भांगरभूंय | प्रतिनिधी
आ यचे स्थितीचो नियाळ घेतना जायत्या जाणांच्या मनांत एक प्रस्न सेगीत उप्रासता; पुलीस यंत्रणा राज्यकर्त्यां खातीर काय लोकां खातीर? ह्या प्रस्नाची जाप सोदतना आमची समाजीक, राजकी आनी इतिहासीक फाटभूंय पळयत जाल्यार गुंतागूंत चड स्पश्टपणान दिसता. पुलिसांक राज्याची शिस्तबध्द यंत्रणा मानतात. कायदो चालीक लावप, गुन्यांव आडावप, सादारण नागरिकांची सुरक्षीतताय हें तांचें मुखेल काम. पूण इतिहासांत ब्रिटीश काळांत पुलिस ‘राजसत्तेचे राखणदार’ आशिल्ले अशें दिसता. लोकांची राखण करप न्हय, तर राजसत्ते आड आवाज काडपी लोकांक दामप हें तांचें काम आशिल्लें. त्या काळांतली ही मानसीकताय पुलीस वेवस्थेंत कांय प्रमाणांत अजूनय आसा. देखूनच नागरिकांक खूबदां दिसता की पुलिस लोकांची सेवा करपाक न्हय तर राज्यकर्त्यांच्या आदेशांक पाळो दिवपाक आसात. पूण लोकशाय राष्ट्रांत पुलीस लोकांचो सेवक आसचो अशी खरी संकल्पना. संविधानान पुलीस दळाक अधिकार दिल्ले आसले तरी त्या अधिकारांचो वापर नागरिकांच्या संरक्षणा खातीर जातलो अशी अास्त अपेक्षीत आसा.
पुलिसानी भंय न्हय तर विस्वास निर्माण करपाक पुलीस वर्दीचो वापर करचो. भौशीक सुरक्षेचे राखणदार म्हूण तांची भुमिका आसता, आनी ती भुमिका जबाबदारपणान, समजून घेवपी आनी मनीसपणान पुराय केल्यारच समाजांत न्याय आनी सुवेवस्था तिगून उरूंक शकता. दुर्दैवान वास्तव चड करून वेगळें दिसता. सत्ताधारी पक्ष बदलता तेन्ना लेगीत पुलीस दळा भितरली ‘निश्ठा’ चड करून सत्ताधारी पक्षा कडेन झुकता अशें दिसता. सत्ताधारी राजकारणी आपल्या राजकी फायद्या खातीर पुलीस वेवस्थेचो उपेग करतात आनी केन्ना केन्नाय पुलीस अधिकारीय त्या चेपणा खाला काम करतात. हो परस्पर आदारीत संबंद पुलीस दळाचेर लोकांचो विस्वास उणो करता. गुन्यांवकार राजकी संरक्षणांत मुक्तपणान भोंवतात, जाल्यार सादारण नागरीक ल्हान ल्हान कागाळीं खातीर परत परत पुलीस स्टेशनार जोतीं झरयतात. न्याय आनी अन्याय हांचे मदली रेखा धुसर जाता, आनी ‘पुलीस कोणाले?’ हो प्रस्न नागरिकांच्या मनांत चड खोलायेन रुजता.
पूण ही सगली परिस्थिती आसून लेगीत जायते प्रामाणीक आनी विवेकबुध्दीचे पुलीस अधिकारी लोकांचे सुरक्षे खातीर यत्न करतात. आपत्ती, अपघात, सैमीक संकश्टां वा आतंकवादी हल्ल्याच्या वेळार हे पुलीस सगल्यांत पयलीं घडणुकेचे सुवातेर धांवतात. हे खातीर तांचें धैर्य, धीर आनी समर्पण हें निश्चीत तोखणायेचें. ह्या बाजूचेर दुर्लक्ष करप अन्यायकारक थारतलें. देखून समस्या पुलिशेंत न्हय, तर वेवस्थेंत आसा हें जाणून घेवप गरजेचें. ‘पुलीस दळ हें लोकांचें’ ही भावना फक्त घोशणे पुरती मर्यादीत न दवरतां वास्तवांत साकार करपा खातीर कांय मुळावे बदल करपाची गरज आसा. प्रशिक्षणांतल्यानच पुलीस दळांत मानवतावादी पद्दत रुजोवंक जाय.
नागरिकां कडेन संवाद वाडोवपी आनी विस्वासाचे बंधन तयार करपी उपक्रम चालीक लावपाक जाय. पुलीस स्टेशनां भंय न्हय तर मजतीची सुवात म्हणून पळोवपाक जाय. ‘पुलीस म्हजे इश्ट’ हें वाक्य फक्त प्रचारा पुरते जावंक फावना तर तें समाजाच्या मनांत रुजूंक जाय. तेच बरोबर राजकी हस्तक्षेपाचेर खर नियंत्रण दवरप गरजेचें. पुलीस अधिकाऱ्यांची बदली, नेमणूक वा चवकशी करपाची प्रक्रिया पारदर्शक आनी स्वायत्त संस्थां वरवीं करची, जाका लागून तांकां सत्तेच्या चेपणा भायर काम करपाक मेळटलें. कायद्या मुखार सगले समान आसात अशी भावना पुलीस वेवस्थेंत आनी समाजांत घटमूट रुजपाक जाय. पुलीस दळाक स्वतंत्रपणान काम करपाची संद मेळ्ळी आनी योग्य साधनां मेळ्ळीं जाल्यारूच ते खरे भौसा खातीर भौस पुलीस जातले हें निश्चीत.
नागरिकांची जापसालदारकी तितलीच म्हत्वाची. फक्त पुलिसांचेर आरोप करप समा न्हय; तशेंच कायद्याचो आदर, नेमांक पाळो दिवप आनी पुलिसांक परस्पर आदर दिवपाची गरज आसा. समाजांतले नागरीक आनी पुलीस जेन्ना विरोधक न्हय तर भागिदार जातात तेन्ना खरी लोकशाय घट जाता. कारण पुलीस हे सरकाराचें साधन न्हय तर लोकशायेचे राखणदार. तांचें बळगें सरकाराच्या आदेशाचेर न्हय तर लोकांच्या विस्वासांत आसा. आयच्या तंत्रगिन्यान, सोशल मिडिया, पारदर्शकतायेच्या काळांत पुलीस दळाक स्वताची प्रतिमा घडोवपाक परतून भांगराळी संद मेळ्ळ्या. पारदर्शक तपास प्रक्रिया, भौसा खातीर ऑनलायन कागाळ दाखल करपाची सोंपी सुविधा, कम्युनिटी पुलीस प्रकल्प, हे सगले उपाय भौस आनी पुलीस हांचे मदलो फरक भरूंक शकतात.‘सत्तेच्या’ न्हय तर ‘सेवेच्या’ मार्गाचेर तिगून रावपाचें थारायल्यार पुलीस दळाक लोकांच्या काळजांत सुवात मेळूंक शकता.
निमाणें, पुलीस फक्त राज्यकर्त्यांची न्हय, फक्त लोकांची न्हय, तर पुराय राष्ट्राची. कारण राष्ट्र म्हळ्यार लोक आनी तांची राखण करपाक उबो आशिल्लो दरेक पुलीस अधिकारी हे लोकशायेच्या सुरक्षेचे राखणदार.
पुलीस वर्दीचेर आशिल्लो दरेक बॅच भौसाच्या विस्वासाचें प्रतीक आसता आनी तो विस्वास तिगोवन दवरप ही खरी देश सेवा. देखूनच आयच्या नव्या भारतांत आमी सगल्यांनी परतून हो प्रस्न विचारपाची गरज आसा. पुलीस राज्यकर्त्यां खातीर काय लोकां खातीर? आनी आमी एक घट्ट जाप दिवंक जाय पुलीस लोकां खातीर, कारण लोकां बगर सरकार ना.
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
