वेळारुच केल्लो उपचार

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

चिंतन – 66

तुकाराम महाराज म्हणटात —

फांसावेंना तरिं दुःख घेतें वाव ।

मग होतो जीव कासावीस ॥

ताचो अर्थ कितें? कोणाक फोड आयल्यार तो वाडचे पयलीं कापपाक जाय. सुरवेक मात्शें दुखता, पूण उपरांत एक व्हडली समस्या टळटा. पूण “आसूं, रावया थोडे दीस, मागीर पळोवया” अशें म्हणत ताचे कडेन आडनदर केल्यार मागीर फोड पातळटा, चड दुखता आनी जीव फाटी फुडें जाता.

जिणेकय  हीच गजाल लागू जाता. आमचे ल्हान दोश, राग, कोडूपण, मत्सर, दुस्वास — हें सगळें सुरवेक “कांयच ना” अशें दिसता. पूण आत्मपरीक्षण करून आनी थोडें दुख्ख सोंसून तांकां सुदारणा करुंक ना जाल्यार फुडें तेच व्हडले घावे जातात.

एक फावट एका उद्देगपतीन एका तरणाट्या कर्मचाऱ्याक ल्हान चुकी खातीर वेळार कांय सांगूंक ना. “मागीर पळोवया. तो बरो चलो” अशें म्हणीत ताचे कडेन दुर्लक्ष केलें. कांय म्हयन्यां उपरांत हीच चूक व्हड भानगडींत रुपांतरीत जाली. कंपनीक व्हड लुकसाण जालें आनी त्या तरणाट्याची कारकीर्दूय इबाडली. उपरांत त्या उद्देगपतीन म्हणलें — “त्या दिसा मात्शें खर उलयिल्लें जाल्यार आयज म्हाका इतलो व्हडलो धपको बसचो नासलो.”

आमच्या दिसपट्ट्या संबंदांतूय तशेंच. केन्ना केन्ना घरांत मतभेद जातात, थोडे मनांत फुगार जातात. आमी “आसूं. ओगी रावया” अशें म्हणीत ताचे कडेन आडनदर करतात. पूण उपरांत तो ल्हानसो फोड तिडक, दुख्ख आनी तुटिल्ल्या नात्यांत रुपांतरीत जाता. योग्य वेळार उलयिल्लें जाल्यार, मन मात्शें मेकळें केल्लें जाल्यार बरेच संबंद वाचपाचे, अशें दिसता.

एक फावट एका शिक्षकान एका विद्यार्थ्याक म्हणलें, “आयज तुका मात्शें दुख्ख जातलें, पूण हांव सांगतां तें जिवीतभर उपेगी पडटलें.” त्या विद्यार्थ्याक ताणें शिस्तीचें म्हत्व शिकयलें. सुरवेक कठीण जालें, पूण उपरांत त्याच विद्यार्थ्यान येस मेळयलें आनी म्हणलें, “सर, त्या दिसा तुमचें ‘दुख्ख दिवपी वचना’न म्हजें आयुश्य वाटायलें.”

देखूनच तुकाराम महाराजांचो संदेश सामको सरळ आसा— वेळारुच उपचार करात. मागीर तें शरीराचें आसूं, मनाचें आसूं वा नात्याचे. आयज थोडी वेदना सोंसली जाल्यार फाल्यां जिवीत सुखी जातलें.

केन्ना केन्ना मोग म्हणल्यार गोड उतरां न्हय, तर योग्य वेळार कठोर सत्य सांगप आसता. कारण निमाणें तेंच आमकां भलायकी दिता, जखम न्हय.

 – ह भ प देवदत्त दिगंबर परुळेकर