भांगरभूंय | प्रतिनिधी
भावंडांनो,
ह्या सप्तकाचे अखेरेक आमी आमचे म्हान फुडारी लोकमान्य टिळक जांणी आपलें पुराय आयुश्य देशाच्या कार्या खातीर सारयलें. स्वतंत्रताये खातीर अशांत उज्या वरी धगधगत रावले. जाणें आपले पत्रकारितेन इंग्रजांक नाकापुरो अशे करून सोडले. त्या म्हान फुडाऱ्याची पुण्यतीथ मनोवपाचे आसात. एक ऑगस्टाक टिळकांची याद काडून तांकां काळजांत सावन आर्गां दितले. देखून भावंडांनो, तुमकां टिळकां विशीं म्हत्वाची अशी थोडीशी म्हायती दितां. भावंडांनो, लोकमान्य बाळ गंगाधर टिळक भुरगेपणा सावनूच हुशार. तांची जिद्ध, चिकाटी, बुद्ध बरे नदरेंत भर सारकीच आशिल्ली. संस्कृत, मराठी, गणीत आनी इतिहास ह्या विशयांनी ते प्रमाणा भायर हुशार आशिल्ले. बाणभट्टाची कादंबरी तांणी 10 वर्सा पिरायेर वाचून पचयली. तांकां वाचनाची खूब आवड आशिल्ली. ते संस्कृतांतल्यान कविता रचताले. ते पाठ्यपुस्तकांत व्हडलेशे लक्ष घालिनाशिल्ले. देखूनच जावये ते पयलो नंबर घेवंक पावले नात. टिळक शाळेंत वतना आंगलोटीन खूब बारीक आशिल्ले. ताचे इश्ट ताका चाळयताले. देखून तांणी आपली कूड घटमूट, धडधाकट करपा खातीर शाळेंत वचून व्यायाम करपाक सुरवात केली. जाण्टेपणांतले टिळक पळयल्यार भुरगेपणांत हाडकुळे आशिल्ले ते हेच?! अशें मानपाक कोणूय फाटीं फुडें जाताले.
टिळकां भितर देशप्रेम खुबूच आशिल्लें. इंग्रज आमचे कशे तरेन अन्याय करून घुस्मटमारांत दवरताले तें पळोवन टिळक पेटून उठ्ठाले. पूण इंग्रजा आड आवाज काडपाक कोणूच घरा भायर सरनाशिल्ले. आमचो देश, संस्कृताय म्हान आसून लेगीत इंग्रजांच्या गुलामगिरींत कित्याक उरचीं? ह्या प्रस्नान टिळकां भितर ‘असंतोष’ निर्माण जातालो. इंग्रजा आड झुजतलो जाल्यार लोकां मदीं एकी घडून येवंक जाय हें तांणी येवजिलें, पारखिलें.
लोकजागृताय घडोवन हाडपा खातीर टिळकांनी लोकांचे श्रद्धेक हात घातलो. तांणी भौशीक गणेशोत्सव मंडळा वरवीं गणेश उत्सव मनोवपाक सुरवात केली. धर्मीक भावनेन लोक घरा भायर एकठांय येवंक लागले. ह्या उत्सवा वरवीं टिळकांचें सपन सत्यात येवंक लागलें. टिळकांनी ‘शिवजयंती’ उत्सव सुरू करून तातूंतल्यान देशभक्ती विशीं व्याख्यानां, आनी पदांतल्यान लोकांक स्वराज्य मेळोवपाची स्फूर्त दिली. लोकशिक्षणा खातीर टिळकांनी ‘केसरी’ आनी ‘मराठा’ हीं खबरांपत्रां सुरू करून तातूंतल्यान इंग्रज सरकारा आड लेख बरोवन लोकांक तांच्या हक्काची जाणीव करून दीत रावले. टिळक इंग्रजा आड ‘असंतोष’ निर्माण करता म्हूण इंग्रजांनी तांकां ‘असंतोषाचे जनक’ थारायले. टिळकांनी सरकारी अधिकार्यांच्या अत्याचाराचो धिक्कार केलो. स्वतंत्रतायेचे चळवळीक नेट येवचो म्हूण तांणी स्वराज्य, स्वदेशी, बहिश्कार आनी राष्ट्रीय शिक्षण अशी चारपदरी कार्यावळ आंखली. विदेशी म्हालांची होमखणां पेटयलीं. इंग्रजांनी राष्ट्रद्रोहाच्या गुन्यांवा खाला तांकां स वर्सांची बंदखण फावो केली.
ब्रह्मदेशांतल्या ‘मंडाले’ बंदखणींत टिळकांनी ‘गीत रहस्य’ बरयलें. सुटके उपरांत अॅनी बिजंट हांच्या सांगातान देशभर ‘होमरूल’ चळवळ सुरू केली. ‘स्वराज्य माझा जन्मसिद्ध हक्क आहे आणि तो मी मिळवणारच’ ही घोशणा देशभर पसवयली. हिंदू-मुस्लीमांच्या एकवटा खातीर तांणी ‘लखनौ करार’ घडोवन हाडलो. टिळकांचे चळवळीन देशभर आपलीं पाळां मुळां घट केलीं. पूण न्युमोनियाच्या दुयेंसान टिळकांची भलायकी बरीच खालावली. स्वतंत्रतायेच्या चळवळींतच ते एक दीस ह्या संवसाराक अंतरले. भावंडांनो, टिळकांनी ह्या सुटके झुजांत लोकांचो आत्मो फूंक घालून जागो केलो. तांची चळवळीतली सुवात कोणूच घेवंक शकना. टिळकांचें योगदान आमी केन्नाच विसरूंक शकनात म्हणून म्हणटां,भावंडांनो, ह्या म्हान फुडार्याक लाख लाख प्रणाम करुया. तांची याद काडून आमचें स्वराज राखपाचो सदांच यत्न करुया…
उल्हासभाई
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
