पतसंस्था चरपाचें कुरण जावचें न्हय

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

राष्ट्रीय सहकार सप्ता आयज सोंपता. सहकारी बँको, पतसंस्था, मंडळां वरवीं देशांतल्या कांय राज्यांनी बरीच उदरगत केल्या. खास करून लाखांनी शेतकार, बागायतदारांक अर्थीक हात दिवन वयर काडल्यात. बेरोजगारी पयस करपाक सहकार मळाचें मळबा येदें योगदान आसा, हें न्हयकारुन चलचें ना. मात, सहकार सप्ताच्या काळांतूच एक दुखदिणी खबर आयल्या. बार्देश, पेडणे तालुक्यातल्यो ३५ सहकारी बँको, पतसंस्था अर्थीक नदरेन खांकनवाळ जाल्ल्यात खंय! सहकार मंत्र्यान १५ दिसां भितर सद्यस्थिती अहवाल तयार करपाचे निर्देश सहकार खात्याक दिल्यात. तो येतकच नेमकें कितें जालां तें कळटलें. पतसंस्थांची स्थिती अशी जावपाक कारण कितें आनी तिका जापसालदार कोण, तांचेर कारवाय जावंक जाय. नाजाल्यार बोवाळ जाता, अहवाल येतात, परत बोवाळ जाता आनी निमणें खंयचे कडेन कांय ना!! हालींच मुख्यमंत्र्यान पतसंस्थां विशीं भाश्य केल्लें. कांय संचालक मेळत तांकां रिणां दितात आनी तीं फारीक जावंक ना जाल्यार मागीर पतसंस्था बुडटात. हातूंत सगल्यांत व्हडलो फटको बसता तो जिणभराची जोड ते पतसंस्थेंत गुंतयिल्ले गरीब वा मध्यमवर्गीय व्यक्तींक. थोडे चड व्याज मेळटा म्हूण लाखांनी रुपया गुंतयतात, मागीर लाखाचे बारा हजार जातात. तेन्ना बँक, पतसंस्थेची खात्री करून घेनासतना पयशांचे आशेन तातूंत आपली कश्टांची जोड घालची न्हय. मुख्यमंत्र्यान आवाहन केलां तें म्हत्वाचें. पूण, हे गुंतवणूक करपाचे आनी मागीर फटवतकच कपलार हात मारपाचे प्रकार दर २- ३ वर्सांनी घडटातूच!!
गोंय ल्हान म्हणटकच हांगा सहकार चळवळ तशी फुलूंक ना. मार्च १९६३ त नगरगांव (सत्तरी) व्हीकेएसएस सोसायटी सुरू जाली. मागीर हेरांनी पावलार पावल दवरून सोसायटी, पतसंस्था, बँको सुरू केल्यो. कांय नेटान चल्ल्यो, कांय कोसळ्ळ्यो. गोंयांत शेती, बागायती तशी उणीच आशिल्ल्यान फक्त ताचेरुच लक्ष केंद्रीत करून वावर करपी पतसंस्था तश्यो उण्योच. सध्या गोंयांत ५४३९ पतसंस्था आसात. घरनिर्माण सहकारी संस्था २९१४, बायलां बचत गट संस्था १४३९, नागरी पतसंस्था १२७, सहकारी पतसंस्था २७०, दूद सोसायटी १८५ आसात. तांचेर हजारांनी लोक अवलंबून आसात. सहकार मळा वयल्या ह्या संस्थांच्या जिवार लोक पोट भरतात, अशें म्हणल्यार अतिताय थारची ना. ताका लागून त्यो नेटान, प्रामाणीकपणान चलपाक जाय. ही जापसालदारकी संचालक मंडळाचेर येता. पतसंस्था बुडटा, ती लोकांनी रिणां बुडयिल्ल्यान. कांय जाणकारांच्या मतान, संचालक मंडळ आपल्या लागींच्या वा बरें मागप्यांक भरपूर रिणां दितात. मागीर तातूंतलीं कांय फारीक जावंक नात, जाल्यार रिणकार बुडटात आनी वांगडा पतसंस्थेकूय बुडयतात. म्हापसा अर्बन हें एक उदाहरण पुरो! नशिब, भोवतेक गुंतवणूकदारांक तांचे पयशे मेळ्ळे. बार्देश, पेडणें तालुक्यांतल्या खांकनवाळ जाल्ल्या पतसंस्थांनी कोट्यांनी रुपयांची गुंतवणूक जाल्ली आसतली. पतसंस्थांचीं कितें बरें वायट जाल्यार सरकाराक तांकां (खातेदारांक) थाकाय दिवची पडटली.
केंद्र सरकारान पयले खेप केंद्रीय सहकार मंत्रीपद तयार केलां. खुद्द गृहमंत्री अमित शहा हांचे कडेन तें खातें आसा. सहकार मळा वयल्या संस्थांच्या कामकाजांत पारदर्शकताय येवची, तांच्या वांगड्यांच्या हिताक बादा येवची न्हय, हे खातीर केंद्र आनी राज्य सरकारांनी नेमांनी सुदारणा केल्या. सहकार मळा वरवीं खास करून शेतकी मळाची सर्वांगी उदरगत करपाचो सरकाराचो विचार आसा. भारताची अर्थवेवस्था सुदारपाची व्हडली संद, तांक ह्या मळा कडेन आसा. मात थंय पारदर्शकताय आनी प्रामाणीकपणान जाय. नितळ कारभार जाय. स्वताचीं आनी सोयऱ्यांची बोल्सां भरपाक, राजकी फुडाऱ्यांक झुकतें माप दिवपाक, आपल्या इश्टांक, उपकारकर्त्यांक मनांत येता तितलीं रिणां दिवपाचो यत्न जावंक जायना. एकमेकांक साह्य करुया, अशें सहकाराचें ब्रीद वाक्य आसा. तें चुकीच्या अर्थान घेतल्यार पतसंस्थांचें व्हडें बुडपाक वेळ लागचो ना. पतसंस्था ही चरपाचें कुरण जावचें न्हय. सहकार मळाचेर चडांत चड तरणाट्यांनी येवंक फावो. कारण तांचें मदीं नवें कितें तरी करपाचें धाडस, शक्त आसा. फक्त तांकां मार्गदर्शन जाय. गांव आनी थंयच्या गांवकारांक अर्थीक थीरताय दिवपाची तांक ह्या मंडळां, पतसंस्था, बचत गटांनी आसा, हें सांगपाची गरज ना.