जनगणनेचें चक्र बदलतलें: २०२५ सावन सुरु; जातीय जनगणनाय जातली काय?

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

नवी दिल्ली, खबरां संस्था: आतां देशांत जनगणना सुरू जावपाची आसा. पूण जनगणनेचें चक्र बदलपाचें आसा. सदांच दर धा वर्सांनी जावपी जनगणना अंदूं १४ वर्सां उपरांत जातली. ही २०११ उपरांत २०२५ वर्सा जनगणना जातली. हाचे उपरांत धा वर्सां उपरांत परतून २०३५, २०४५, २०५५ ह्या वर्सा जनगणना जातली. हाचे पयलीं १९९१, २००१, २०११ वर्सा जनगणना जाल्ली. आतां २०२५ वर्सा जावपी जनगणनेंत संप्रदायाची म्हायती घेतले. ही जनगणना २०२५ वर्सा सुरू जातली आनी २०२६ मेरेन चालू उरतली. कोरोनाक लागून २०२१ वर्सा जनगणना जावंक नाशिल्ली. पूण हे जनगणनेंत जाती जनगणना जातली काय? हे विशीं आजून उक्तें जावंक ना.
जाती जनगणना करपाची मागणी करपाक जायत्या विरोधी पक्षांनी सुरू केल्या. पूण सरकारान अजून हे बाबतींत निर्णय घेवंक ना. जनगणनेंत धर्म आनी वर्ग विचारतात. सामान्य, अनुसुचीत जाती आनी अनुसुचीत जमाती हांची गणना केल्या. ह्या वेळार लोकांक ते खंयचो पंथ पाळटात अशेंय विचारपाक शकतात.
आतां मेरेन जनगणनेंत धर्म आनी वर्ग विचारताले. अनुसुचीत जाती आनी जमाती सारकी मेजताले. पूण ह्या वर्सा पंथ विचारतले. जशें कर्नाटकांतलो सामान्य वर्गीय लिंगायत समाज स्वताक वेगळो पंथ मानता. तशेंच अनुसुचीत जातींत वाल्मीकी, रविदसी सारके संप्रदाय आसात. म्हणल्यार आतां धर्म, वर्गा वांगडा पंथ हो गणनेचो आदार जातलो. सरकार ताचेर विचार करता.

जाती जनगणना जातली काय?
२०२६ वर्सा जनगणना पुराय जाले उपरांत लोकसभा जाग्यांची मर्यादा सुरू जातली. ते उपरांत २०२८ मेरेन काम पुराय जावपाची शक्यताय आसा. कॉंग्रेस सयत जायत्या विरोधी पक्षांनी आनी एनडीएंतल्या कांय पक्षांनीय जातीय जनगणना करपाची मागणी केल्या. पूण केंद्र सरकारान हे बाबतींत अजून निर्णय घेवंक ना.

जनगणनेचो इतिहास

भारताची पयली जनगणना १८७२ वर्सा गव्हर्नर जनरल लॉर्ड मेयो हाच्या काळांत जाल्ली. भारताची पयली पुराय जनगणना १८८१ त आयुक्त डब्ल्यू.सी. प्लॉडेन हाणें केल्ली. उपरांत धा वर्सांनी एक फावट जनगणना जाताली. पूण तातूंतय कांय अंतर दिसले.
१८७२
१८८१
१८९१
१९०१
१९११
१९२१
१९३१
१९४१

देशाक स्वातंत्र्य मेळ्ळे उपरांत पयली जनगणना १९५१त जाली.
१९६१
१९७१
१९९१
२००१
२०११ जाली. आतां ती २०२५ जातली.