अर्थीक उदारीकरणाचे जनकपी. व्ही. नरसिंह राव

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

1998 वर्साचे वेंचणुकेंत सत्तेर आसतना भ्रश्टाचाराच्या आरोपांक लागून काँग्रेसीन तांकां उमेदवारी न्हयकारली.  देखून तांणी राजकारणांतल्यान निवृत्ती घेतली. तांचेर भ्रश्टाचाराचे आरोप न्यायालयांत सिद्ध जावंक शकले नात.

भारताचे आदले प्रधानमंत्री, नव्या अर्थीक धोरणांचे  आद्यप्रवर्तक, विद्वान व्यक्तीमत्व पी. व्ही. नरसिंहराव हांची आयज २३ वेर पुण्यतीथ. आंध्र प्रदेशांतल्या करीमनगर जिल्ह्यांतल्या वंगारा गांवांत २८ जून १९२१ दिसा ताचो जल्म जालो. उस्मानिया विद्यापीठ, मुंबय विद्यापीठ आनी नागपूर विद्यापीठ हांगा ताचें शिक्षण जालें. आवयभास तेलुगू भाशे भायर हिंदी, इंग्लीश, मराठी, कन्नड आनी स परकी भासोय तांकां कळटाल्यो. भारताच्या स्वातंत्र्यसंघांत आनी हैदराबाद सुटके झुजांत तांणी वांटो घेतिल्लो. 1935 वर्सा हैदराबादच्या निजामान विद्यापिठांत वंदे मातरमाच्या गायनाचेर बंदी घाली तेन्ना नरसिंहरावान ताचो खर विरोध केलो. १९६२ त ते पयलेच खेपे केंद्रीय मंत्री जाले. १९७१ मेरेन ते केंद्रांत मंत्री आशिल्ले. ह्या काळांत तांणी गृह, परराश्ट्र आनी संरक्षण सारकिले म्हत्वाचे विभाग हाताळ्ळे.
१९७१ ते १९७३ मेरेन ते आंध्र प्रदेशाचे मुख्यमंत्री आशिल्ले. आंध्र प्रदेश हें भारतांतलें पयलें राज्य जालें, जें तांच्या मुख्यमंत्रीपदाच्या काळांत जमनींत सुदारणा घडोवन हाडपाक पावलें. 1977 वर्सा जाल्ले लोकसभा वेंचणुकेंत काँग्रेस पक्षाचे जायते म्हालगडे फुडारी हारले, पूण नरसिंहराव जैतिवंत जावन भायर सरले. 1984 आनी 1989 वर्सा जाल्ले लोकसभा वेंचणुकेंत तांणी महाराष्ट्रांतल्या रामटेक मतदारसंघांतल्यान लढो दिवन जैत मेळयलें. १९९१ त राजीव गांधी हांचो खून जाले उपरांत ते काँग्रेस पक्षाचे अध्यक्ष जालो. लोकसभा वेंचणुकेच्या निकाला उपरांत ते एकमतान प्रधानमंत्री म्हणून वेंचून आयले. प्रधानमंत्री जाले उपरांत देशाची मोडून पडल्ली अर्थीक स्थिती सांबाळपाचें व्हडलें आव्हान तांकां स्विकारचें पडलें. ताका तोंड दिवचें पडलें. तांणी डाॅ. मनमोहन सिंग हांची अर्थमंत्री म्हूण नेमणूक केली.
मनमोहनसिंग हे संवसारीक पांवड्या वयले अर्थशास्त्रज्ञ आशिल्ले. नरसिंहराव, मनमोहन सिंग जोडयेन आदल्या सरकाराचे सगळे निर्णय कुशीक दवरून अर्थीक उदारीकरणाचो मार्ग आपणायलो. देश खूब खर अर्थीक संकश्टा पसून वाटावलो. तेन्ना नरसिंहराव हाका भारतीय अर्थीक सुदारणांचे जनक अशें म्हण्टाले. हाचे खातीर 1994 वर्सा मनमोहन सिंग हांकां युरो मनी कडल्यान उत्कृश्ट अर्थमंत्री पुरस्कार दिवन भोवमानीत केले, तेन्ना तांणी आपल्या भाशणांत सांगलें की खरें श्रेय नरसिंह रावाक दिवचें. नरसिंह राव सरकारान १९९२ च्या अर्थसंकल्पांत परकी गुंतवणुकेक अनुकूल अशें धोरण सुरू केलें आनी ताका लागून शेअर बाजारांत तेजीचें वातावरण निर्माण जालें.
नरसिंह राव हांणी लुकसाण जावपी सरकारी संस्थांक परतून जिवीत दिवपा खातीर खाजगीकरणाची सुरवात केली आनी तांणी सेबी (सिक्युरिटीज एक्सचेंज बोर्ड) आनी नॅशनल स्टॉक एक्सचेंज ही संस्था सुरू केली. देशाची उदरगत नेटान जावची म्हणून तांणी एमपी फंड सुरू केलो. सत्तेर आयले उपरांत तांणी पंजाबांत वेंचणूक घेतली आनी उपरांत बियांत सिंग पंजाबाचे मुख्यमंत्री जाले. त्या सरकारान आतंकवादाचेर खर पावलां उबारून राज्यांत शांतताय स्थापन केली.
पंजाबांतल्यान आतंकवाद ना करपाक आनी वेगळेचार चळवळीक दुबळो करपाक नरसिंहरावान आपलो घटमूट निश्चय दाखयलो. संवसार बदलला, देशांतय बदल जावंक जाय अशें नरसिंहराव हांणी सांगलें. हो सिद्धांत आपल्या वांगडा घेवन तांणी भारताच्या परराश्ट्रीय धोरणाक नवो आकार दिलो आनी लुक ईस्ट धोरणान आग्नेय आशियांतल्या देशां कडेन इश्टागत सुरू केली. 1998 वर्साचे वेंचणुकेंत सत्तेर आसतना भ्रश्टाचाराच्या आरोपांक लागून काँग्रेसीन तांकां उमेदवारी न्हयकारली. देखून तांणी राजकारणांतल्यान निवृत्ती घेतली. तांचेर भ्रश्टाचाराचे आरोप न्यायालयांत सिद्ध जावंक शकले नात. २३ डिसेंबर २००४ दिसा तांकां मरण आयलें. आयज तांचे पुण्यतिथी निमतान ताका अभिवादन.

श्याम ठाणेदार
9922546295