भांगरभूंय | प्रतिनिधी
अरुणाचल प्रदेश हो भारताचो एक अविभाज्य घटक. हें भारताचें एक राज्य. अशें आसून लेगीत विस्तारवादी चीन परतून परतून अरुणाचल प्रदेशा विशीं कितें तरी कारण काडून खुसपटां काडीत आसता. आतां चीनान थंयच्या सुमार 30 सुवातींचीं नांवां बदलल्ल्यांत. तातूंत 11 राबितो वाठार, 12 दोंगुल्ल्यो, 4 न्हंयो आनी हेर वाठार आस्पावतात. तिबेटी, चीनी आनी रोमन भाशेंतल्यान हीं नांवां उजवाडाक आयल्यात. सात वर्सांत चीनान हीं नांवां बदलपाची ही चवथी खेप.
अरुणाचल हो भारताचो एक भाग आनी तो आमचोच उरतलो अशी भारताची भुमिका कायम आसा. भारताचे कांय मंत्री थंय भोंवडेचेर वतात, तेन्ना चीन वयर सकयल करता. हाका भारतान राजनितिक पांवड्यार जाप दिवपाची गरज आसा. भारताचे परराश्ट्र मंत्री जयशंकर हांणी हाका तशी खर जाप दिल्या. खरेंच खंयच्याच राष्ट्राक दुसऱ्या देशाचें, तांच्या गांवांचें नांव बदलूंक मेळना. संवसारीक पांवड्यार नांव बदलपा खातीर कांय नेम आनी कार्यपद्दती आसात. कोण देशाक सुवातीचें नांव बदलपाचें आसल्यार तें संयुक्त राश्ट्रांच्या जागतीक भौगोलिक म्हायती वेवस्थापन विभागाक सादर करचें पडटा. मागीर संयुक्त राश्ट्रांचो भौगोलिक तज्ञ त्या विभागाक भेट दिता आनी उपरांतूच नांव बदलपाक मान्यताय दिता. हें सगळें जाणून पसून चीन नांव बदलता हाका कितें म्हणचें?
सध्या चीनांत अर्थीक मंदी आसा. थंयचे जायते कारखाने आपली साटली- पोटली कवळून दुसरे कडेन वचपाचो विचार करतात. कांय कारखाने भारतांत स्थलांतरीत जावपाच्या विचारांत आसात. चीनाक एक कार्यक्षम पर्याय म्हूण भारत सहज मुखार येवंक शकता. ताकाच लागून घडये चीन बेजार जाला आसतलो. लोकांचें लक्ष वळोवपाच्याच हेतान चीनान अरुणाचल प्रदेशाचीं कांय नांवां बदलपाची चाल खेळ्ळ्या आसूं येता. तेन्ना चीनाक भारतांत खर बुद्द शिकोवची. म्हणटकच अरुणाचल प्रदेशा विशींची चीनाची आगळीक ना जातली. चीनाक भारताची शक्त दाखोवपाचो वेळ आतां आयला. केंद्र सरकारान हें मनार घेवचें.
अंदूं गंवाचें विक्रमी उत्पादन ?
देशांत अवकाळी पावस, वादळी वारें, उश्णतायेचीं ल्हारां आदी गजाली आसून लेगीत अंदूं गंवाचें पीक विक्रमी थारतलें अशी खबर वाचली. खरेंच खूब खोस जाली. हवामानाचो फटको गंवाच्या पिकाक उणोच बसलो, खंय. गंव हो भारतीय आहारांतलो म्हत्वाचो घटक. फकत उत्तर भारतांत हो गंव चड खपतालो. थंयच्या आहारांत दिसतालो. मात आतां पुराय भारतांत गंवाक खूब मागणी आयल्या. रातच्या जेवणांत गंवाची रोटी, चपाती खावप्यांचो आंकडो दिसान दीस वाडत आसा. म्हणटकच गंवाचें म्हत्व वाचप्यांच्या लक्षांत येतलें.
अंदूं देशांत गंवाचें उत्पादन सुमार 1120 लाख टन जावपाची शक्यताय आसा. सध्या मध्य प्रदेशांत गंवाची कापणी नेटान चलता आनी हेर राज्यांनीय ती सुरू जाल्या. केंद्रीय कृशी मंत्रालयान दिल्ले म्हायती प्रमाण, फाटल्या वर्सा परस अंदूं गंवाचे उत्पादन 14 लाख टन चड जातलें. 2022- 23 वर्सा 339.20 लाख हेक्टर वाठारांत गंवाची लागवड जाल्ली. अंदूं 341.57 लाख हेक्टर जमनीचेर ती पावल्या.
देशांतलीं मुखेल गंव उत्पादन राज्यां म्हळ्यार पंजाब, मध्य प्रदेश, हरियाणा, उत्तर प्रदेश आनी राजस्थान. गंवाच्या उत्पादनाचेर विचार केल्यार दर वर्सा दोन ते चार टक्क्यांनी तें वाडत आसा. अंदूं गंवाक सैमीक संकश्टां पासून कांय प्रमाणांत सुटका मेळ्ळ्या. अजून मेरेन हिमालयाच्या दोंगरांतल्यान येवपी थंड वारें सक्रीय आसा. ताका लागून उश्णताय ल्हारांचो परिणाम गंव पिकपी वाठारांत दिसूंक ना. वाऱ्याक लागून लेगीत व्हडलेंशें लुकसाण जालें ना. गंव कापणी वेळार तापमान वाडिल्ल्यान कापणी करप लेगीत सोंपें जावपाक लागलां.
अदमासा प्रमाण फाटल्या वर्साचे तुळेंत अंदूं दर क्विंटलाक 300 ते 400 रुपयांची वाड जातली, असो अदमास आसा. चड उत्पादनाक लागून गंव सवाय जातलो अशी अपेक्षा गिरायकांक आसा. उत्पादन वाडत वता तशें दर उणे जातात हें सर्वसामान्य गणित. पूण ह्या वर्सा गणित चुकता काय कितें, अशें दिसता.
शांताराम वाघ
9623452553
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
