भांगरभूंय | प्रतिनिधी
नवी दिल्ली, खबरां संस्था ः हवामान बदलाचो परिणाम फकत भारताचेरुच न्हय तर पुराय संवसाराचेर जाला. ताका लागून लोकांक हुंवार, भूंयकांप, दुकळ, वादळ अशा साबार सैमीक संकश्टांक तोंड दिवचें पडटा. हे फाटभुंयेर एक धक्को दिवपी अहवाल मुखार आयला. हवामान बदलाक लागून 1995 ते 2024 ह्या काळांत हवामान संबंदीत 430 संकश्टां जावन 80 हजारां परस चड लोकांक मरण आयलां आनी 1.3 अब्ज परस चड लोकांचेर ताचो परिणाम जाला अशें स्पश्ट केलां.
नव्या अहवाला प्रमाण, फाटल्या तीन दशकांत हवामानाक लागून सगळ्यांत चड परिणाम जाल्लो भारत हो संवसारांतलो णववो देश. ह्या काळांत हवामान संबंदीत सुमार 430 घडणुकांनी 80 हजारां परस चड लोकांक मरण आयलां. अंदूं ‘संवसारीक हवामान न्याय आनी थळावी उपाययेवजण’ (Global Climate Justice and Local Action) हे संकल्पनेचेर आदारून अशीच हवामान परिशद घडोवन हाडल्या. ही परिशद ब्राझीलांतल्या बेलें शारांत घडोवन हाडल्या. हो अहवाल हे परिशदेंत सादर केल्लो.
पर्यावरणीय विचार मंडळ ‘जर्मनवॉच’न प्रसिद्ध केल्ल्या ‘क्लायमेट रिस्क इंडेक्स (CRI) 2025’ प्रमाण 1995 ते 2024 ह्या काळांत हवामान संबंदीत संकश्टांचो परिणाम 1.3 अब्ज लोकांचेर जालो आनी ताका लागून सुमार 170 अब्ज डॉलर (15 लाख कोटी रुपया) अर्थीक लुकसाण जालें. देशांतलें हें व्हड लुकसाण मुखेलपणान परत परत येवपी हुंवार, चक्रीवादळ, दुकळ आनी उश्णताय ल्हारांक लागून जाता अशें अहवालांत म्हणलां. संवसारीक उश्णतायेक लागून ह्यो सैमीक आपत्ती चड खर जाल्यात.
सैमीक आपत्तींच्यो घडणुको वाडल्यो
1998 वर्सा गुजरात चक्रीवादळ, 1999 वर्सा ओडिशा महा चक्रीवादळ, 2013 वर्सा उत्तराखंड हुंवार आनी हालींच्या काळांत जाल्ल्या घातक उश्णताय ल्हारांक लागून घडणुको वाडल्यो. अहवाला प्रमाण भारताची व्हड लोकसंख्या आनी मान्सूनच्या बदलांचो चड परिणाम जाल्ल्यान भारत खासा असुरक्षित आसा.
दर वर्सा लाखांनी लोकांक ह्या सैमीक संकश्टांचो परिणाम जाता. फकत 2024 वर्सा भारतांत जाल्ल्या व्हड पावस आनी हुंवाराक लागून खास करून गुजरात, महाराष्ट्र आनी त्रिपुरा हांगा आठ दशलक्षां परस चड लोकांक त्रास जाले. तशेंच फाटल्या वर्सा हुंवार आनी वादळ संवसारांत सगळ्यांत चड लुकसाण करपी घडणुको आशिल्ल्यो. हाका लागून अब्जांनी डॉलर लुकसाण जालां अशें अहवालांत म्हणलां.
संवसारांतले सगळ्यांत चड पिडेस्त देश
जर्मनवॉचन सांगलें, 1995 ते 2024 ह्या काळांत संवसारभर 9,700 घडणुको घडून 8.3 लाखां परस चड लोकांक मरण आयलें. हाचो परिणाम सुमार 5.7 अब्ज लोकांक जालो आनी सुमार 4.5 ट्रिलियन डॉलर अर्थीक लुकसाण जालें. फाटल्या तीन दशकांत डोमिनिका देशांत सगळ्यांत चड लुकसाण जालें. ताचे उपरांत म्यानमार, होंडुरास, लिबिया, हैती, ग्रेनाडा, फिलीपीन्स, निकाराग्वा, भारत आनी बहामास ह्या देशांचो आस्पाव आसा.
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
