दुसऱ्याचो अपमान, इबाडटा स्वताचो मान

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

बायलां विशीं आक्षेपार्ह वृत्ती सगळे कडेन पातळ्ळ्या आनी ती वेगवेगळ्या तरांनी दिसूंक शकता.  बायलेक कमी शिकप आसल्यार दादलो तिका कमकुवत आनी पांयांची व्हाण मानता.

दुसऱ्याक सदां मान दिवंक जाय आनी ताचो अपमान जाता अशी वागणूक आसूंक जायनां हें धर्मीक आनी समाजीक तत्व. अपमान दादल्याचो वा बायलेचो कोणाकूच आवडना. संवसारांतल्या सगळ्या मनशांक एक सारको मान आसा तेन्ना कांय दादल्यांनी बायलांचेर कित्याक चिखोल मारचो? वा कांय बायलांनी दादल्यांचें नांव इबाडटा अशें कित्याक वागचें? आदीं हें खासगी पावंड्यार जातालें म्हणजे घरा कडेन वा बाजारांत.  पूण आयज समाजीक माध्यमांतल्यान आनी टिवी वेल्यान ल्हान कुस्कूट पासून हत्ती सारकें रूप घेवन फुडें येता.  कांय टिवी एँकर्स इतलो मीठ-मसालो लावून खबरो दितात, की पळेतल्याक तें सतूच दिसता. वास्तवांत तें कोणें तरी शिजयल्लें कारस्थान आसता. हाका कोण बळी पडटा? दिता तशें घेता ही म्हण्णी आमी जाणात. बरें केल्यार बरें मेळटा, वायट केल्यार वायट मेळटा. एका मनशाची वृत्तीच ताचो सभाव दाखयता.

अपमानाचेर समाजीक नदर

दादलो आनी बायल हांचे विशीं उग्तेपणान आक्षेपार्ह वृत्ती दिश्टी पडटा. लैंगीकता वा लींगभेद, स्वार्थ वा मत्सर, गरिबी वा गिरेस्तपण, समाजीक हुद्दो, दुस्मानकाय वा उणाकपण, रूढीवाद वा भेदभाव ह्या सारक्या कारणां वेल्यान मनशाची वृत्ती समाजा मुखार येता. एक मनीस दुसऱ्या मनशाक वयर सरतना पळोवंक शकना, ताचींच हीं लक्षणां. अंतर्गत श्रेश्ठताय, अपेक्षे परस स्वताची वाड उणी जावप आनी बराबरचो अपेक्षे परस वयर पावप हिंवूय बी मतीभ्रश्ट जावपाचीं कारणां जावं येतात. म्हणून दुसऱ्याचें नांव इबाडप वा चरित्रभंग करप मनशाक ना सोबसारकी गजाल. ही आक्षेपार्ह वृत्ती मनशा भितर पोखळसाण निर्माण करता.

आक्षेपार्ह वृत्ती – दादलो

दादल्यां विशीं आक्षेपार्ह वृत्ती आसपाचें मुखेल कारण कडक पारंपरीक पुरुशत्वाचे नेम. दादल्याक दिसता आपूण व्हडलो, बायलेन सदांच फाटीं रावूंक जाय, दादल्याचो हो सभाव बायलांक आवडना.  दादल्याक रडपाक येना म्हणल्यार ते आपलें दुख्ख लिपोवन दवरतात, म्हूण बायलांक दिसता तांकां भावनां नात. दुसऱ्यां बायलां कडेन बरे भशेन उलयल्लें खपनां.  दादल्यांचें काम घरांत जाय तें हाडून दिवप, फकत आपल्या घरांत. दुसऱ्याल्या घरांत, आपले भयणीक पासून कितें दिल्लें बायलांक आवडना. आपणा परस हुशार म्हण दाखयल्लें तांकां खपनां, सदांच ताणें आपल्या उतरा सकयल रावप तीं पसंत करतात. घरा भायर गेल्ले कडेन दादल्यांचे हेर बायलां कडेन शुल्लक वार्तालाप लेगीत बरे संबंद इबाडटात. आपणा परस दुसऱ्या बायलांच्या श्रृगाराची तोखणाय तिची तकली विरार करता. परके बायलेची सावळीच पुरो आसता कुटुंबांत पेत्रोल ओतोवंक.

आक्षेपार्ह वृत्ती – बायल

बायलांविशीं आक्षेपार्ह वृत्ती सगळे कडेन पातळ्ळ्या आनी ती वेगवेगळ्या तरांनी दिसूंक शकता.  बायलेक कमी शिकप आसल्यार दादलो तिका कमकुवत आनी पांयांची व्हाण मानता.  कांय दादले इल्लेंशें घेतलें म्हणटच बायलांक रेस्पेत दिनात. एक सोबीत, न्हेशिल्ली जावं नटिल्ली बायल दिसल्यार तिची फकांडां करपाची कूय येता. नाजूक बायलांक रोखडेंच रडूंक येता, त्यो अशक्त अशें मानून तांचो लिंगीक छळ करता. कामाचे सुवातेर बायलांचें योगदान उणें समजून तांचें अवमूल्यन करता, त्यो जर राखीवतेंतल्यान नोकरेक आसात जाल्यार तांचे क्षमतेचो अपमान करता. बायलां कडल्यान घरगुती आनी भुरग्यांच्या संगोपनाच्यो सगळ्यो जापसालदारक्यो हाताळपाची अपेक्षा धरता.  

ती गुरवार आसतना तिका फावो तितलो सांगात दिवंक फाटीं रावता, वा तिच्या भायर आयिल्ल्या पोटाक लागून तिचे पासून रावूंक पसंत करिना. ती खंयच्याय दादल्या कडेन उलयिल्ली दिसल्यार तिचे भलतेच दुबाव खाता. ती आपणा परस उंचलो हुद्दो घेवन आसप चड-शा दादल्यांक खपना, घरांत तिका वागणूक सारकी मेळना.

दोन जिव्यो देखी

कांय दीस आदीं बायलांच्या विश्व कपांत सेमी फायनलींत ऑस्टेलियेक हारयले उपरांत मुलाखती वेळार भारतीय क्रिकेट खेळगडें जेमिमा रॉड्रिगीस हिणें जैताचें सगळें श्रेय ‘जेजूक’ दिलें.  सगळ्या वेळार आपूण ताचो आधार आनी शक्ती मागतालें अशें सांगलें. तें कितलें बरें खेळ्ळें आनी खंयचे परिस्थितींत खेळ्ळें हाचेर प्रसार माध्यमांनी पळेतल्यांचें खास लक्ष ओडलें ना बगर ताणें जें सांगलें ताचेर लोकाचें लक्ष ओडलें, कांय माध्यमांनी ताच्या बापायक लेगीत मदीं हाडलो. बापायक लागून फाटल्या वर्सा जेमिमाचेर कारवाय जाल्ली.

दुसरी देख रिया चक्रवर्तीची. तें आत्महत्या केल्ल्या सुशांत सिंग राजपुताची इश्टीण आशिल्लें. हाका लागून प्रसार माध्यमानी ताका कितलें सयतायलें, ताचेर व्हड-व्हड भासाभासो जाल्यो, ताचें खासगी जिवीत वयर काडलें आनी ताची फिल्मी कारगिर्द काबार करूंक कांय माध्यमां फुडें सरलीं. तें घुंवळें वखदां घेतालें म्हूण ताचेर आरोप दवरून ताका पुलिसांनी अटक केली.  मागीर तें गुंगी वखदांचो धंदो करता म्हण ताचेर आरोप दवरलो.  कित्याक? फकत दादल्यांनी आपणाली पदवी दाखोवंक? 

आक्षेपार्ह वृत्ती – बायल आनी दादलो

वयर दिल्यांत तांतूंत कांय पावटीं दादलो आनी बायल मेळून एके बायलेचो छळ करतात जाल्यार कांय पावटीं दादलो आनी बायल मेळून एका दादल्याचो छळ करतात. हें चड-शें घरगुती झगडें, राजकारण, सामुहीक घडणुको आसता थंय पळेवंक मेळटा.  पुराय फामील अत्याचारांत वांटेकार आसता, राजकी समर्थक आपल्यात फुडाऱ्याक पळेतात. सुनेचो छळ जाता तेन्ना कुटुंबांतली पुराय फामील एकठांय रावून तिका विरोध करतात जाल्यार कांय फावटीं वांकड्या मार्गान चलपी दादल्याक कुटुंबांतलीं सगळीं मेळून त्रास करतात. लिंगीक प्रकरणांत सांपडिल्ल्या दादल्याक समाज लेगीत लागीं करिना आनी कुटुंबूय लागीं करिना.  तेंच बायले सवें घडटा. सांगपाचें तातपर्य इतलेंच, दुसऱ्याक दुखोवंक कितें तरी निमित्त जाय आसता.

सोंपयतना…

मनीस (दादलो जावं बायल) नाजूक रचणा. शील ताची व्हड गिरेस्तकाय. दुडू वा भांगर नासल्यार उपकारता पूण छळ नाका, वायट उतरां नाकात, अपमान नाका, दुसऱ्या मुखार लज नाका. मनीस त्याग करता, खाल्तिकाय घेता, रडटा, खर्शेता, धापेता, दुसऱ्याचे पांय पडटा फकत आपणाक मान मेळोवन घेवंक. बायलेक घोवा कडल्यान दुसऱ्यां हुजीर रेस्पेत आनी घोवाक बायले कडल्यान दुसऱ्यां हुजीर रेस्पेत. घरा कडेन उपाशी उरल्यार जाता पूण अपमान नाका. खरी गजाल ही. हॉलीवूड अभिनेतो जेम्स डीन म्हणटालो, “तूं सदांकाळ जियेतलो अशे सपन बाळगी. तूं आयजूच मरतलो असो जिये.” आयज मेलो जाल्यार देवाचे मनसुबेक खंयच्याय वेळार तयार, अश्या मनशाक सर्गाची दारां उगतीं. हें घडटा दुसऱ्याक रेस्पेत दिता तेन्ना. दादलो आनी बायलेक एकसारकीं लेखुंया. जो दुसऱ्याचो करता अपमान, तो स्वताचो इबाडटा मान.

– विन्सी क्वाद्रूस, राय, साश्ट

मो. – 9822587498