एक शिटकावणी पुरो!

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

चितंन – 64

“शाहाणियां पुरे एकचि वचन ।

विशारती खुण तेचि त्यासी ॥” 

— संत तुकाराम महाराज

हाचो अर्थ असो,  खऱ्या बुदवंत मनशाक ल्हानशी शिटकावणी लेगीत पुरोशी जाता. ताका व्हड शिकवणींची गरज नासता. ताका तो ल्हानसो संकेत मेळ्ळो काय तो स्वताच सगळें वळखून योग्य तरेन वागता.

आमच्या दिसपट्ट्या जिवितांत कितलेशेच फावटीं असो अणभव येता न्हय?

एक फावट बशीन भोंवतना म्हज्या वळखीच्या एका भुरग्याक कंडक्टरान शांतपणान सांगलें – “पुता, तिकेट घेवंक ना जाल्यार दंड भरचो पडटलो.” इतलेंच आयकून भुरग्यान रोखडोच दुसऱ्या दिसा पास काडलो. ताचेर कोणाक आड्डूंचें पडलें ना, कोणाकच ताका ख्यास्त दिवची पडली ना. एक सौम्य सुचोवणी पुरो जाली.

दुसरे वटेन कांय लोक अशे आसात, जांकां धा फावटीं सांगल्यार लेगीत तांकां कसलोच फरक पडना. “रस्तो हुंपतना मोबायल हातांत धर” — आमी कितले फावटीं लोकांक हें सांगतात. पूण कांय जाण लक्ष दिनात. आनी मागीर एकदांच अपघात जाता आनी ते जागे जातात. पूण तो मेरेन उशीर जाल्लो आसता.

इतिहासांतय अशे जायते प्रसंग आसात.  लियो टॉलस्टॉय ह्या नामनेच्या लेखकान एक फावट शेतांतल्यान वतना बैलगाडी चलोवपी थकिल्ल्या बैलाक चाबकान मारता तें पळयलें. टॉलस्टॉय ताका शांतपणान विचारलें, “तूं थकलो जाल्यार तुकाय कोणे तरी अशें चाबकान मारपाचें?” एकूच प्रस्न आशिल्लो — पूण त्या मनशान त्या दिसा सावन केन्नाच बैलाचेर हात उबारलो ना. एक सादो प्रस्न, पूण सरळ काळजाक तोंपपी.

खरें पळयल्यार बुद्धी म्हणल्यार शिक्षण न्हय, तर संवेदनशीलताय. दुसऱ्याची वेदना समजूंक शकता अशा मनशाक मात्शी जागृताय पुरो आसता.

आमी स्वताकय एक प्रस्न विचारूंया — हांव कसल्या प्रकाराचो मनीस? म्हाका शिकपाक एक शिटकावणी पुरो जाता? वा परत परत धक्को मारचोच पडटा?

ज्ञानी मनीस जिणेचीं ल्हान ल्हान खुणो लेगीत वळखता अशें तुकाराम महाराज सांगता. कोणाक रागार जायना तरी ताका आपली चूक समजता. कोण ताची तोखणाय करिना जाल्यार लेगीत फुडें कितें करचें तें ताका कळटा.

देखूनच जेन्ना कोण तुमकां मात्शी शिटकावणी दिता तेन्ना — ती टिका म्हणून घेवची न्हय, आशीर्वाद म्हणून घेवची! कारण थोडो संकेत लेगीत समजता — तो खरो बुदवंत, शाणो!

“जो संकेत, शिटकावणी वळखता तो ख्यास्त टाळटा.

आनी सल्लो समजून घेवपी येसस्वी जाता!”

– ह भ प देवदत्त दिगंबर परुळेकर