संवसारांतली सगळ्यांत चड प्रदुशीत हवा दिल्लींत

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

वायट हवेच्या दर्ज्याच्या मळार भारत तिसरो

नवी दिल्ली, खबरां संस्था ः 2023 वर्सा भारत हो वायट हवेचो दर्जो आशिल्लो तिसरो देश थारलो. स्विस संस्थेच्या IQ Air च्या ग्लोबल एअर क्वालिटी रिपोर्ट 2023 प्रमाण बांगलादेश हो संवसारांतलो सगळ्यांत वायट हवा आशिल्लो देश आशिल्लो. 134 देशांच्या वळेरेंत पाकिस्तान दुसरे सुवातेर आसा.
अहवाला प्रमाण, नवी दिल्ली सगळ्यांत वायट हवेचो दर्जो आशिल्ली राजधानी आशिल्ली. त्याच वेळार बिहाराचें बेगूसराय संवसारांतलें सगळ्यांत प्रदुशीत महानगर जालें, पूण 2022 वर्सा बेगूसराय हे वळेरेंत लेगीत ना. 2022 वर्सा प्रदुशीत हवेच्या देशांच्या वळेरेंत भारताचो आठवो क्रमांक आशिल्लो.

भारतांतले PM2.5 कण डब्ल्यूएचओच्या मानकापरस 10 पटींनी चड

ह्या अहवालांत PM2.5 कणांचेर आदारून देश, राजधानी आनी शारांची क्रमवारी थारायल्या. हो एक प्रकारचो कण आसून, ताचो व्यास 2.5 मायक्रोमीटर वा ताचेपरस उणो आसता. हे खूब ल्हान कण आसतात, जाका लागून हवेचो दर्जो उणो जाता. भारतांत फाटल्या वर्सा PM 2.5 ची सरासरी पातळी दर घन मीटराक 54.4 मायक्रोग्राम आशिल्ली. डब्ल्यूएचओच्या प्रमाणापरस हें 10 पटींनी चड आशिल्लें.
फाटल्या वर्सा राजधानी दिल्लींत PM 2.5 पातळी दर घन मीटराक 92.7 मायक्रोग्राम आशिल्ली. जाल्यार बेगूसरायांत तें 118.9 मायक्रोग्राम आशिल्लें. 2018 वर्सा उपरांत सोगीत चार फावटीं दिल्ली संवसारांतली सगळ्यांत प्रदुशीत राजधानी म्हणून वळखतात.

भारतांतले 96% लोक 7 पटीन वायट हवेचो स्वास घेतात…

अहवाला प्रमाण भारतांतले 1.33 अब्ज वा 96% लोक अश्या हवेंत रावतात जंय PM2.5 पातळी डब्ल्यूएचओच्या वर्सुकी मानका परस 7 पटींनी चड आसा. देशांतल्या 66% शारांनी वर्सुकी PM2.5 पातळी दर घन मीटराक 35 मायक्रोग्राम परस चड आशिल्ली. डब्ल्यूएचओच्या म्हणण्या प्रमाण संवसारभर दर वर्सा वायु प्रदुशणाक लागून 70 लाख लोकांक मरण येता. आनी दर 9 मनशां मदल्या 1 मनशाक मरण येता ते वायट हवेच्या दर्ज्याक लागून.

PM2.5 म्हळ्यार कितें?

पीएम म्हळ्यार पार्टिक्युलेट मॅटर जे हवेंत ल्हान कण आसतात. हें वातावरणांतल्या घन कणांचें आनी द्रव बिंदूचें मिश्रण आसून तें दोळ्यांनी दिसना. हें कण इतले ल्हान आसतात की फकत इलेक्ट्रॉन मायक्रोस्कोपाचो उपेग करून तांचो सोद घेवंक मेळटा.
पीएम2.5 च्या संपर्कांत आयल्यार जायते दुयेंस जावंक शकतात. तातूंत दमो, कॅन्सर, स्ट्रोक आनी फुफ्फुसाचे दुयेंस हांचो आस्पाव जाता. त्याच वेळार ह्या बारीक कणांच्या चड संपर्कात आयल्यार भुरग्यांचे वाडीचेर वायट परिणाम जाता. तांकां मानसीक भलायकेचे त्रास आसूं येता आनी तांकां गोडेंमूत जावपाचो धोको वाडटा.