवें पुण्य करूंक ना? आनी तर हांव सामको एकनिश्ठ मनीस. हांवें म्हजे बायले शिवाय कोणा कडेनय वायट नदरेन पळोवंक ना. तिका हांवें उतर दिलां की हांव हो गेलों आनी हो आयलों म्हण. तुमी तुमची पटी परत वाचून पळयात पळोवया.”
आतां चित्रगुप्त परत पटी तपासूंक लागलो. इतल्यान भिकून म्हणलें, “सायबा म्हाका याद आसा. आंवता आसतना म्हज्या तोंडांतल्यान एक शिता कण पडिल्लो, तो एका कावळ्यान खाल्लो. तो धर्म जालो ना? तें म्हजें पुण्यच न्ही?
चित्रगुप्तान पळयलें, “हय हो म्हणटा तें सारकें. हाका तें पुण्य तर फावो जाता. हाका कितें दिवप?” चित्रगुप्त ताका यमराजा कडेन घेवन गेलो. यमराजान पळयलें. ताणें म्हणलें, “भिकू बरोबर तुजें. पूण ह्या पुण्यान तरी तुका स्वर्गांत वचूंक कांय मेळपाक ना. भायल्यान जाय जाल्यार पळय स्वर्ग.”
“हय. आनी म्हाका तो स्वर्ग आतांच नाकाय बी. हांवें बायलेक रोखडोच येता म्हण सांगून आयला. जाता म्हाका. फक्त भायल्यान दाखयल्यार पुरो म्हाका स्वर्ग.”
ते भिकूक घेवन स्वर्गाच्या दारांत गेले. स्वर्गाचें दार उक्तें आशिल्लें. भितर देव लोकांची सभा भरिल्ली. इंद्र वळखुपाक येतालो. तसोच कृष्णय आपल्या निळशा रंगाक, मोरपिसाक, तशेंच सुदर्शन चक्राक लागून वळखूंक येतालो. भिकून दारा भायल्यान तांकां हात जोडून नमस्कार केले. कृष्ण ताका पळोवन हांसलो. इतल्यान यमान भिकूक फाटीं ओडलो. आनी “सोंपलें तुजें पुण्य” म्हणलें.
भिकून म्हणलें, “म्हाराज आतांच तर प्रत्यक्ष देवांचो देव जो श्रीकृष्ण हांचें दर्शन म्हाका जालें. जाका समक्ष देव दिसता; तो पापी कसो उरतलो? हांव खरोच पुण्यवान.” आतां यमराज विचारांत पडलो. आतां करप तर कितें करचें? प्रस्न पडलो ताका. मागीर ताणें विचारलें, “सांग आतां कितें जाय तुका? कितें दिवं तुका.”
भिकू मोठो बिलंदर. ताणें म्हणलें, “हें पळय, म्हाका परमेश्वर दर्शन जालां; हाचो अर्थ म्हाका स्वर्गांत आतांच वचूंक मेळटा. तरी हांवें बायलेक उतर दिलां हांव परत येतलों म्हण. तेन्ना आतां म्हाका म्हज्या घरा पावय. आनी म्हाका नातवंडा, पतवंडा जातगीर तांचो सुखी संवसार पळोवन, मागीर म्हाका परत हाड. तेंवय म्हजे बायले बरोबर. तेंवय सोमतें स्वर्गांत पावय. कित्याक तें तूं जाणा. प्रत्यक्ष देवाधी देवाचें म्हाका दर्शन जालां. जाणा मरे?” बिचारो यम देव. मनशाच्या अक्कल हुशारी मुखार ताचें सादें सरळ ‘शाणेपण’ आनी चलता? “तथास्तू” अशें म्हणत ताणें ताका पृथ्वीर ताच्या घरा परत पावयलो. म्हणटकीच आयुश्य जगुनूच तो भिकू निमणे स्वर्गारच गेलो.
तेजश्री प्रभुगांवकर
9822139309
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
