वसंतराव- विस्मृतींत गेल्लें नांव

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

गोंय राज्यांत शिक्षणाची गंगा गांवांगांवांनी पावोवपाचें काम भाऊसायब बांदोडकारान केलें म्हणपाचें सगळ्यांक खबर आसा. गोंय संघप्रदेशाचो पयलो मुख्यमंत्री ह्या नात्यान ताणें गोंयचो विकास घडोवन हाडपाक जायतीं पावलां उबारिल्लीं. आयज इतल्या वर्सांनीय लोक तांची याद काडटात, आनी देखून आयच्या सरकारानूय तांच्या नांवान कितें तरी करूंक जाय अशें कांय लोकांक दिसता. अशें दिसप सभाविकूच. जांणी काम केलां तांचो विसर पडूंक फावना. आनी विसर पडचो न्हय म्हणून मदीं मदीं तांचो उगडास काडचो पडटा. केन्ना जयंती मनोवची पडटा तर केन्ना पुण्यतीथ. खंयच्याय रस्त्यांक वा प्रकल्पाक नांव दिवचें पडटा. एकादो पुतळोय उबारचो पडटा वा स्मारक तरी बांदचें पडटा. जर हें केलें ना जाल्यार लोकांक तांची विसर पडटा. तसो भाऊसायब आनीक एका कारणाक लागून लोकांक खबर आसा. तें कारण म्हणल्यार गोंयचें विलिनीकरण आनी ऑपिनियन पोल. ऑपिनियन पोल जालो आनी गोंयकारांनी गोंय सांबाळून दवरलें. खरें म्हणल्यार गोंय महाराष्ट्रांत विरगळावपाचो अजेंडा हो महाराष्ट्रवादी गोमंतक पक्षाचो. भाऊसायब त्या वेळार मुखेलमंत्री आनी पक्षाचे सर्वेसर्वा आसले म्हणटकूच हो दाग तांच्या कपलार उरलो. मुखार ते बदल्ले तरी विलिनीकरण म्हणलें म्हणजे भाऊंची याद येताच.
कसोय जावं आयज भाऊसायब सगळ्यांक खबर आसा पूण वसंतराव वेलींगकार हें नांव कितल्या जाणांक याद आसतलें? हें नांव सांगल्यार कोण वळखतले? कोणाक खबरूय आसचें ना हें नांव. कशें आसतलें? आमकां खबर आसात ते गांधी, नेहरू आनी सद्याचे प्रधानमंत्री मोदी. हीं कांय नांवां सोडलीं जाल्यार हेर कोणाक खबर आसात? कोणाचीय याद उरतली जाल्यार तांचें परत परत स्मरण करचें पडटा. तांचे पुतळे उबारचे पडटात, रस्त्यांक, प्रकल्पांक नांव दिवचें पडटा. तांच्या नांवान कितें तरी आसूंक जाय न्ही? नासल्यार लोकांक याद कशी उरपाची? जांच्या नांवांचो चिरोय ना वा जांच्या नांवांन पण्टीय पेटना ते लोक रोखडेच विस्मृतींत वतलेच. मागीर वसंतरावांक आयची पिळगी कशी वळखतली?
आतां भाईचें पळयात परत परत स्मरण जाता. भाई कोण म्हणून विचारपाची गरज ना. गोंयांत एकूच भाई जावन गेलो. आतां आसात ते बाबा, भाऊ वा पात्रांव. तर भाईच्या बर्थ डेक सगळ्यांनी ताची याद काडली. तो जितो आसतना ताका खेपताले आनी उपरांत लेगीत ताचें नांव मोपा विमानतळाक दिवचें न्हय म्हूण सामके पेटून उठिल्ले तांणी लेगीत तो कामांत कितलो रेक्त आसलो आनी हातांत घेतिल्लें काम जायसर मातूय विसव लेगीत घेनाशिल्लो म्हणपाचें सांगून ताची तोखणाय केली. अशी याद काडली आनी गूण गायले म्हणटकूच लोकांच्यो स्मृती जाग्यो उरततात.
पूण वसंतरावांची जयंती वा पुण्यतीथ लेगीत केन्ना केल्ली याद जायना. तशें वसंतराव वेलींगकार हें एक सादें व्यक्तीमत्व. गोंय पुर्तुगेझांच्या गुलामगिरींतल्यान मुक्त जावचें म्हूण जांणी कोणें योगदान दिलें तांतलो एक सादो स्वातंत्र सैनीक. कांय दीस जयहिंदिश्त म्हणून बंदखण भोगून आजेंत मोंतेरिचो मार खाल्लो मनीस. तशे गोंयांत जायते स्वातंत्र सैनीक आसात. कोणाची म्हणून याद धरपाची आनी कोणाक म्हूण तांची याद उरतली? पूण ह्या वसंतरावांची एक वेगळी वळख आसा. सगळ्यांत उण्या दिसांचो पयलो आमदार.
गोंय स्वतंत्र जालें आनी रोखडेंच तें महाराष्ट्रांत घालचें म्हणून कांय लोक सक्रीय जाले. गोंयचें विलिनीकरण जावचें ह्या उद्देशान महाराष्ट्रवादी गोमंतक पक्षाची स्थापना जाली. ह्या पक्षाचे एक संस्थापक म्हणल्यार वसंतराव वेलींगकार. गोंय दमण दीव संघप्रदेशाच्यो पयल्यो वेंचणुको जाल्यो आनी कोणाच्या सपनांत लेगीत नाशिल्लें घडलें. सामको नव्यानूच घडिल्लो महाराष्ट्रवादी गोमंतक पक्ष भोवमतान वेंचून आयलो. हे वेंचणुकेक भाऊसायब रावंक नासलो. म्हणटकूच तो वेंचून येवपाचो प्रस्नूच नासलो. पूण मुख्यमंत्रीपदाचो दावेदार आशिल्ल्या आमदाराक पक्षांत विरोध जालो. मुख्यमंत्री कोणाक करचो हाचेर एकमत जायना जालें आनी हाचेर उपाय म्हणून जो सगळ्यांत चड मतांनी वेंचून आयला ताका मुख्यमंत्री करपाचें थारलें. सगळ्यांत चड मतां पडिल्लीं मडकय मतदार संघांतल्यान वेंचून आयिल्ल्या वसंतराव वेलींगकारांक. तेन्ना प्रियोळ मतदारसंघ नाशिल्लो. वेलींग, प्रियोळ हे सगळे वाठार मडकय मतदार संघांत आसले. वसंतराव वेलींगकारांक लॉटरी लागली. दुसरे दिसा सोपूत विधी जावपाचो. सगळी तयारी जाल्ली आनी आदले दिसा रातचीच खबर आयली वसंतरावान आमदारकीचो राजिनामो दिलो. ताणे आपलो सीट भाऊसायबांच्या सुवादीन केल्लो. केदो त्याग हो? वसंतरावान राजिनामो दिवंक नाशिल्लो जाल्यार जो भाऊसायब गोंयांक मुख्यमंत्री म्हणून लाबलो तो मेळटलो आसलो? कोण दुसरो राजिनामो दितलो आसलो?
आनी वसंतरावांक कितें मेळ्ळें तर वेलींग प्रियोळ कुंकळ्ळी ग्रामपंचायतीचें सरपंचपद. मडकय पोटवेंचणूक जाली आनी तातूंत भाऊंक विरोध करप्याक लेगीत फोंडें म्युनिसिपालटीचें अध्यक्षपद मेळ्ळें. पूण भाऊं खातीर त्याग करपी मात पंचायतीच्या सरपंचपदार उरलो. पयलो आमदार, पयलो सरपंच, स्वातंत्र सैनीक आसून लेगीत ताचें नांव खंयच दिश्टी पडना. ना एकाद्या रस्त्याक नांव, ना पंचायत हॉलाक नांव, मागीर पुतळ्याची आशा सोडून दिवपाची. मगो पक्ष कितलीं तरी वर्सां सत्तेर उरलो. उपरांत सत्तेर आयिल्ल्या दर एका सरकारांत मगो पक्षाचो सहभाग आसा. मगो पक्षान तरी वसंतरावाच्या नांवान कितेंय करूंक जाय आसलें. पूण तांकां तरी ह्या नांवांची याद आसा काय? मडकय मतदारसंघ अजुनूय मगोच्याच हातांत आसा. हांगच्या लोकांक वा आमदाराक तरी वसंतराव मडकयचो पयलो आमदार आसलो हाची याद आसा काय? कशी आसतली?

अभयकुमार वेलींगकार
9423884687