भांगरभूंय | प्रतिनिधी
सख्याहरी माझ्या पांडुरंगा, हरी रे माझ्या पांडूरंगा, हीं उतरां कानार पडना फुडें याद जाता ती अंत्रुज म्हालांतल्या गोंयभर फामाद आशिल्ल्या सावयवेंरें गांवांतल्या श्री अनंत देवाच्या काल्याची. सावयवेरें गांव म्हणल्यार एक कलाकारांची खाण. हो गांव शेतां-भाटांनी आनी कुळागरांनी नटिल्लो आसा. सावयवेंरें आसा तीं पांचवीचार कुळागरां. थंय व्हांवतात थंड शितळ झरे वझरे. देव देवताच्या श्रद्धेन भरिल्लो हांगाचो भौस अनंताच्या नितळ- निर्मळ तळयेच्या उदकावरी. हो वांठार गोंय सुटके झूजाऱ्यांचो, खुटी मारून मठी जोडिल्ल्या कलाकारांचो. ह्या मातयेचे उमाळे व्यक्त करपी साहित्यकारांचो. जिणेच्या दर एका घटकाक गिरेस्त आशिल्लो हो गांव. सैमाच्या नदरेनूय गिरेस्त. असो हो फोंडें तालुक्यांतलो सावयवेरें गांव. हांगाचें फामाद देवस्थान म्हणल्यार श्री अनंत देवाचें. गोंयांतलें श्री अनंताचें हें एकूच देवस्थान. ताची मूळ स्थापना कोणें आनी खंयच्या वर्सा केल्या हाची नोंद मेळुना. पूण श्री अनंत देवाच्या शेवशयनी पाशाणी मुर्तीचें दर्शन घेतकच, हें देवस्थान खूब आदलें आसा अशें दिसून येता. वेरें गांव ज्या काळांत लोकांनी वसोवपाचो वावर केलो, त्या लोकांनी त्याच काळांत ज्या गामसंस्थेचे ग्रामदैवत मानलें, त्या अनंत देवाची संस्थापना केली आसूंक जाय. श्री अनंत देवाचें देवूळ आसा त्या वाड्याक मदलो वाडो अशें म्हणटात. तें जे भुंयेर वसलां ते भुंयेक श्रीचें इनाम अशें म्हुणटात. ह्या देवळाची गर्भकूड उदकांतूच आशिल्ले भशेन आसा. देवळाकूच तेंकून एक फातरांनी बांदिल्ली तळी आसा. श्री अनंत देव मुखेल आसून ताच्या वांगडा आनीक चार देवता आसात. ताची स्थापना वेगवेगळ्या वाड्याप्रमाण केल्या. श्री शांतादुर्गा दैवत हें श्री शांतादुर्गा देवळाकडल्या इनाम जागेंत, श्री कामिनी देवी पाळवडो, श्री नारायण देव सावई वाडो, श्री ग्रामपुरुष श्री शांतादुर्गा देवीचे दावेवटेन. श्री अनंत देवाची मुर्ती पाशाणी आसा. श्री अनंत देवाच्या चारूय हातांत अनुक्रम, शंख चक्र, गदा आनी पद्म आसा. तशेंच नभीकमळांतल्यान ब्रह्मदेव प्रगटलेले दिसतात. देवी लक्ष्मी प्रभूचे पांय चेपताना दिसता.
श्री अनंत कुटुंब वत्सल्य आशिल्ल्यान गरुड, देवकीचीं स भुरगीं, नारद, तुंबर, मुच्छ कच्छादी, वराह, नरसीव, वामन, परशुराम, राम, कृष्णा बौध्द, कलकी अवतार, आदिमाया, शिवाय, कैलासनाथ, शिवशंकर, मारुती हांच्या वांगडा श्रीचें हांगां वास्तव्य आसा. श्री अनंत देवाक अभिषेक भायलें उदक हाडून करिना. देवाच्या गर्भकुडींतूच ल्हानशी कूड आसा.. श्री अनंत देवाची आख्यायिका अशी आसा खूब खूब वर्सा पयलीं त्या जाग्यार बाराय म्हयने झरो व्हांवतालो. ताच्या वयल्या वटेन आत्माराम बुवा पैठणकर ह्या नांवाचे एक साधू एक ल्हानसो आश्रम बांदून थंय रावतालो. एकदा त्या साधूच्या सपनांत श्री विष्णू आयले आनी ताका सांगलें ‘ हांव होड्यान आयला. म्हजी हांगाच रावपाची इत्सा आसा.’’ त्या साधून थंयच्या ग्रामस्थांक सपनांतली गजाल सांगली, थंयच्या ग्रामस्थांनी सोद घेतल्या उपरांत एका होड्यांत श्री अनंताची पाशाणी मुर्ती मेळ्ळी. उपरांत थंयच्या लोकांनी ग्रामसंस्थेच्या मदतीन बांदून थंय श्रीची स्थापना केली. ज्या जाग्यार अनंताची मुर्ती दवरिल्ली त्या जाग्यार पिपळाचें पेड बांदून थंय ब्रम्हयाची स्थापना केली.
श्री अनंत देवाच्या काल्याची सुरुवात मार्गशिष म्हयन्यांतल्या शुक्लपक्षांतल्या तये दिसा जाता. काल्याची सुरुवात बरी जाता. काल्या दिसा सकाळीं अभिषेक, नैवेद्य, पुजा, आरती, सांजेच्या पांचांक सुमार पालखी भायर सरता. पालखेंत श्री व्यंकटेश श्री देवी लक्ष्मी, आनी भू देवी हांच्यो मूर्ती बसयतात. पालखी वेंरें सावन सावय लक्ष्मी नारायणाच्या देवळांत वता, थंयू पुजा आरती करून पालखी परत येता. सावय तें वेंरें मेरेन तोरण बांदून आरास करतात. हातांत माडी घेवन ‘सख्याहरी माझ्या पाडुरंगा, हरी रे माझ्या पांडुरंगा’’ अशें म्हुणटात. ह्या माडयेचो इतीहास असो आसा पयलीं तेपार खंय माडयो रोग येवन मरताल्यो. ताका लागून थंयच्या ग्रामस्थांनी म्हणलें खंय की माडयो बऱ्यो जाल्यो जाल्यार काल्या दिसा तुजे पालखे वांगडा माडयो घेवन नाचतले. अशें हांव आयकून जाणां. बाजार तें देवळा मेरेन रंगरंगयाळ्या दिव्यांनी आरास केल्ली आसता. वेगवेगळ्या फुलां फळांचे तोरण बांदिल्ले आसता. देव येतलो म्हूण आपआपल्या दारा मुखार दिवली पेटोवन दवरतात.
नाल्ल, तांदूळ, फळां, फुलां देवाक ओपून देवाचें दर्शन घेतात. पालखी देवळांत पावता म्हणसर साडेबारा जाता. श्रीची पालखी देवळांत पावले उपरांत आरती जाता. उपरांत शंकासुराचो कालो आनी सकाळीं गोपाळकालो जाता. दुसऱ्या दिसा सांगोड जाता आनी तिसऱ्या दिसा गरुडासन, चवथ्या दिसा विजयरथ. पाचव्यादिसा सिंहासन, सवव्या दिसा हत्ती अंबारी, सातव्या दिसा शेषासन जाता. गंधपूजा हें ह्या देवस्थानाचें वैशिश्ट आसा. सगळ्यांक काल्याची परबीं.
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
