जिणेंतले वांटे वयलें सूख – दूख

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

णेंत सूख-दूखाचे प्रसंग हे दर एकल्याच्या वांट्याक येतात. मागीर तो कोणूय आसूं. गिरेस्त वा गरीब, ल्हान वा व्हड. सूख-दूख हें जात-पात, रंग-रूप, गरिब- गिरेस्त पळोवन कोणाचें जिणेंत येना. सूख – दूख हे जिणेचेच एक आंग जावन आसा. सूख-दूख म्हणल्यारूच एक पुराय जीण. ताच्या बगर जीण पुराय जायना. जिणेंत दूख नासतना दूख म्हणल्यार कितें तें कळना आनी सूख नासतना सूख म्हणल्यार कितें तें कळना. सूख आनी दूख हीं एकाच नाण्याच्यो दोन बाजू आसतात. जिणेच्या वाटेर फुलांच न्हय, तर दुखाचे कांटें आसतात. ते कांटे कुशीक करून आमी मुखार वचूंक जाय. अशा दोनूय परिस्थितीक तोंड दिवंक नाशिल्लो कोणूच संवसारांत नासतलो अशें जावंकच शकना.
सुखी प्रसंगांत सुखाची जाणविकाय करपाक, खोशी उक्तावपाक आमकां इश्ट, नातेदार, आमच्या लोकांची गरज आसता. तेच भशेन दुखाच्या वेळार मनशांक काळजाक हळुवार करपाक, काळजांतलें दूख उक्तें करपाक संस्कारान भरिल्ल्या मनशांची गरज आसता. दर एकल्याक आपल्या जिवितांत कोण तरी आसचें अशें दिसता, जाका तांकां आपलीं भावना उक्तावपाक मेकळीक मेळटा. पूण अशे लोक सगळ्यांक मेळनात. कांय जाण अशेय आसतात, आमी जें करतात तें एकदम बरोबर अशें तांकां दिसता. कांय जाण आपूण बरोबर आसा हें सिद्ध करपाक लागतात, जशें तांच्या हातान केन्नाच कांयच वायट घडना. कांय जाण आपूण कितें तरी चुकीचें करता हाची जाणविकाय आसून लेगीत आपली चूक मान्य करपाक केन्नाच तयार आसनात.आयच्या संवसारांत फकत आपल्याच संवसारांत आपूण बरो म्हूण सिद्ध करपाचो पुराय यत्न करपी काय लोक दिश्टी पडटा.
कांय स्वताच्या स्वार्थाक लागून हेरांक समजून घेवप सोडून दियात, हेरांचो विचार लेगीत करिनात. पूण हें सगळें करतना हेरांचें कितें? आमी दुसऱ्यांच्या दोळ्यां मुखार दुसऱ्यांक सकयल दवरपाचो यत्न करतात. तांचे कितें? खरेंच दुसरो मनीस वायट आसल्यार! दुसरी गजाल.पूण मुखार आशिल्लो मनीस बरो आसून लेगीत दूसऱ्याच्या नदरेंत कोणाकूय सकल उडवय ताका वायट थारावपचो यत्न करोप तें कितले मेरेन बरोबर? तशें करप बरोबर ? कोणेंय केन्नाच तशें करचें? मनीसपणाक तें फावता काय? ह्या प्रस्नाच्यो जापो मेळप खूब कठीण. पूण लोक अशें कित्याक वागतात? अशा प्रस्नांची जाप समजूंक शकना. ‘दांत खावपाचे वेगळे आनी दांत दाखोवपाचे वेगळे’ म्हणटात हें खरें आसलें तरी लोक अशें कित्याक वागतात असो एकूच प्रस्न आसा? दुसऱ्यांक दुखोवन तांकां कितें मेळटा? दुसऱ्यां मुखार स्वताक बरें दाखोवचेंच आसा जाल्यार मागीर स्वताच्या बऱ्या गुणांनी बरें जावचें!
फकत स्वताक बरे सिद्ध करपा खातीर दुसऱ्यांक कमी लेखप कित्याक…? नातें अशें आसता, तें तिगून उरल्यारूच तें टिकता.जल्म-मरण मनशाक फकत एकदांच मेळटा.शेवटाक सगळ्यांक एक दीस वचचें पडटा.म्हणल्यार आमी जे मेरेन आसात ते मेरेन आमी स्वताचेर खुशाल आसूंक जाय आनी हेरांकय खोशी करपाचो यत्न करूक जाय.कोणाच्या भावनां कडेन केन्नाच खेळूंक जायना. जरी खरें सांगून कोणाचें काळीज दुख्खी जालें तरी फावता. पूण फट उलोवन कोणाकूच खोशी करपाचो यत्न केन्नाच करचो न्हय.
निर्मात्यान दिल्लें सोबीत दान म्हळ्यार जिवीत, जल्म फकत एकदांच मेळटा. एक दीस सगळ्यांक वचचें पडटा.जिवीत खूब सोबीत आसा तें आनीक सोबीत करपाचो यत्न करुंया ….मोगान वागपाक शिकुया….दुसऱ्यांक आदार दिवया…दुसऱ्यांक मोगान वागोवया. दयाळ जावन दुसऱ्याचीं काळजां जिखपाचो यत्न करूंया. स्वताच खोशवेन जगुया…..दुसऱ्यांक सुखान जगूंक दिवया….दुसऱ्यांक खूश करपाक जर तुका जमना जाल्यार, तुका दुसऱ्यांक
दुखोवचो कांयच अधिकार ना.. .
स्वताक लागून केन्ना कोणाक त्रास जावचो न्हय हाची दरएकल्यान जतनाय घेवची…. देवान आमकां मनश्या रुपात घातला. मनश्यांक फाव सारके आमी काम करूंक जाय. मनश्यान मनश्या सारके वागूंक जाय…
जीण खूब सोबीत आसा तीं अदीक सोबीत करपाचो यत्न करुया, मनश्यांतले मनीसपण मनशांनीच तिगोवन दवरुया.

सत्यवान जांगळी