सृश्ट आनी उत्क्रांतीचो वाद: आयच्या संदर्भांत

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

एक सामान्य गैरसमज म्हळ्यार “सिद्धांत” ह्या उतराचो चुकीचो अर्थ लावप. शास्त्रीय नदरेन पळयल्यार सिद्धांत म्हणल्यार पुराव्याच्या संचाचेर आदारिल्लें बऱ्या प्रमाणांत पुरावो आशिल्लें स्पश्टीकरण. डार्विनाच्या सिद्धांताक जीवाश्म नोंदी, तुलनात्मक शरीररचना, रेणूजीवशास्त्र ह्या सारक्या विस्तारीत प्रायोगीक म्हायतीचो आदार मेळटा.

विश्वांतली सगळ्यांत दुर्मिळ वस्तू खंयची? ती जिवीत, हातूंत दुबाव ना. जेन्ना अकार्बनी रेणू योग्य प्रमाणांत आनी योग्य परिस्थितींत एकठांय येतात तेन्ना आमकां प्रतिकृतीची स्वताक चालना दिवपी पद्दत मेळटा.
लाखांनी वर्सांच्या काळांत एककोशिकीय जीवांतल्यान बहुकोशिकीय जीवांत जिणेचो विकास जाला. एके पिळगेंतल्यान दुसरे पिळगेंतल्या ह्या गूणधर्मांच्या प्रसारांत “वेळ” हो एकूच सतत आनी सासणाचो भागीदार. जिणेचे उत्क्रांतीचो हो सिद्धांत चार्ल्स डार्विन हाणें 1859 वर्सा मांडलो आनी ताका जीवाश्म पुराव्यां वरवीं सिध्दता फाव जाली. तेन्ना आनी आयज लेगीत चड करून जिणेच्या बुदवंत डिझायनराच्या अस्तित्वांत नाशिल्ल्यान ताच्या हस्तक्षेपाक लागूनसंघर्श निर्माण जातात. डार्विनवादाचेर केल्ले दावे फक्त उथळ न्हय, पूण शास्त्रीय चवकशी मुखार उबे रावनात. उत्क्रांतीचो सिद्धांत हो जिणेची सुरवात करपाची कृती न्हय, ताचे बदला तो एक नेमाचो संच आसून साद्या नेमांतल्यान जिवीत कितलें गुंतागुंतीचें उत्क्रांती जालां तें समजून घेवपाक आदार करता. कांय दिसां आदीं दिसाळ्याच्या ह्या पूरकांत उजवाडाक आयिल्ल्या “डार्वीनवादाचे खंडन” ह्या लेखांत केल्ले दावे हांव नम्रपणान खंडन करपाक सोदतां. कॉलेजींतल्या म्हज्या एका वर्गांत एका विद्यार्थ्यान आमचो वंश अॅडम अॅण्ड ईव अशें सांगलें. देखूनच हो विशय स्पश्ट करपाचें कारण थारता.
एक सामान्य गैरसमज म्हळ्यार “सिद्धांत” ह्या उतराचो चुकीचो अर्थ लावप. शास्त्रीय नदरेन पळयल्यार सिद्धांत म्हणल्यार पुराव्याच्या संचाचेर आदारिल्लें बऱ्या प्रमाणांत पुरावो आशिल्लें स्पश्टीकरण. डार्विनाच्या सिद्धांताक जीवाश्म नोंदी, तुलनात्मक शरीररचना, रेणूजीवशास्त्र ह्या सारक्या विस्तारीत प्रायोगीक म्हायतीचो आदार मेळटा. “just a theory & not fact” अशें म्हणत उडयल्यार फकत शास्त्रीय समजूतीचो उणाव उक्तो जाता.
जीवाश्म म्हळ्यार आदल्या काळांतले एकदां जियेवपी जीवांचे सांबाळून दवरिल्ले अवशेश, निशाण वा छाप. जीवाश्मीकरण प्रक्रिया स्वता खूब उणी आसता. कारण जनावरां वा वनस्पतींच्या मरणा वेळार विशिश्ट भूवैज्ञानिक परिस्थिती आसप गरजेचें आसता. हे जीवाश्म खडपांत सांबाळून दवरिल्ले अवस्थेंत भूवैज्ञानिकांक प्राप्त जावपाची शक्यता कमी आसता. देखून ह्या ग्रहाचेर जिवीत सुरू जाले उपरांत फुलपी सगळ्याच जनावरांचे/ वनस्पतीचे जीवाश्म आमकां मेळप कठीण जाता. जीवाश्म नोंदींतल्या जाणवपी अंतरांक (अर्द मनशाच्या अर्द वानराचो जीवाश्म वा एक पांख आशिल्ल्या प्राण्याचो जीवाश्म) उत्क्रांती आड पुरावो म्हणून समीक्षक चड करून दाखयतात. तिकटालिक रोझियाचो जीवाश्म हो नुस्तें आनी उभयचर हांचेमदलो गळून पडपी दुवो आसून तांचो हातपांय हाडांची रचणूक नुस्त्याच्या, पाख्याच्या आनी चतुर्पादांच्या चलपी अवयवांमदीं मध्यवर्ती आसता. सुकणीं आनी सरपटपी प्राणी हांचे मदल्या मध्यवर्ती प्राण्याक एक पाखें आसतलें पूण ताचे बदला सुरवातीक सरपटपी प्राण्याच्या आंगाचेर ल्हान ल्हान गुळटां आसतालीं अशें डार्विनवादांत मत मांडलां, जाका लागून हेर सरपटपी प्राण्यांपरस गुळटां आशिल्ल्या प्राण्यांक चड फायदो मेळटा. त्या सदांच वाडत वचपी वा भायर सरपी गुळटाचो वाड जाता, जो मुखार वचून पुराय पांखां उडपाक दिता. आर्कियोप्टेरिक्साचे जीवाश्म ही अशें एक मध्यस्थ देख. समांतर नदरेन कांय जाण म्हणटात, “मनशाच्या दोळ्या सारक्या जैविक प्रणालींची गुंतागुंत चड गुंतागुंतीची आशिल्ल्यान ल्हव ल्हव विकसीत जावंक ना”. पूण सैमीक निवडी वरवीं चलपी उत्क्रांती प्रक्रियांक लागून काळाप्रमाण जटिल संरचनेची ल्हव ल्हव उदरगत जावंक शकता आनी दर एका पांवड्याक निवडक फायदे मेळटात. हांगाची समस्या म्हणल्यार ही प्रक्रिया पुराय जावपाक लागपी लाखांनी वर्सांचो वेळ सामान्य मनशाक समजूंक मेळना.
डी.एन.ए हो जिणेचो म्हत्वाचो घटक आसून तो जीवाच्या वावराची म्हायती एके पिळगेंतल्यान दुसरे पिळगे मेरेन व्हरता. पुर्विल्ल्या डी.एन.एच्या अभ्यासा वरवीं चड सोंपे जिणेकडेन फाटीं वचपी जीवांचे वंशज दिसून आयलां. सूक्ष्मजीवशास्त्रांत वर्सां उपरांत उदरगत जाल्या आनी जीवाचो इतिहास असो सोद घेवप शक्य आसा की ताचो एक समान पूर्वज आशिल्लो. होमो सेपियन्स (आमकां) 98.8% डीएनए चिंपांझी वांगडा वांटून घेतात, ही गजाल आव्हानाची परिक्षा उबी रावता. शास्त्रीय सिद्धांतांक विज्ञानाच्या वर्णपटांतल्यान पळोवचो पडटा हें लक्षांत घेवप म्हत्वाचें.
लोक आपल्या समजुतीं प्रमाण वाद चिकटून रावपाची प्रवृत्ती आसता आनी चड करून आपली नदर बदलपाक सोदनात. अशा व्यक्तीं मदीं आशिल्ले गैरसमज पयस करपाक शास्त्रज्ञांक आव्हानांक तोंड दिवचें पडटा. तरी लेगीत विज्ञानाची तांक ताची अनुकूलताय आनी नव्या पुराव्याचेर आदारून समायोजीत जावपाची तांक हातूंत आसा. विज्ञान स्वभावीकपणान सुदारणा करपाक उक्तो आसता, तातूंत गतिशील स्वभाव तिगोवन दवरतात. विज्ञानाच्या प्रगतीचो पुरस्कार करुया आनी ताका आदार दिवया.

राघव गाडगीळ
8390578547