संगणकाचे दुनियेंतलो जगावेगळो जादुगार

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

जिणेंत जैतिवंत जावपाची दरेकल्याची व्याख्या वेगवेगळी आसता. भुरगो जेन्ना पयलेच फावट आपल्या पांयार उबो रावून, पयलेंच पावल घालता तेन्ना ताचे खातीर ते खूब व्हड येस आसता. मोनजातीचे सगळे वेव्हार हे अंतःप्रेरणेन चलतात. पूण मनशाक मात बुदवंतकाय आनी सर्जनशीलताय ही जल्मजात आसता. शाळेंत वचून रितसर शिक्षण घेवन जायती म्हायती आनी संकल्पना आमी जाणा जावन घेतात. संवसारांत घडपी जायत्यो अद्भुत गजाली कश्यो आनी कित्याक घडटात हें शिकून विज्ञानीक दिश्टीकोणान जियेपाची संद आमकां मेळटा. पूण अजून मेरेनची शिक्षण पद्दत आमकां एक फिशाल आनी परिपूर्ण गिन्यानी मनीस घडयना. वयल्यान जल्मजात सर्जनशीलताय उणी करता वा मारून उडयता अशें दिसून येता. पूण सर्वसामान्य लोक ताचेर चड चिंतपाक वचनात. भुरग्यांक शाळेंत धाडून तांणी परिक्षेंत चडांत चड मार्क घेवन पयलो नंबर घेतलो की तांच्या पालकांक समाधान मेळटा. सगळ्या विशयांत पुराय मार्क घेवन परिक्षेंत सदांच पयल्या नंबराचेर आशिल्लो भुरगो फुडें वचून खऱ्यांनीच कितलो येसस्वी जाला हाचो हिशेब कोणूच दवरना. हाच्या उरफाटें म्हणल्यार आमकां जायत्यो देखी मेळटात जंय भुरगो शाळेंत आसतना सामको मस्ती आसता, सारकें लक्ष लावन शिकना आनी केन्नाकेन्नाय शाळा वा कॉलेजीचें शिक्षण अर्द्यारूच सोडटा. पूण तोच फुडें वचून आपले मुळजात बुदवंतकायेच्या नेटार जायते प्रशंसनीय अशें कर्तूप करता आनी व्हड नांव मेळयता.
हें पुस्तक जावन आसा अश्याच एका म्हान व्यक्तीच्या जिविताचें, जाणें जगभर आपलें नांव गाजयलें. तंत्रगिन्यान मळार व्हड अशी क्रांती घडोवन ताणें आपलें नांव अजंरवर करून दवरलें.
1980 वर्सां आदी शाळेंत भुरगीं जेन्ना ‘A’ for ‘Apple’ म्हूण शिकतालीं, तेन्ना रसाळ गुलाबसार तांबडें सफरचंदाचें चित्र तांच्या दोळ्यां मुखार आपुणशींच येतालें. पूण आयज शाळेंत भुरगीं ‘A’ for ‘Apple’ म्हणटात तेन्ना तांच्या दोळ्यां मुखार घास मारून कुडको काडिल्ल्या अॅपल कंपनीचें प्रतीक चिन्न (logo) येता, हीच ते व्यक्तीच्या यशाची गवाय. ती सर्जनशील जैतिवंत व्यक्ती जावन आसा ॲपल कंपनीचे जनक स्टीव जॉब्स.
नामनेची लेखिका पॅट्रिशीया लॅकीन हिणें तांचें जीण चरित्र म्हणल्यार “स्टीव जॉब्स – थींक डिफरंटली” हें पुस्तक बरयलां. जिणेंत जैतिवंत जावपाची एक वेगळीच वाट आसूंक शकता ही नदर आमकां हें पुस्तक दिता आनी वेगळेच दिश्टीकोणांतल्यान विचार करपाक प्रवृत्त करता. ताच्या जिणेंत आयिल्ले चड-उतार, अपेस, अपमान पचोवन अडचणींतल्या वाट काडीत जैता कडल्या वाटचालीचो प्रवास आमकां निश्चितच प्रेरीत करता.
जल्म आनी भुरगेंपण
स्टीव जॉब्स हाचो जल्म 24 फेब्रेर 1955 ह्या दिसा जाल्लो. ताचे जल्मदाते बापूय अब्दुलफत्ताह जॉन जंदाली आनी आवय जुआन स्कीबल हांणी स्टीव जेन्ना जल्मुपाचो आशिल्लो तेन्ना दोगांय जाणां कॅलिफॉर्नियांत कॉलेजींत शिकतालीं. तेन्ना तांणी दोगांयनीय ताका पोसको दिवपाचो निर्णय घेतलो. आनी स्टीवाच्या जल्मा उपरांत क्लॅरा आनी पॉल जॉब्स हांणी ताका पोसको घेतलो. पूण पोसको दितना ताच्या जल्मदात्या आवय-बापायन तांकां एक अट घाल्ली ती म्हणल्यार तांणी आपल्या भुरग्याक कॉलेजीचें शिक्षण दिवपाक जाय जी क्लॅरा आनी पॉल जॉब्सान मान्य केली. पोसको घेतकच क्लॅरा आनी पॉल जॉब्स हांणी ताचें नांव स्टीवन दवरलें आनी फुडें वचून तो स्टीव पॉल जॉब्स ह्या नावान नामनेक पावलो. ताका पोसको घेतकच तीं दक्षिण सां फ्रांसिंस्को हांगासर वचून भाड्याच्या घरांत रावपाक लागलीं. तीन वर्सां उपरांत तांणी एके चलयेक पोसकें घेतलें आनी तिचें नाव ‘पॅटी’ दवरलें. स्टीव 5 वर्सांचो आसलो तेन्ना बापायच्या वेवसाया खातीर ताचो घराबो मावंटन वीव्ह हांगासर एका सादारणशा तीन बेडरुमांच्या भाड्याच्या घरांत रावपाक लागलो. ताचो बापूय पोन्न्यो गाडयो घेवन सारक्यो करून विकतालो. घरा भायर ताची एक गॅरेज आशिल्ली जंय ताणें स्टीवाकूय बी थोडो जागो दवरिल्लो आनी आपली आवतां वापरपाची ताका परवानगी दिल्ली. थंयच स्टीवाक इलेक्ट्रॉनीक साधनांचेर प्रयोग करून नवें नवें शिकपाची संद मेळ्ळी आनी तकनिकी गिन्यानाची आवड निर्माण जाली आनी थंयच ताच्या जिणेंत घडिल्ल्या क्रांतीची बुन्याद पडली.
गॅरेजींतलें शिक्षण
1960 वर्सा उपरांत इलेक्ट्रॉनीक युगाची नेटान सुरवात जाल्ली. कांय वर्सां आदीं मावंटन व्हीवाक एप्रिकोट फळांची लागवड जाताली थंय आतां इलेकट्रॉनीक वेवसाय सुरू जाल्ले. हॅवलेट-पॅकर्डांत काम करपी लॅरी लॅंग नांवाचो एक इंजिनियर तांच्या शेजाराक रावपाक आयलो. तो हिथकीट्स तयार करतालो (हिथकीट्स म्हणल्यार इलेक्ट्रॉनीक उपकरणाच्या वेगवेगळ्या भागांचो एक संच जो लोक विकत घेवन ते भाग जोडून उपकरण तयार करताले.) तो स्टीवाचो आवडीचो विशय आशिल्ल्यान ताणें रोखडीच लॅरी कडेन इश्टागत केली. 1967 त लॅरीन ताका हॅवलेट-पॅकर्डांच्या एक्सप्लॉरर क्लबांत सामील करून घेतलो. तेन्ना स्टीव फकत 12 वर्सांचो आशिल्लो.
स्टीव जे शाळेंत वतालो थंय भुरगीं ताचे कडेन खूब दादागिरी करतालीं. एक दीस त्या भुरग्यांनी ताका इतले त्रास केले, की आपूण त्या स्कूलांत कसोच वचचो ना म्हूण घरा येवन ताणें हट्टच धरलो. शाळा बदलली ना जाल्यार आपूण शाळाच सोडटलो म्हूण धमकी घाली.
स्टीवाचो हट्ट पळोवन बापायन रोखडेंच घर बदलपाचो निर्णय घेतलो आनी सां फ्रांसिन्स्को हांगांसरल्या लास आल्टोस वांठारांत ताणें भाड्यान घर घेतलें आनी कुपरटीनो ह्या शाळेंत स्टीवाचें नांव घालें. पूण स्टीवान आपले एकमुळे वृत्तीक लागून त्या स्कुलांतय नवें इश्ट जोडले नात. फकत ‘बिल फर्नान्डीस’ हो ताचो एकूच इश्ट जालो, जाची एक इलॅक्ट्रॉनीक गॅरेज आशिल्ली. बिलान ताची वळख आपल्या शेजारच्या स्टीवा परस पांच वर्सांनी व्हड आशिल्ल्या भुरग्या कडेन करून दिली जाचें नांवूय स्टीव आशिल्ले आनी आडनांव आशिल्लें वॉझनीक. स्टीव वॉझनिकाकूय इलॅक्ट्रॉनिक्सांत खूब आवड आशिल्ली. ते खातीर दोगांय स्टीवांचें बरें सूत जुळ्ळें.
त्या वर्साच्या गिमाच्या सुटयेंत स्टीव जॉब्सान एक मजेशीर गजाल केली. पालो आल्टो फोन वळेरींतल्या हॅवलेट-पॅकर्ड कंपनीचो सीईओ बिल हॅवलेट हांचो नंबर सोदून तांकां फोन करून आपल्याक सुटयेंत कंपनींत कामार घेवचें अशी विनवणी केली आनी अजाप म्हणल्यार बिल हॅवलेटान ती मान्य केली. स्टीव जेन्ना हॅवलेट-पॅकर्ड कंपनींत स्क्रू लावपाच्या कामार रुजू जालो तेन्ना ताका सर्ग गांठिल्ल्याचें समादान लाबलें.
1968 वर्सा स्टीव हॉमस्टीड हांगासर जेन्ना हायस्कूलांत वचपाक लागलो तेन्ना अमेरिकेंत समाजीक, सांस्कृतीक आनी राजकीय मळार जायते बदल घडटाले. सां फ्रासिंस्को हें मुक्त विचारांच्या तरणाट्यांची सुवात जाल्ली. तांकां लोक हिप्पी म्हणटाले. स्टीवान जॉन मॅककलम हाचे लागीं इलॅक्ट्रॉनीक शिक्षणक्रम घेवपाक सुरवात केली खरी, पूण रोखडोच ताणें तो सोडलो. जॉन मॅककलम हांची कडक शिस्त ताका मानवली ना. मागीर ताका साहित्यांत रुची निर्माण जाली. कविता वाचन, संगीत आयकुवप, सिनेमा पळोवप हातूंत तो आपलो वेळ पासार करपाक लागलो. तशेंच मावंटन व्हीवांतल्या ‘हलटेक’ ह्या व्हडल्या इलॅक्ट्रॉनीक दुकानांतूय तो कितें ना कितें सोदत आपलो वेळ घालयतालो. कांय दिसांनी इलॅक्ट्रॉनीक उपकरणांत वापर जावपी भागाची पुराय वळख ताका जाली. तो स्टीव वॉझाक संगणक तयार करपांत मजत करपाक लागलो. संगणका शिवाय तांकां दोगांयकूय संगीत आवडटालें. स्टीव जॉब्स कमीत कमी वेळ हॉमस्टीड हायस्कूलांत आनी चडांत चड वेळ स्टॅनफॉर्ड विश्वविद्यालयांत कसले ना कसले तरी अभ्यासक्रम करपांत घालोवपाक लागलो. उरिल्लो वेळ तो आपल्या क्रिसान नांवाच्या गर्लफ्रेंडां वांगडा घालयतालो. केन्ना केन्नाय ताका हिप्पीच्या पंगडांत वचून पदां आयकुवपाक आवडटालें. आपलो भेसूय ताणें संवंग केल्लो. मानेर लांब केस आनी पिंजकी निळी जीन पॅंट तशेंच पांयांतूय बूट आसल्यार आसले, ना जाल्यार उक्त्या पांयांनी तो भोंवतालो.
पॉर्टलॅन्डातलें कॉलेज शिक्षण
1972 वर्सा हायस्कूल शिक्षण पुराय करून तो कॉलेजींत वचपाचे तयारेक लागलो. पॉर्टलॅंडच्या रीड नांवाच्या म्हारग्या कला म्हाविद्यालयांत वचपाचें ताणें थारायलें. ताच्या आवय-बापायक गरीब परिस्थितीक लागून तें परवडपा सारकें नाशिल्लें. पूण स्टीवाच्या जल्मदात्या आवय-बापायक सतरा वर्सां फाटीं दिल्ल्या उतराक जागून तांणी तें मान्य केलें. आनी स्टीव कॅलिफॉर्निया आनी क्रिसानाक सोडून पॉर्टलॅंडाक गेलो.
(फुडें चलता)

मंजुषा सिनाय तळावलीकार