मॅडम भिकाजी कामा

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

भावंडांनो,
भावंडांनो,
आपल्या संवसाराची पर्वा करीनासतना देशाचे स्वतंत्रतायेच्या होमखणांत जाणीं उडी मारून आपले जिणेचो त्याग केलो, आमकां स्वतंत्रताय मेळोवन दिली तांकां सदांच आमच्या काळजांत सुवात. तांकां आमच्यांनी केन्नाच विसरूं नजो. भावंडांनो आमचे स्वतंत्रतायेचे चळवळीची जांकां आमी आवय मानतात, जांणी विदेशांत आमच्या देशाचो बावटो पयलेच खेपे हुबयलो ती मॅडम भिकाजी कामाची ह्या सप्तकांत म्हणल्यार 24 सप्टेंबराक जयंती, पुराय देशभर मनयतात. तांच्या पवित्र उगडासाक नमन करून तुमकां तांचेविशीं थोडीशी म्हायती दितां.
भावंडांनो, मॅडम भिकाजी कामा हांचो जल्म 1861 वर्सा मुंबयंत एका पारसी कुटुंबांत जालो. बापूय सोराबजी पटेल व्हड वेपारी. भिकाजी चड हुशार तशीच संवेदनशील आशिल्ली. 1896 वर्सा मुंबयंत प्लेग दुयेंस पातळ्ळें तेन्ना मॅडम तळमळीन वावुरल्यो. पिडेस्तांची सेवा करतां करतां तांकांय प्लेगाची लागण जाली. त्या कारणान तांची भलायकी खालावन गेली. मजगतीं, ब्रिटिशांआडचे चळवळींत त्यो मुखेलपणान वांटो घेवंक लागल्यो. तांकां विसवाची खूबच गरज आशिल्ली पुणून ताणी ती घेतली ना. दोतोरांनी तिका फुडले उपचारा खतीर युरोपांत वचपाक फर्मायलें.
1906 वर्सा भिकाजी लंडनांत रावपाक गेल्यो. दादाभाई नवरोजी हांच्यो त्यो पर्सनल सेक्रेटरी आशिल्ल्यो. थंय तांकां क्रांतीकारी सावरकर, हरदयाल आनी शामजी कृष्ण वर्मा हांचो सांगात मेऴ्ऴो. लंडनात राबितो आशिल्लो तेन्ना तांणी ब्रिटिशांआड बरोवपाक सुरवात केली. ‘वंदे मातरम’ आनी ‘तलवार’ हीं खबरांपत्रां छापून ती हेर भारतियांक वाटूंक लागली. ती फ्रांसांक आसतनी ब्रिटिशानीं तांकां भारतांत येवपाक फर्मायलें. पुणून फ्रांसान ती मागणी मानून घेतली ना. त्याच कारणाक लागून ब्रिटिश सरकारान तिची मालमत्ता जप्त केली. भारतांत येवपाक तिचेर बंदी घाली.
1905 वर्सा भिकाजीन सावरकर, हरदयाल आनी शामजीच्या सांगांतान पयल्याच बावट्याची निर्मिती केली. बावट्यांत देशांतल्या जायत्या धर्माच्यो भावना आनी संस्कृतायो आसपावन घेवपाचो यत्न केलो. इस्लाम, हिंदू, बुद्ध धर्माचे प्रतीक म्हण पांचवो, हळदुवो आनी तांबड्या रंगाचो तातूंत आसपाव केलो. मदेकांक ‘वंदे मातरम्’ उतरां घालीं. देसांत समानताय हाडपा खातीर मॅडम भिकाजीन खूब काम केलें. ब्रिटिश सरकारान तिका क्रांतिकारी थारायली जाल्यार देश भावंडांनी स्वतंत्रतायेचे चळवळीची ‘आवय’ मानली. तिच्या भोवमानाक भारतियांनी कांय वाठारांक तिचें नांव दिलें. 1962 वर्सा भारत सरकारान तांच्या भोवमानाक टपाल तिकीट काडली.
अशे हे म्हान क्रांतिकारी अस्तुरेक 13 ऑगश्ट 1936 वर्सा मरण आयलें भावंडांनो, 24 तारखेर आमी मुजरत तिच्या उगडासान तिका काळजांतल्यान आर्गां ओंपुया हां..

उल्हासभाई