बेरोजगारी पयस करपाची गरज

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

आलायती अती वाडिल्ली लोकसंख्या हें बेरोजगारीचें मुखेल कारण आसा. ताका आळो घालपाक सगळ्या पांवड्यार यत्न जावंक जाय. आमच्या देशाक लोकसंख्येची समस्या त्राशीक थारता.

बेकारी हें सगळ्या देशांक एक आव्हान जालां. हे समस्येक लागून तरेकवार हेर समस्या उप्रासतात. ताका लागून समाजीक,
अर्थीक आनी सांस्कृतीक घडणीक वेरो वतात. अशे तरेन हें संकश्ट अदीक गंभीर जायत आसा. राजकी फायदो आनी लुकसाण, बाजारांतलीं गणितां आनी कुटुंबीक गुंतवणुकी सयत हीं आव्हानां आतां फक्त भारताकूच न्हय, तर पुराय संवसाराक एका भिरांकूळ आनी अनिश्चीत फुडारा वटेन घेवन वचनात मूं असो हुस्को जाता. हे देश बेकारी थांबोवपाक जितले बेगीन येसस्वी जायत तितल्योच समाजीक आनी सैमीक समस्या सोंपेपणी हाताळप शक्य जातलें. जेवरवीं संबंदीत लोकांचे जिणेंत सांस्कृतीक वातावरण पोशक आनी उमेदी उरूंक पावतलें. लोकशाय वेवस्थेंत ह्यो समस्या जितल्यो कठीण, गुंतागुंतीच्यो आसात तितल्योच त्यो वेळार सोडोवप लेगीत भोव गरजेचें आसा.
संवसारांत लाखांनी लोक अशे आसात जांकां काम मेळना वा तांकां जाय आशिल्लें कुशळटायेचें काम मेळना. वा फावो तें वेतन मेळना.
संवसारीक आंवाठांत आमच्या देशाचें क्षेत्रफळ 2.4 टक्के आनी लोकसंख्या 16.7 टक्के आसा. रोजगाराक पात्र आशिल्ल्या लोकसंख्येचो विचार केलो तर दारिद्र्य रेशे खाला एक मोटो भाग भीक मागून जगता हें वास्तव आसा. बालमजुरी ही आनीक एक हुस्क्याची गजाल आसा.
भारतांत मोट्या प्रमाणांत बालकामगार आसात अशें एके आंकडेवारी वेल्यान दिसून आयलां. कितल्याशाच भुरग्यांक घरांतले नोकर म्हूण वावुरचें पडटा ही सामकी खंतीची गजाल आसा.
आदींच उल्हास, तातूंत फाल्गुन मास हे म्हणीप्रमाण स्थिती जाल्या. पयलींच स्थिती बिकट तातूंत ती आनीक भिरांकूळ जावपा कडेन पावली. कोवीड महामारी आयली आनी ताचे परिणाम सगळ्या मळांचेर उसळ्ळे. महामारीच्या अनपेक्षीत अच्छेवाक लागून सुमार 20 कोटी लोक बेरोजगार आनी 100 दशलक्षां परस अदीक कामगार गरीब जातले हें भिरांकूळ सत्य तेन्नाच मुखार आयिल्लें. ही आंकडेवारी अदमासान काडिल्ली नासून संयुक्त राष्ट्रसंघाच्या अहवालांत ही माहिती दिल्या. अर्थवेवस्था आनी समाजीक स्थिती हांकां ही बेरोजगारी लुकसाण करूंक शकता. सेंटर फॉर मॉनिटरींग इंडियन इकॉनॉमी हांच्या अहवालात म्हळां की आमच्या देशांत एकूण बेरोजगारी सुमार 7.31 टक्के जाल्या. मजगतीं, हरियाणाक बेरोजगारीचो सगळ्यांत चड फटको बसलो, राजस्थान दुसऱ्या आनी झारखंड तिसऱ्या क्रमांकाचेर आसा. बेरोजगारीचो हो विळखो देशांतल्या एक तृतियांश लोकसंख्येक भेश्टायत आसा. कांय जाण नोकऱ्यां कडेन नदर लावन आसात. सामाजीक वातावरणांत हो हादरो कितले खोल मेरेन पावला ताची कल्पना करूं नजो. जेन्ना लोकसंख्या मोट्या प्रमाणांत वाडत आसा, तेन्ना हो प्रस्न सुटावो करपूय सोंपें जायना.
पोरूं फोंड्यां इंजिनीयर आनी लेखक अच्युत गोडबोले हांचें व्याख्यान आयकुपाची संद मेळ्ळी. बेरोजगारीची स्थिती आनिकूय भिरंकूळ जावं येता कारण नोकऱ्यो वचूं येता अशें तांणी देखी दिवन स्पश्ट केलें. कारण कृत्रिम बुद्धिमत्तेची क्रांती सगल्यांचेर हल्लो करूंक लागल्या. कितलींशींच कामां आतां यंत्रमानव करूंक लागल्यात. मेजार बसून करपाच्यो हजारांनी नोकऱ्यो आतां व्हगडावपाची भिरांत उप्रासल्या. तशें थोड्या प्रमाणांत सुरूय जालां. नोकरेच्यो संदी, रोजगार हाचे मुखार वाडलोच जाल्यार तो कनिश्ठ पांवड्या वेल्या सेवा मळांचेरूच वाडटलो. नितळसाणीचीं कामां, डिपार्टमेन्टल स्टोअरांत शर्टांक घडयो घालप, हॉस्पिटलांतली नितळसाण राखप आनी अशे तरेचीं कामां.
आतां मेरेन कोट्यांनी लोकांच्यो नोकऱ्यो गेल्यात. महामारी काळांत हें प्रकरण बरेंच गंभीर जाल्लें. पूण आतां हुस्को तितलो ना. नोकऱ्यो व्हगडावपाचें प्रमाण उणें जालां.
रोजगार नासतकच बारीक सारीक हेर समस्या उप्रासतात. भुरग्यांक शाळेंत धाडपाक पयशे नात, वखदां उपचाराक पयशे नात, मागीर करप कितें? पुराय घरांत आनी कुटुंबांत काळोख पातळटा. अनिश्चितताय उप्रासता. देखून हो धग खोल आसा. ताका लागून आमचें सामाजीक, सांस्कृतीक वातावरण शांतिकायेंत रावं नजो.
बेकारीक लागून जायत्यो समस्या उप्रासतात. देशांतूच न्हय तर विदेशांतूय नाना तरेचे गुन्यांव घडटात. तरणाटे निर्शेतात, नोकरी नाशिल्ल्यान तांचे जिणेंत अनिश्चितताय उप्रासता. ताका वेळांतूच आळो घालप गरजेचें आसता.
आलायती अती वाडिल्ली लोकसंख्या हें बेरोजगारीचें मुखेल कारण आसा. ताका आळो घालपाक सगळ्या पांवड्यार यत्न जावंक जाय. आमच्या देशाक लोकसंख्येची समस्या त्राशीक थारता. निरक्षरतेचें प्रमाण जितलें चड तितली बेकारी अदीक. साक्षरतायेचो उजवाड हाडपाचे यत्न जावंक जाय. मनीसबळ आसतना यंत्रांचो वापर केल्यार बेरोजगारी वाडटा. हाचेर लक्ष दिवपाची गरज आसा. उद्देगीक क्लेश आनी संघर्श जातकच मालक आनी कामगार हांचे मदले संबंद इबाडटात. ते तिडकीन मालक कारखाने बंद करतात आनी बेरोजगारी वाडटा. शेती हंगामी रुपाची आसता. पावसाळ्यांतूच ताचेर येणावळ मेळटा. ताका लागून हेर म्हयन्यांनी शेतकार बेकार उरतात. पर्यायी रोजगार संदी उबारपाचेर लक्ष दिवंक जाय.
शिक्षण वेवस्थेंतले बदल, आपरोजगार आशिल्ल्यांक मजत, उद्देगीक तंत्रांत बदल आनी सरकारी धोरणांची जागृताय असल्या उपायांक लागून परिस्थिती हाताळपाक मजत जावंक शकता अशें जाणकारांचें म्हणणें आसा.
शेती आर्विल्लेकरण, ग्रामीण मुळाव्या सुविधांचो विकास आनी ग्रामीण उद्देगां खातीर कौशल्य प्रशिक्षण हे सारक्या ग्रामीण विकास येवजण्यांचेर लक्ष केंद्रीत करून, ह्या मळांचेर रोजगाराच्यो संदी सुदारपाक वाव आसा. पूण एकवटीत यत्न जाय. खेरीज विकेंद्रीत उद्देगांक उर्बा दिल्यार आनी ग्रामीण उद्योजकतेक उर्बा दिल्यार हे ज्वलंत समस्येचेर उपाय काडप शक्य आसा अशें तज्ञ मानतात.
इत्सा आसल्यार थंय मार्ग येता अशें म्हणटात. बेरोजगारी पयस करपाची वान्सा आसल्यार आनी मुळां तशेंच कारणां स्पश्ट दिसल्यार ताचेर वखद करप शक्य आसा. निदान वेळार आनी सारकें जावंक जाय. वखदूय बी.

मुकेश थळी
फोंडें