‘संवाद’ : शिक्षकां खातीर प्रभावी कसब
भांगरभूंय | प्रतिनिधी
शिक्षकांनी हीं कसबां वापरल्यार समावेशक, आकर्शक आनी प्रभावी शिकपाचें वातावरण तयार जाता. विद्यार्थ्यांनी म्हायती आत्मसात करप आनी अभ्यासांत फुलप- फळप, ही सगळ्यांत बरी संद तांकां फावो जावंची.
शिक्षक आनी विद्यार्थीं ह्या दोन मनांचो संबंद म्हणल्यार संवाद. जोडणी म्हणल्यार पूल. हो पूल उतरांचो आनी विचारांचो. दोन मनशांच्या मनांत जे विचार तोंडांतल्यान भायर सरतात. तेन्ना तो खीण उतरांचो पूल जाता. ‘ शब्द हे विचाराचे पूत’ अशें म्हणटात. देखून ह्या दोगांय मदले संवाद प्रभावीपणान मांडप खूब म्हत्वाचे. शिक्षकांक प्रभावी संवादांनी सकारात्मक आनी अनुकूल शिकपाचें वातावरण तयार करूंक मजत जाता. स्पश्ट संवादांतल्यान विद्यार्थांक आशय सोंपेपणान समजता. शिक्षकांनी खंयचीय म्हायती येसस्वीपणान दिवंक आनी विचारांचे अदला-बदल करपाक, आपले संवाद कसब वाडोवपाक जाय. हाका लागून शिक्षकांक विद्यार्थ्यां कडेन सकारात्मक संबंद जोडपाक मदत जाता. शिक्षकांनी हीं कसबां वापरल्यार समावेशक, आकर्शक आनी प्रभावी शिकपाचें वातावरण तयार जाता. विद्यार्थ्यांनी म्हायती आत्मसात करप आनी अभ्यासांत फुलप- फळप, ही सगळ्यांत बरी संद तांकां फावो जावंची. होच हेतू आसता. शिक्षकांनी आपलें संवाद हें कसब वाडोवपा खातीर सकयल्ल्या तंत्रांचो उपेग करचो.
संवाद एक वार्तालाप, न्हय एकालाप..
आमी ज्या भुरग्यां कडेन संवाद सादतात, तांचो नदरेक आदर करूंक जाय. प्रभावी संवाद सादपाक संवेदनशीलताय आनी समजूत, ह्या दोनूय गुणांचेर निपुणताय गरजेचीं. कांय भुरगीं चड संवदेनशील आसतात. ताका लागून तांची बुध्दी केन्नाय शेंणटा. तेन्ना तांचें उलोवपांत अस्पश्टताय येता. तशेंच अस्फुटताय झळकता. हाचो भान शिक्षकांक आसूंक फावो.
- सक्रिय आयकुवप:
जें सांगतात ताचेर पुरायपणान लक्ष केंद्रीत करपाची, समजून घेवपाची, प्रतिसाद दिवपाची आनी मागीर याद दवरपाची तांक तयार करात. जेन्ना आमी विद्यार्थ्यां लागीं उलयतना लक्ष दिवप गरजेचें आसता. तांच्या योगदानाची शिक्षकांनी कदर करतात.
- बरयिल्लो संवाद :
शिक्षकांनी बरयिल्लो संवाद जावं तो मागीर फळ्यार, वायट – बोर्डार, र्इमेल, अहवाल आनी हेर दस्तावेज आदी, हातूंत स्पश्टताय, संक्षिप्तताय आनी स्वर वाडोवप गरजेचे.
4.भौशीक भाशण:
शिक्षकांनी भिरांतीचेर मात करून, सर्तींनी, कार्याशाळांनी वेग-वेगळ्यां संमेलनांनी प्रेक्षक जावं विद्यार्थीं हांचे सामकार भिडमुर्वत सादरीकरण आनी प्रभावीपणान पावोवपाक जाय.
5.परस्पर कसब:
पालक शिक्षक संघ, शाळा वेवस्थापन समिती आनी समाजांतल्या हेर संस्थाचे लागीं घटमूट वेवसायीक संबंद तयार करपा खातीर नेटवर्किंग, सहानभुती आनी सहकार्याचीं क्षमताय सुदारपा शिक्षकांची वावुरचें. तेच भशेन वाटाघाटी आनी संघर्श निवारण करतना शिक्षकांनी सुपीक भासाभास आनी मतभेद आदरपूर्वक वेवस्थापन करपा खातीर शिक्षकांनी रणनिती शिकची पडटली.
6.स्पश्टताय:
शिक्षकांनी सादी आनी सोंपी भास वापरून संकल्पना स्पश्ट करपाक शिकूंक जाय. तुमी चड गुंतागुंतीची परिभाशा, उतरां, विधानां टाळपाचो यत्न करचो. केन्ना- केन्नाय विद्यार्थ्यांचो गोंदळ जावं येता.
- बिगर तोंडी संवाद:
कूड केन्नाच फट उलयना अशें मार्था ग्राहम लेखिका म्हणटा. मुद्रा, हावभाव, दोळ्यांचो संपर्क सारकिल्ले अशब्दवाच्य संकेत चड करून उतरां परस चड सत्य उक्तें करतात. कामाचेर हें करून पळयात. प्रतिसाद दितना तुमची स्वताचे कुडीची भास पळोवचीं. तुमी रिलेक्स आनी उक्ते आसात काय तणावांत आसात? ते वेळार तुमची कुडीची भास, तोंडा वयल्यो भावना. हावभाव आदी, हीं सगळीं अशब्दवाच्य संवादांचीं उदाहरणां आसात.
- सहानुभूती:
तुमी तुमची विद्यार्थ्यांचेर नदर दवरून तांच्यो भावना समजून घेवपाचो यत्न करचो. हाका लागून तुमच्या संस्थेंत आदार दिवपी आनी दयाळू शिकपाचें वातावरण तयार जावपाक योगदान मेळटलें.
- प्रस्नांचो वापर :
शिक्षकांनी विद्यार्थांक (ओपन – एन्डेड) थारायिल्ले शीम नाशिल्ले प्रस्न विचारूंक जाय. हाका लागून विद्यार्थी विर्मशीक विचार करून चर्चेंत वांटो घेवपाक वर्गांत फुडें सरतले.विद्यार्थ्यांक तांचे विचार मांडपाक आनी मतां सांगपाक शिक्षकांनी प्रोत्साहान दिवचें.
- प्रतिसाद:
शिक्षकांनी विद्यार्थ्यांच्या कामगिरी, प्रगतीचेर कन्स्ट्रक्टीव आनी स्पिसिफीक उतरांनी प्रतिसाद दिवंक जाय. तुमच्या विद्यार्थ्यांचो आत्मसन्मान वाडोवपाक प्रोत्साहान दिवपाक जाय. तांकां प्रेरीत करपाक शिक्षकांनी हो प्रतिसाद दिवप खूब गरजेचें.
- अनुकूलताय:
विद्यार्थ्यांच्यो विंगड-विंगड गरजो आनी हेर शिक्षणांतले प्रस्न वाडत आसतात. देखून शिक्षकांची संवाद शैली उत्कृश्ट आसूंक जाय. केन्ना – केन्नाय विद्यार्थ्यांच्या मतभेदांक तोडं दिवपा खातीर गरज पडल्यार शिक्षकांनी आपली पद्दत वा शैली नवी अनुकूल करची पडटली.
12.दृश्य साधनां:
विद्यार्थ्यांक शिक्षणांत गुंतोवपाक शिक्षकांनी आकृती बंध, चार्ट, दृश्य साधनां, आनी मल्टी-मिडियांचो चडांत – चड उपेग करचो.
- संस्कृतीक संवेदनशीलताय:
काळा प्रमाणें जशे माथ्याक कुरपणें येता. तशें दरेका शिक्षकांनी संस्कृतीक संवेदनशीलता वळखुवपाक जाय. संस्कृतीक बदल मान्य करपांत शाणेपण आसता. नातर तांच्या संवादांचेर परिणाम जावं येता. शिक्षकांची शिकोवपाची शैली वेग-वगेळ्या फाटभूंय आशिल्ल्या, विद्यार्थ्यां कडेन समावेशक आनी सहानुभूती दिवपी आसूंक फावो. हाची परतून खात्री करात.
- संवाद सुदारणा:
संवादांत कौशल्यांत वेवसायीक सुदारणा ही एक चालू प्रक्रिया आसा. जी करिअर संभाव्यताय आनी वैयक्तीक परिणामकारतेंत म्हत्वाची वाड करूंक शकता. ह्या कुशळटायेक परिश्क्त करपाची संद नेमान सोदल्यार, शिक्षकांक विकसीत जावपी वेवसायीक परिदृश्यांत अनुकूल आनी कुशळ रावपाची खात्री करता.
सोंपयतना:
शिक्षकांनी केन्ना – केन्ना वर्गांत मौन रावप गरजेचें. मार्कस ट्युलियन सिसेरो हो बुदवंत म्हणटा, ‘मौन ही संवादाची एक व्हड कला.’ मौन अडचण न्हय, तर बळिश्ट कला. तातूंतल्यान चिंतन करूं मजत जाता. खोल संवादाक प्रोत्साहान मेळटा. शिक्षकांनी वर्गांत करून पळयात, कोणूय उलोवप सोंपतकूच प्रतिसाद दिवचे पयलीं 3 ते 5 सेंकंद थांबात. ते विद्यार्थीं कितले फावटी तोंड उगडटात हाचें तुमकां अजाप जावं येता. निमाणें इतलेंच, गुरूदेव श्री श्री रविशंकर हांच्या मतान, ‘ बौद्धीक पावंड्या वेले संवाद विचार नी उतरां वरवीं जाता, काळजा सावन काळजाक संवाद भावना वरवीं जातात, आनी आत्म्या शावन आत्म्याक संवाद फकत मौनांतल्यान जाता.’….
विशाल सिनाय खांडेपारकार
8080622370
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
