उच्चपदस्थांनी शिश्टाचार पाळप गरजेचें

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

आरोप लागिल्लो मंत्री आमचे वांगडा माचयेर बसचो ना अशी अट कार्यावळीक हाजेरी लावचे आदी न्यायाधिशांनी संस्थांक कळीत केल्लो इतिहास आसा.

अधिकारा वांगडा व्हड जापसालदारकी आसता. 17 व्या शेंकड्यांतल्या फामाद फ्रेंच लेखक, इतिहासकार, समीक्षक वाल्तेयर हांणी मांडिल्लो हो विचार. आयज मार्व्हेल स्टुडिओ निर्मित बॅटमन पिक्चरांचे मालिकेंत
बॅटमेन -पीटर पार्कर आपल्या संवादांत तो सतत वापरतना दिसता. देशाचे कार्यकारी मंडळ, प्रशासन, न्यायसंस्था, पत्रकारिता, शिक्षण- अध्ययन, क्षेत्रांतले मानेस्त, उच्चपदस्थ भौशिक जाग्यांनी कशे उठतात, बसतात, वागतात, उलयतात, संवाद सादतात, विचार व्यक्त करतात हाचे विशीं समाजांत उमळशीक आसता. तरूण वर्ग तांकां ‘रोल मॉडेल’ च्या रूपांत पळयता आनी तांचे अनुकरण करपाचो यत्न करता.
आयज कायदे मंडळ, प्रशासनांतले आपली पत देंवोवन बसल्यात. भौशीक माचयेर, संसद, विधानसभांत राजकीय विरोधकांक संबोधून अर्वाच्य भास वापरप, बुरश्यो गाळी संवप, अधिवेशनांचें कामकाज चालू आसतना मोबायलाचेर अश्लील चित्रफिती पळोवप, रमी खेळप सारकेली वागणूक आनी वाडटे भ्रश्टाचाराचे आरोप हाचे कारणान जनमानसांत आपली प्रतिमा कलंकीत करून बसल्यात. आपल्या आड दाखल गुन्यांव प्रकरणांची वळेरी वेचणुकां आदी दिसाळ्यांत छापून हाडपाची पाळी आयज उमेदवारांचेर आयल्या. तातूंतले बहुसंख्य हे जेमतेम, मोघम शिक्षित आशिल्ले कारणान ते कसलीं मुक्ताफळां उधळटात हाचेर लोकांनी ‘तसलेच रे ते’ म्हणत गंभीरतायेन लक्ष दिवपाचें सोडून दिलां. ते खातीर राजकारण्यांचें चारित्र्य, गूण आपणावचे अशें कोणाक दिसना जाल्यार तें साहजीक आसा.
पत्रकारिता हो संविधानाचो चवथो खांबो. सच्चे, सडेतोड, निर्भिड असो प्रचार, जायरतबाजी कितलीय केली तरी पत्रकारितेंत– जावं छापील वा इलेक्ट्रॉनिक- आपली नितिमत्ता, विस्वासपात्रताय घाणावन बसला. ऑपरेशन सिंदूराच्या काळांतल्यो झुजाच्या बातम्यांच्यो चित्रफिती परतून पळयत जाल्यार तें जाणवता. सत्तेंतल्यांक खर प्रस्न विचारपी उणावल्यात, स्तुती गावपी भाटांची संख्या वाडल्या.
मुख्य प्रवाहांतल्या माध्यमांतले (मेनस्ट्रीम मिडिया) सात- आठ दादले- बायलो एंकर वादविवादांत सहभागी जाल्ल्यांचेर आड्डतना दिसतात, तांचो मुद्दम अपमान करतना दिसतात. ही वागणूक पत्रकारितेच्या पारदर्शकता, वस्तुनिश्ठता मुल्ल्यांच्या विपरित दिसता. पत्रकारितेंत करियर करपाची इत्सा बाळगुवपी विद्यार्थ्यांनी ती अनुकरण करपासारकी न्हय. शिक्षक, अध्यापक, प्राध्यापक वर्ग हो ज्ञानी, संस्कारी, शिस्तबद्ध अशी धारणा आसता आनी बहु अंशी तें खरेंय आसलें तरी हालींच्या दिसांनी स्थिती बदलता अशें दिसपाक लागलां. भाशे खातीर मोलादीक वावर केल्ले खातीर जीवनगौरव पुरस्कार सम्मान प्रदान करपा खातीर आयोजित कार्यावळींत मुखेल पावणो शिक्षण संस्थेचो प्राध्यापक आशिल्लो आनी अध्यक्षाच्या कदेलांत बशिल्लो एक शिक्षणतज्ञ. मुखेल पावणो भाशे खातीर आपणें कसो लढो दिलो ताचे विशी सांगता आसतना व्हांवत गेलो. सत्कार मुर्तीक विसरलो. युनिव्हर्सिटींत प्राध्यापक आसतना थंय भाशे विशीं घेतिल्ल्या अन्यायकारक धोरणाक विरोध करपा खातीर “आमकां हारशे फोडचे पडले” अशेय तो उलोवन गेलो. अन्याया विरोधांत लढो दिवचोच पूण आपूण ज्ञानदान करता ते आपले संस्थेचे संपत्तीची नासधूस करप हें ताचे सारकिल्ल्या उच्च शिक्षिताक वाजवी आनी भूशणास्पद दिसप हाचें अजाप दिसलें. तेन्ना तरूणपणांत तिडकीन तसले प्रकार घडिल्लो जाल्यारूय आयज मुख्याध्यापकाचें पद सांबाळटा आसतना त्या प्रसंगाचो उल्लेख भौशिक माचयेर करपाचो न्हय. थंय मुखार श्रोतेमंडळींत फातर मारपाची तांक नाशिल्ले खाड- बोड पिकिल्ले बशिल्ले. तरणाटे नाशिल्लें हें नशिब. समजा आपले मागणेक लागून त्या प्राध्यापकाच्या शैक्षणीक संस्थेंतल्या विद्यार्थ्यांनी कार्यालयाचें दार- जनेलांचे हारशे फोडले जाल्यार त्या कृत्याचो निशेध हे सज्जन खंयच्या नैतीक हक्कान करूंक शकतले? गुरूजनांनी भौशीक माचये वयल्यान जीब उखलून ताळ्याक लावचे आदी सारासार विचार करप योग्य.
महाराश्ट्रांतल्या एका प्रमुख दिसाळ्याचो मुखेल संपादकपद भूशयिल्लो बरो नामनेचो साहित्यीक, लेखक थळाव्या लेखकाच्या पुस्तकाचें अनावरण करपाक येतलो अशें कळटा तेन्ना सुवाळ्याच्या माचये वयल्यान त्या पुस्तकाच्या लेखका संबदी, ताच्या नव्या प्रकाशीत पुस्तका विशीं वा ताणें आदीं बरयिल्ल्या पुस्तका विशीं वा आपल्या अणभवां विशीं कितें उलयतलो, साहित्य रचना निर्मिती, सृजनशीलताय हाचे संबदीत कसले विचार मांडटलो हाचे विशी उत्कंठा आसता. पूण ताणे थंय 2G स्पॅक्ट्रम भ्रश्टाचार कोर्ट प्रकरणाचेर किर्तन सुरू केलें. ते आरोप कितले निराधार आशिल्ले ताची म्हायती दित वकिली सुरू केली. न्यायालयान निवाडो दिवन प्रकरण सोंपयिल्लें. सगळे आरोप मुक्त जाल्ले राजकारणी धोल ताशे बडयत, गुलाल उधळत त्या जैताचो शिगमो साजरो करून मेकळे जाल्ले. राजकी मायचे वयल्यान, प्रचार सभांत सांगपाचीं हीं प्रकरणां. त्या खातीर पुस्तक अनावरण प्रसंगाचो राजकारणाचो आखाडो करपाची गरज नाशिल्ली. आपल्या पुस्तकाच्या अनावरणाची वाट पळयत तो लेखक असहज जावप, श्रोत्यांनी एकमेकांक सूचक नदरेन पळयत खूणावप असली परिस्थिती जाता.
जीण ही व्यक्तीची आसूं वा संस्थेची, शंबर वर्सा हो तिच्या जिणेंतलो म्हत्वाचो पाडाव. तेन्ना ताचें साजरीकरणूय दबाज्यान जावप हें सभाविक. संस्था जर कायदो शिक्षण प्रदान करपी आसत जाल्यार सुवर्ण जयंती उत्सव न्यायाधीश, सरन्यायाधीशांच्या उपस्थितींत घडप हेंवूय सभाविक. न्यायसंस्था हो देशाच्या संविधानाच्या चार खांब्यातलो एक मानतात. न्यायसंस्था तशेच तातूंत कार्यरत मानादिक न्यायाधिशांचो मान राखप आवश्यक. न्यायालयाचो निवाडो मुद्दम जावन पालन करप ना हो दिवाणी तर ताचे विशी अभद्र लिखाण प्रकाशित करप हो गुन्यांवकारी अवमानना प्रकार जावंक शकता, तशेंच न्यायसंस्था आनी न्यायाधीशांच्या विशीं अनादर होवूय अवमाननेच्या प्रकारांत बसता. तेन्ना न्यायाधीशांनीय समाजांत वावुरतना आपलें वर्तन, उलोवप, वागणुकींतल्यान आपलें पद आनी न्यायसंस्थेच्या सम्मानाक धक्को बसचो ना हाचें भान दवरप हेवूंय तितलेंच म्हत्वाचें.
न्यायधीश शैक्षणिक संस्थेच्या माचयेर आसतात तेन्ना न्याय, कायद्या विशीं तांचे विचार, विवेचन आयकुपाची अपेक्षा बाळगून अध्यापक, विद्यार्थी वर्ग थंय बशिल्लो आसता. फकत पास जावपाच्या उद्देशान न्हय तर कायदो समजून घेवपाच्या दृश्टीन वर्गांत प्राध्यापकांची व्याख्यानां मन लावन आयकुवची, उपरांत प्रस्न विचारचे, भासाभास करची, तशेंच वाचनालयांतल्या पुस्तक भांडाराचो यथेच्छ लाव घेवचो, असलो संदेश मुखार बशिल्ल्या विद्यार्थ्या मदीं पातळावपाची गरज आसता. आपूण फकत गायड वाचून आनी आदल्या पाच वर्सांच्या परिक्षांतल्या प्रस्नसंचाची उत्तरां पाठ करून पास जालां अशें ते सांगतात तेन्ना कायदो खोलायेन शिकपाचे गांभीर्य, उत्सुकता विद्यार्थी दशेंत तांचे लागी नाशिल्ली, फकत येन केन प्रकारेण पदवी मेळोवप इतलोच उद्देश आशिल्लो असो ताचो अर्थ जाता.
आपूण अख्ख्या वर्सांत फकत 10- 12 फावटीं वर्गांत गेल्लो, चडसो दुरगाचेर बसतालो, दर्यावेळेर भोंवतालो, मॉलांत भोंवतालों हें सांगतात तेन्ना तातूंत शिक्षण संस्थेचो अपमान जाताच, शिवाय शिकोवपी प्राध्यापकांक अप्रासंगिक, नगण्य, महत्वहीन थारायिल्ल्यावरीय जाता. भविश्यांत वकिल, कनिश्ठ न्यायधीश जावपाच्या हुमऱ्याचेर पाविल्ल्यांनी कॉलेजीच्या वेळांत भायर भोंवप हें बेशिस्तपणाचें लक्षण. भौशीक माचये वयल्यान सांगपा सारको तो पराक्रम न्हय. परिक्षेंत बसपा खातीर उणेच 75% हजेरी आवश्यक आसता. तेन्ना फकत 10-12 दीस हजर आसप आनी बाकीची आवश्यक उपस्थिती इस्टा कडल्यान मॅनेज करून घेवप, हो तर फटींगपणा. पुरूशार्थ न्हय. कॉलेजीक वता अशें सांगून जळा, मळा हेडटात तेन्ना आवय-बापांयक फटयल्लें आसता. आपल्या इश्टा कडल्यान हजेरी लावन घेवप म्हणल्यार ताकाय फटींगपणात भागीदार केल्ले सारके. क्लासी चुकोवन, दर्यावेळेर, बाजारांत भोवन, दुरगार बसून जर उच्च पदार पावपाक शकतात असो संदेश महनीय व्यक्ती तरूण विद्यार्थांक दिवपाक लागली जाल्यार क्लासींत हजेरी लावपी विद्यार्थ्यांक थोमणे आयकुवचे पडटले.- “आरे, वर्गांत बसून जुवीज जायनात, ते खातीर वेळेर भोंवचे पडटा.” हाका लागून फुडारांत प्राध्यापकांचेर क्लासींत रिकामे डेस्क पळयत बसपाची पाळी येना जाल्यार पुरो.
शिक्षण संस्थांच्या माचये वयल्यान मानादीक व्यक्ती भाशण दितात ते प्रसंगोचीत आसचें. बीग बॉस, कपील शर्मा शोंतल्या थिल्लर, भडक कॉमिक प्रसंगा वांगडा स्पर्धा करपी आसनये.
Caesar’s wife must be above suspicion. अर्थांत प्रसिध्द आनी सामर्थ्यशाली व्यक्तीनीं समाजांत वावुरतना असभ्यकृती, निंदादायक, दुशण दिवपी प्रसंगा पसून स्वताक पयस दवरूंक जाय. पुसटसो दुबाव, हितसंबध संघर्श जमसामान्यांचो तांचे विशींचो विश्वास उणावपाक शकता. हे न्यायसंस्था सारकेल्या संवेदनशील क्षेत्रांतल्या न्यायाधीशांक लागू पडटा.
भौशीक कार्यक्रम म्हणल्यार मंत्री, राजकारणी हांची हजेरी आसतलीच आनी तातूंत कलंकित आरोपीय आसूंक शकतात. देशांत 31% सांसद आनी 29% आमदार हांचे आड गंभीर गुन्यांवांचे आरोप लागिल्ले आसात. तेन्ना न्यायाधिशांनी कार्यावळींत माचयेर वांगडा बशिल्लो वा थंय संपर्कात येवपी मंत्री, राजकारणी हो आरोपी तर ना मूं हाचे स्क्रिनींग करून घेवप आवश्यक थारता. “आरोप लागिल्लो मंत्री आमचे वांगडा माचयेर बसचो ना” अशी अट कार्यावळीक हाजेरी लावचे आदीं न्यायाधिशांनी संस्थांक कळीत केल्लो, इतिहास आसा.
राजकारण्या वांगडा देव पूजेंत भाग घेवप, तांच्या म्हारगी मोटर सायकलीचेर टेस्ट रांवड मारप, तांचे कडल्यान गुलदस्ते स्विकारप हे न्यायाधिशांनी टाळप बरें. जर तुमचे संस्थेक आनी थंय कार्यरत अधिकाऱ्यांक फावो तो सम्मान मेळचो अशे दिसता जाल्यार ताचो श्रीगणेश तुमी तुमच्या सामाजीक आचरण वेव्हारांतल्यान, जिबेर नियंत्रण दवरून जनतेच्या मनार बिंबोवचो पडटलो. खरो आदर कायदेशीरपणान मागणी करून मेळना, तो स्वताचे वर्तणुकींतल्यान मेळोवचो पडटा. संस्थेची, अधिकाऱ्यांची अवहेलना करप्यांक जापसालदार धरून तांचेआड कृती करपाची धमकी दिवचे आदी आपल्याच हातांतल्यान ते घडटा काय कितें हाचोय विचार करचो पडटलो.

दीपक लाड
पर्वरी