भांगरभूंय | प्रतिनिधी
नॅशनल को-ऑपरेटिव्ह युनियन ऑफ इंडिया, नवी दिल्ली हांणी जारी केल्ल्या मार्गदर्शक तत्वां प्रमाण दर वर्सा उर्वरीत देशा
प्रमाण गोंयांतय राष्ट्रीय सहकार सप्तक मनयतात. फाटल्या वर्सां प्रमाण ह्या वर्साय योगायोगान 14 नोव्हेंबर म्हळ्यार बालदिसा सावन राज्यांत सप्तकभर चलपी सहकार उत्सवाक सुरवात जाली.
ह्या वर्साच्या सहकार सप्तकाची संकल्पना ‘‘$5 ट्रिलियन अर्थवेवस्था आनी शाश्वत विकासाच्या उद्दिश्टांत सहकाराची भुमिका’’ अशी आसा.
अर्थवेवस्थेक चालना दिवपा खातीर राज्य आनी राष्ट्रीय पांवड्यार सहकारी संस्थांक प्रोत्साहन दिवपाची चड गरज आसा. गोंय राज्यान सहकार क्षेत्रांतल्या प्रगती खातीर आनी अर्थ वेवस्थेच्या वाडी खातीर साबार येवजण्यो चालीक लायल्यात.
भारतांतली सहकार चळवळ अधिकृतपणान सहकारी संस्था अधिनियम, 1904 च्या अंमलबजावणी पसून सुरू जाली. ह्या कायद्या खाला मुळाव्यो पतपुरवण संस्था स्थापन करपाक परवानगी दिली. उपरांत ह्या कायद्यांत सहकारी संस्था अधिनियम, 1912 वरवीं बदल केलो आनी ह्या बदलाक लागून बिगर पतपुरवण संस्था आनी मुळाव्या सहकारी संस्थांचो महासंघ जावपाचो मार्ग सुलभ जालो. देशाच्या हेर भागांचे तुळेन गोंयांत सहकार चळवळ थोडी उसरा सुरू जाली. 1961 वर्सा गोंय पुर्तुगेझ राजवटींतल्यान मुक्त जाले उपरांत गोंयांत सहकार चळवळ आकार घेवपाक लागली.
गोंयांत पयली सहकारी संस्था मार्च 1963 वर्सा नगरगांव ह्या ग्रामीण वाठारात नगरगांव व्ही. के. एस. एस. सोसायटी ह्या नांवान सुरू जाली. ते उपरांत तेन्नाच्या गोंय दमण आनी दीव संघप्रदेश वाठारांतल्या सगल्या ग्रामपंचायतींनी नागरगांव सहकारी संस्थेचो आदर्श घेवन आपल्या वाठारांनी सहकारी संस्थांची स्थापना सुरू केली. सहकारी संस्थांच्या स्थापणुकेंतल्यान ग्रामीण अर्थवेवस्थेक उबारी येवपाक लागली आना ताचो फायदो राज्य आनी राष्ट्रीय अर्थवेवस्थेकय जालो.
केंद्रांतल्या विद्यमान सरकारानय देशाच्या एकंदरीत अर्थीक विकासांत सहकार क्षेत्राचे म्हत्व लक्षांत घेवन स्वतंत्र सहकार मंत्रालयाची स्थापणूक केली. केंद्रीय गृह मंत्री अमीत शाह हांच्या फुडारपणा खाला ह्या मंत्रालया वतीन केंद्र सरकारान सहकार क्षेत्र आनी खास करून कृशी क्षेत्राच्या विकासा खातीर विवीध उपक्रम हातांत घेतिल्ले आसात.
गोंय राज्यांत 31 मार्च 2023 मेरेन वट्ट 5439 सहकारी संस्थांची नोंदणी जाल्या. तातूंत गिरायक सहकारी संस्थां, घर निर्माण सहकारी संस्थां उद्देगीक, मार्केटींग संस्थां, गोरवां सांबाळ संस्थां, कर्मचारी संस्थांचो आस्पाव आसा. राज्यांत घर निर्माण सहकारी संस्थांचो आंकडो 2914 आसा. तशेंच 1439 महिला आप मजत गट सहकारी संस्थां, 270 कर्मचारी सहकारी पतपुरवण संस्थां आसात. घर निर्माण सहकारी संस्थांच्या वांगड्यांचो आंकडो सुमार 72,072 जाल्यार कर्मचारी सहकारी पतपुरवण संस्थां वरवीं 75,693 वांगडी/कर्मचाऱ्यांच्यो अर्थीक गरजो पुराय जातात.
तेचप्रमाण 127 अर्बन क्रेडीट संस्थां 7,64,380 वांगड्यांक सेवा दितात. तशेंच राज्यांत चार अर्बन कोऑपरेटिव्ह बँको आसात. पुराय राज्यांतल्यान लोक ह्या बँकांच्या सुविधांचो लाव घेतात. गोंयांत खूबशा दूद उत्पादक सहकारी संस्थांचीय स्थापणूक जाली. सद्या गोंयांत 185 दूद उत्पादक सहकारी संस्थां आसून ह्या संस्था वतीन गोंयच्या लोकांक दुदाची पुरवण जाता.
तशेंच गोंयांत सद्या 127 अर्बन सहकारी पतपुरवण संस्थां आनी 264 कर्मचारी सहकारी पतपुरवण संस्थां आसात. गोंय राज्यांत 31 मार्च 2022 मेरेन वट्ट 5271 सहकारी संस्थांची नोंदणी जाल्ली आसा.
सहकारी संस्थांच्या कामकाजांत पारदर्शकताय हाडपा खातीर आनी सभासदांचे हीत राखपा खातीर राज्य सरकारान गोवा सहकारी संस्था अधिनियम, 2001 आनी गोवा सहकारी संस्था अधिनियम, 2003 त विवीध सुधारणा केल्यो.
केंद्र सरकारच्या सहकार्यान आनी राज्य सरकारच्या प्रयत्नांतल्यान गोंयांत सहकार क्षेत्राक नक्कीच येस मेळटलें आनी सहकार धारणाचे उद्दिश्ट पूर्ण जातलें. जर हें उद्दिश्ट पूर्ण जालें जाल्यार भारताक 5 ट्रिलियन डॉलराची अर्थवेवस्था आनी शाश्वत विकासाचे उद्दिश्ट साकार जावपाक मजत जातली.
राज्य सरकारान सर्वांगी अर्थीक विकासांत सहकार क्षेत्राचे म्हत्व वळखून डिजिटायझेशन आनी हेर नाविन्यपूर्ण उपक्रमां वरवीं सहकार क्षेत्राक घटाय दिवपाच्या प्रयत्नांक नेट दिला. गोंयांक स्वयंपूर्ण करपा खातीरय सहकार क्षेत्राची गरज आसा. सहकार मळार शिक्षणीक संदी उपलब्ध करून दिवपा खातीर सहकार क्षेत्रांतले क्रॅश कोर्सीस आनी डिप्लोमा अभ्यासक्रम शिकोवपी प्रशिक्षण संस्था स्थापन करपाचो सरकार विचार करता.
जर संचालक मंडळ, भागधारक आनी सहकार क्षेत्रा कडेन संबंदीत सगल्या भागधारकांनी समर्पण आनी प्रामाणीकपणान काम केलें जाल्यार सहकार क्षेत्र अदीक घटमूट जातलें आनी ग्रामीण अर्थवेवस्थेक उबारी येतली आनी राज्याच्या विकासाक हातभार लागतलो, हातूंत कसलोच दुबाव ना.
प्रकाश एस. नायक
म्हायती अधिकारी
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
