भांगरभूंय | प्रतिनिधी
घांटमाथ्या वयल्या कोंकणी क्रिस्तावांचें गोंया थावन जाल्ल्या स्थळांतरणा विशीं स्पश्ट असो खंयसरच उल्लेख ना. सारस्वत आनी दैवज्ञ आनी कांय प्रमाणांत कोंकण मराठा समाजाचे गोंया थावन 1560 ते 1812 मजगतीं दक्षीण आनी उत्तर कन्नड जिल्ह्यांनी कारवार, होन्नावर, भटकळ, मंगळूर शारांनी आनी परिसरांतल्या कसब्यांनी स्थळांतर केल्याचे उल्लेख मेळटात. पूण बार्देश, तिसवाडी, शिरसय, मोयरा परिसरांतल्यान स्थळांतरीत जाल्ल्या क्रिस्तावांचो मात खंयसरुय अधिकृततायेन उल्लेख ना ही गजाल जितलीं सत आसा तितलीच ती हुस्को उक्तावपा सारकीं आसा. बार्देश तालुक्यांतल्या हळदोणे, थिवीं, शिरसय, पर्रा, उसकय, तसेच तिसवाडेंतल्या चोडण (शेरांव), पर्वरी, पोंबुर्पा आनी हेर कोमुनिदादींतल्यान स्थळांतरीत जाल्ल्या घांटमाथो प्रदेशांतल्या क्रिस्तावांनी आपल्या कोमुनिदादींची, बरें भशेन याद दवरली. ते पाविल्ल्या कसब्यांनी थीर जाल्या उपरांत आपली मांयभूंय आशिल्ल्या गोंया परते भेट दिवपाक लागले गोंयच्या सायबाच्या फेस्ता निमतान.
आपल्या गावांतल्यान अवघड घांटांतल्यान बैलगाडयेन वो चलत येवन ओल्ड गोवा वो आदल्या गोयांत सांत फ्रान्सीस शावेर अर्थात गोंयच्या सायबाचे कुडीचे फेस्ता निमतान दर्शन घेवप, कोमुनिदादींक भेट दिवप, थंयसल्ल्यान दर वर्साचो जोण घेवप आनी गावांनी परते येवप असो हो क्रम कितल्याशाच वर्सां थावन सुरु आसलो. गोंया थावन घांटमाथ्यार पावपाक आनी परते घांटार येवपाक ह्या गोंयकारांनी आंबोली, रामघांट, चोर्लाघांट तशेंच तिलारी ह्या मार्गांनी गोंया प्रवास केल्ल्याचें आमचे सगळें जाण्टे सांगताले. गोंय आनी घांटमाथो हांच्या संबंदांची गवाय दिवपी ही पिळगीं लुप्त जाल्याची खंत मनांक सलता. गोंया थावन परते येता आसतना हें नीज गोंयकार सुके नुस्तें, आमटाण आनी मीठ घेवन परते घांटा वयर येवन वेपार करताले.
घांटमाथ्या वयल्या क्रिस्तावांनी सुक्या नुस्त्याच्यो वेवसाय सुरू केलो जो अजून लेगीत सगळ्या घांटमाथ्यार बरे भशेन चलता. सुक्या नुस्त्याच्या वेवसायांत कोंकणी क्रिस्तांव कुटुंबा अग्रेसर आसलीं. अजुनुय आसात. होलसेल आसूं वा रिटेल ताज्या नुस्त्या सांगाता गालमो, सुके बांगडे आनी हेर नुस्तें हाची रुच ही हांगाच्या क्रिस्तावांक विचारात. हीच रुच ताणीं हेर धर्मियांक लेगीत लायली आनी आयज लेगीत माथ्यार पांटली घेवन आजरा, चंदगड, गडहिंग्लज, खानापूर आनी बेळगांव भागांतल्यो बायलो नुस्त्याचो वेपार करताना दिसतात, तर आठवड्याच्या बाजारांनी नुस्ते विकतात हें चित्र अजुनुय दिश्टी पडटा. सुक्या नुस्त्याच्या वेपारांत आयज आमकां रॉड्रीग्स, फर्नांडीस, कारवालो हींच नांवां दिश्टी पडटात. गोंया परस सुक्या नुस्त्याचो वेवसाय घांटार अधिक आशिल्ल्याचें हांगाचे होलसेल वेपारी सांगतात.
घांटमाथ्यार आयिल्ल्या ह्या क्रिस्तावांचें आनीक एक खाशेलेपण म्हणल्यार एप्रील- मायाच्या म्हयन्यांत हे गोंयकार काजूची घमघमीत आनी उच्च प्रतीची फेणी काडपांत तरबेज आसले. घरा आयलेल्या सोयऱ्यांचो येवकार हेच फेणयेन जातालो. ती इतली शुद्ध आनी कडक आसताली की हाताचे बोटाचेर पेटोवन तिची शुद्धताय सिद्ध जाताली. पूण कायद्याच्या बंदनां उपरांत हो उद्देग बंद जालो. हे कलेक घांटा वयल्या सरकारां कडल्यान अधिकृत कायद्यान स्वीकृताय मेळटाली जाल्यार गोंया परस अधिक बरी फेणी ही घांटार मेळटा आसली, हें विशीं आमकां तरी खात्री आसा. कित्याक अगदी हालीं मेरेन फेणी काडपा खातीर घांटमाथ्या वयल्या चंदगड, आजरा आनी हेर तालुक्यांतल्यान काजू वतालो. अजुनुय वता. हय, हांगाच्या काजुचें उदक (रोस) खूब कडक, रूचीक आसा म्हणल्यार अतिताय जावंची ना!
तात्पर्य- शीत कडी आसूं वा नुस्तें, कोपाचे वा रावपाची रीत आसूं, गोंया थावन स्थळांतरीत जाल्ल्या ह्या समेस्त क्रिस्तांव गोंयकारांनी गोंया कडेन आशिल्ली आपली नाळ तोडली ना, तर ती खूब अपुरबायेन आनी आत्मीयतेन जोडून दवरली.
(मुखार चलता)
लुईस रॉड्रीग्स
8618643958
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
