वेंचणूक सुदारणांचो काळ बिहारांतल्यान

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

बिहारांतल्या पडटाळणे वेल्यान ज्यो गजाली उक्तडार आयल्यात तें पळयत जाल्यार हेर राज्यांनीय मतदारांची संख्या उणीं जावंक शकता.

बिहारा सारक्या देशांतल्या सगल्यांत मागास राज्यांत जायत आशिल्ली वेंचणूक इतिहासीक थारतली. विधानसभा वेंचणुकेची तारीख जाहीर जाल्या आनी ते खातीर वेंचणूक आचारसंहिता लागू जावपूय सभावीक आसा. म्हयन्या भितर बिहार विधानसभे खातीर मतदान जातलें आनी वेंचणूक आयोगा कडल्यान ते खातीर सगली तयारी दवरिल्ल्याचें मुखेल वेंचणूक आयुक्त ज्ञानेशकुमार हांणी तर सांगलांच. तेचबराबर ह्या वेळा वेल्यो बिहारांतल्यो वेंचणुको देशांत वेंचणूक सुदारणा घडोवन हाडपाक कितली म्हत्वाची थारतली हे विशींय तांणी जी स्पश्ट म्हायती दिली ती अदीक म्हत्वपूर्ण थारची. देशांत वेंचणूक सुदारणांची मागणी तशी पोरणीच आसा. पूण बिहारांतल्यान वेंचणूक सुदारणांचो काळ सुरू जावचो हो योगायोग निश्चीतच ना.

बिहार विधानसभा वेंचणुके निमतान काय जायना केंद्रीय वेंचणूक आयोगान वेंचणूक सुदारणा घडोवन हाडपा खातीर योग्य वेळार जीं पावलां उबारलीं ताका येवकारूच दिवचो पडटलो. दोन सवायदोन दसकां उपरांत काय जायना बिहारांत विशेश पडटाळणी वरवीं (एसआयआर) मतदार वळेऱ्यांचें शुद्धीकरण करपाचो जो निर्णय घेतला तातूंतल्यानच वेंचणूक सुदारणांची ही प्रक्रिया खऱ्या अर्थान सुरू जाली हें मान्य करचेंच पडटलें. हाचे वेल्यान विरोधी काँग्रेस आसूं वा हेर राजकी पक्षांनी गोंदळ घालपाचो यत्न केल्लो आसलो तरी तातूंतल्यानूच सुदारणा प्रक्रिया पुराय जाल्या आनी फुडारांत पुराय देशांत वेंचणूक सुदारणा लागू जावपाक ताकाच लागून मजतूच जातली.

बिहारांतल्या विधानसभा वेंचणुकेचे फाटभुंयेर थंयचे तयारेचो नियाळ घेतना मुखेल वेंचणूक आयुक्तांनी अश्यो खूबश्यो गजाली स्पश्ट केल्यो की राज्यांतली येता ती विधानभा वेंचणुके खातीरूय पारदर्शक अश्यो नव्यो उपाय येवजण्यो कशे तरेन हातांत घेतले हें कळून आयलें. वेंचणूक सुदारणांचो काळ बिहारा सारक्या राज्या पसून सुरू जावप हाचें म्हत्व थंयच्या एका काळा वेल्या जंगलराजची जांकां कल्पना वा जाणीव आसा तांकां नव्यान सांगपाची गरज आसा अशें दिसना. आर्माच्या धाकान मतपेटयो उबारून व्हरप, मतदान केंद्रां ताब्यांत घेवप, मतमेजणी प्रक्रियेंत धाक दाखोवन हस्तक्षेप करप हें सगलें बिहारांतल्या वेंचणूक प्रक्रियेचो एका काळार भाग आशिल्लो. त्याच बिहारांतल्यान वेंचणूक सुदारणाचो काळ सुरू जावप हें खूब कितें सांगून वता आनी ताका येवकारूच दिवचो पडटलो. पारदर्शक अशा मतदान प्रक्रिये खातीर ज्यो गजाली प्राधान्यक्रमान अपेक्षीत आशिल्ल्यो ताची पुर्तताय वेंचणूक आयोगा कडल्यान केल्या हाचीय दखल घेवचीच पडटली. नोंदणेच्या फक्त पंदरा दिसांत ‘ईपीआयसी’ कार्ड वितरीत करपा खातीर एक नवी मानक कार्यप्रणाली तयार करप आनी मतदान केंद्रांचेर मोबायल दवरपाची सुविधा उपलब्ध करप मतदारां खातीर खूब मोटी उपलब्धी थारतली अशें म्हणूंक येतलें. मतदारांच्या सुविधां खातीर दरेक मतदान केंद्रा वेल्या मतदारांची संख्या उण्यांत उणें बाराशें मेरेन सकयल हाडपाचो घेतिल्लो निर्णय हो लेगीत वर्तमानकाळांत खूब म्हत्वाचो आसा. जाका लागून मतदानाची टक्केवारी वाडोवपा खातिरूय सहाय्यभूत थारूंक शकतली. मतदारांक लांब रांगेंत तिश्ठत रावपाची वेळ येवची न्हय होच ताचे फाटलो उद्देश आसा. ताका लागून मतदार मतदाना खातीर भायरूय सरतलो अशें आयोगाक दिसता आसत जाल्यार तें चुकीचें म्हणूंक येवचें ना.

मतदान केंद्रांचेर 100 टक्के वेबकास्टींग करप आनी व्हीव्हीपॅट स्लिपीची सक्तीची पडटाळणी करपाची मेकळीक ह्यो दोन सुविधाय सुदारीत प्रक्रियेंत अंतर्भूत केल्ल्याची म्हायती मुखेल वेंचणूक आयुक्तान दिल्ल्यान उठसूट वेंचणूक आयोगाचेर टिका करपी राहुल गांधी आनी तांच्या पंगडा खातीर लेगीत आतां कसलीच कागाळ करपाक सुवात उरली ना. बिहारांतल्या मतदार वळेऱ्यांची खोलायेन पडटाळणी वा शुद्धीकरण करपा खातीर सुरू केल्ले मोहिमे वेल्यान काँग्रेसी सयत विरोधी पक्षांनी वेंचणूक आयोगाक लक्ष्य करून फाटले एक दोन म्हयने तांचेर जो हल्लो केलो तो कितलो मेरेन योग्य आशिल्लो हाचेर तांणी आतां अंतमूर्ख जावन जरूर विचार करचो. पूण मतदार वळेऱ्यांच्या शुद्धीकरणान खूबशा गजालींचेर उजवाड पडटलो हेंवूय एके वटेन बरें जालें. मरण आयिल्ले आसूनय बावीस लाखां परस चड मतदारांचीं नांवां मतदार वळेरेंत आसची हाका कितें म्हणप. विरोधकांनी सर्वोच्च न्यायालया मेरेन लढो दिवन मतदार पडटाळणीक विरोध केलो खरो, पूण तातूंतल्यान व्हडलेशें तांकां कितेंय मेळ्ळें आसत अशें म्हणूंक येवचें ना. निमाणें 45-47 लाख मतदार, मतदार वळेरेंतल्यान गाळ्ळेच. सर्वोच्च न्यायालयाच्या निदेशा प्रमाण आधार कार्ड ह्या वळखपत्राच्या स्वरुपांत स्विकारिल्ल्यान मतदारांची संख्या मात्शी वाडिल्ली आसली तरी आधार कार्ड हें नागरिकत्व सिद्ध करपाचें परिणाम आसा? हो प्रस्न सेगीत उरतलो आनी ताची समाधान दिवपी जाप मेळूंकच जाय.

मतदार पडटाळणी वा पुनरावलोकन ही एक गरजेची प्रक्रिया आसा हें मान्य आसलें तरी ताचे वेल्यान निर्माण जाल्लो वाद आनी ताचें राजकी भांडवल करपा खातीर विरोधकांनी केल्ले खर यत्न हाचे कडेन पळयत जाल्यार ही प्रक्रिया समजिकायेन राबयिल्ली जाल्यार आनीक बरें जावपाचें. लोकशायेंत सगलेच घटक म्हत्वाचे आसतात हें मान्य करीत जाल्यार लेगीत समजिकायेन ताचें निवारण करप हेंच शाणपणाचें आसा. बिहारांत नेमको उरफाटो संदेश गेलो आनी विरोधकांनी ताचें राजकी भांडवल करपाची संद सादली. वेंचणूक आयोगाक बदनाम करपा खातिरूय काँग्रेस आनी हेर पक्षांनी ताचो सर्रास वापर केलो. आतां ताचो राजकी लाव तांकां प्रत्यक्ष वेंचणुकेंत कितलो मेरेन जातलो हाची जाप रोखडीच मेळटली. आतां वातावरण बरेंच थंड जालां हें एके वटेन बरें जालें. वेंचणूक आयोगान देशभरांत मतदार वळेऱ्यांचो विशेश खोलायेन पडटाळणे खातीर पावलां उबारल्यांत. राज्यांतल्या वेंचणूक अधिकाऱ्यांक हे प्रक्रिये खातीर तयार रावपाचे निदेश दिल्यात. आतां नोव्हेंबर मेरेन केन्नाय देशभरांत मतदार वळेऱ्यांचें शुद्धीकरण करपाची प्रक्रिया सुरू जावंक शकता. बिहारांतल्या पडटाळणे वेल्यान ज्यो गजाली उक्तडार आयल्यात तें पळयत जाल्यार हेर राज्यांनीय मतदारांची संख्या उणीं जावंक शकता. बिहार आनी शिमे वेल्या हेर कांय राज्यांनी व्हड प्रमाणांत घुसखोर मतदार वळेरेंत आपलें नांव घुसोवपाक येसस्वी थारिल्ले. अस्तंत बंगालांतूय सादारण तीच परिस्थिती आशिल्ल्यान वेंचणूक आयोगाक हे प्रक्रियेंत राज्य सरकाराच्या असहकाराकूय सामकार वच्चें पडलें. वेंचणूक सुदारणांची प्रक्रिया आव्हानात्मक आसली तरी वेंचणूक आयोगाक आतां माघार घेवंक मेळची ना.

वामन प्रभू