सरस्वती कला मंडळ: परंपरा, एकचार, उत्कृश्टतायेचे वस्ताद

सरस्वती कला मंडळाची घोडेमोडणी. (फोटो - दीपक नायक)

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

सरस्वती कला मंडळ देशभरांतल्या तरणाट्या कलाकारांक प्रेरणा दिता. जोश, जिद्द, आनी आपल्या मुळां कडेन खोलायेन संबंद दवरल्यार कितेंय शक्य आसा हें सिद्ध करता.

कुर्टी फोंणेचें सरस्वती कला मंडळान परतून एक फावट उत्कृश्टतायेच्या शिखराचेर पावलां दवरलां आनी सरकारी शिगमो महोत्सव 2024 चॅम्पियनाची पदवी मेळयल्या. तांणी गोंयभर चड करून सगळ्यो पयली सुवात मेळयल्योच, पूण प्रेक्षकांचीं काळजां आनी कल्पनाशक्तय आपल्या हातांत घेतलीं. तांचें अखंड समर्पण, अदमती सराव आनी तांच्या गांवांत व्याप्त आशिल्ल्या एकचाराच्या भावनांचो पुरावो म्हणून हें उल्लेखनीय कामगिरीचें प्रमाण उबें आसा.

तांच्या येसस्वीपणाच्या मुळाक गोंयच्या दायजाची गिरेस्त संस्कृताय सांबाळपाची आनी तिगोवन दवरपाची अविरत वचनबद्धताय आसा. तांच्या बारीकसाणीन नृत्य दिग्दर्शना वरवीं सरस्वती कला मंडळ गोंयची परंपरा जिवीत करताच, पूण तांच्या सांस्कृतीक दायजाचे राखणदार म्हणूनय काम करता. परंपरा आनी प्रतीकवादांत बुडून गेल्ल्या ‘घोडे मोडणी’ ह्या नाचाच्या प्रकाराचेर तांची प्रभुत्वाची तांक फकत तांची तंत्रीक कुशळटाय न्हय तर कलाप्रकाराची खोलायेन समजूत आनी आदर दाखयता.

सरस्वती कला मंडळाक खऱ्या अर्थान वेगळें करपी गजाल म्हळ्यार दरेक हालचालींत तांणी घालून दिल्ली आवड आनी आत्मो. तांच्या सादरीकरणाच्या फाटल्यान अगणित वरांचो खर सराव आसा, जाका परिपूर्णतेची अतृप्त भूक मुखार व्हरता. मंडळाची म्हयन्या आदीं गंभीरतायेन जैताची तयारी सुरू जाली आनी एक उमेदीचो प्रवास सुरू जालो. घड्याळाची टिक टिक आनी दाब वाडत आशिल्ल्यान मंडळाच्या वांगड्यांनी तयारींत तकलेन बुडपाक वेळ फुकट घालो ना. दर दिसा सांजवेळार सुर्याचो उजवाड शेंतात बुडटालो तेन्ना सरस्वती कला मंडळाच्या संगीताचो आवाज आनी लयबद्ध पावलांचो आवाज रस्त्यांचेर प्रतिध्वनीत जातालो. वरांचीं वरां अथकपणान आपल्यो हालचाली बारीकसाणेन सुदारताले, दर एका वळणाक आनी हावभावाक परिपूर्णतायेचो यत्न करताले. सौंदर्यशास्त्राचेर बारीक नदर आनी  वळख आशिल्ल्या मंडळाच्या वांगड्यांनी आपलीं साधनां आनी प्रतिभा एकठांय करून पोशाख डिझायन तयार केलो. कापड सोदप ते हातान अलंकार शिंवपा मेरेन दरेक वेशभूषा मोगाचो श्रम आशिल्लो- आपल्या क्राफ्टाक तांचे समर्पण आशिल्लें. जशे- जशे दीस सप्तकांत रुपांतरीत जाले आनी उत्सवाची उलटी गणना लागीं पावली तशी तशी सरस्वती कला मंडळ तांच्या संकल्पांत अखंड उरलें. आडमेळीं आसून लेगीत तांची भावना केन्नाच वळवळली ना. आनी निमाणे जेन्ना तो खीण आयलो, जेन्ना सरस्वती कला मंडळान आपली प्रतिभा आनी आवड संवसाराक दाखोवपा खातीर माचयेर देंवलो तेन्ना तो जादूच्या परस उणो नाशिल्लो. दरेक पावलां, सादरीकरण आनी धोलाच्या दर एका धडधड्यान प्रेक्षकांक आश्चर्य आनी मंत्रमुग्धपणाच्या संवसारांत व्हरून, तांच्या तेजस्वीपणाक साक्षी जावपाचें भाग्य मेळिल्ल्या सगळ्यांच्या काळजाचेर आनी मनांत एक अमिट छाप सोडली. 

पूण, घडये सरस्वती कला मंडळाच्या जैताचें सगळ्यांत प्रेरणादायी आंग म्हळ्यार तो गोंयच्या तरणाट्यां खातीर प्रतिनिधित्व करता तो आशेचो आनी प्रेरणेचो दिवो. तांचें यश आमचें सांस्कृतीक दायज सांबाळपाचें म्हत्व मान्य करताच, पूण फुडले पिळगेच्या कलाकारांक आपलीं मुळां दिवन अभिमानान मुखार वचपाक सांगता. तांचें जैत मनयतना तांच्या उल्लेखनीय कृतींक फकत ताळयो मारचे न्हय तर तांचो आमच्या सामुहीक जाणविकायेचेर कितलो खोलायेन परिणाम जाता हाचीय वळख करून घेवया. सरस्वती कला मंडळ हें लोककला नाच मंडळा परस चड फुडें आसा. ते परंपरेचे मशाल वाहक, संस्कृतायेचे राजदूत आनी फुडल्या पिळग्यां खातीर प्रेरणा दिवपी दिवे. तांच्या कलेंत आमकां फकत सोबीतकायच न्हय तर अर्थय मेळटा. 

सरस्वती कला मंडळ देशभरांतल्या तरणाट्या कलाकारांक प्रेरणा दिता. जोश, जिद्द, आनी आपल्या मुळां कडेन खोलायेन संबंद दवरल्यार कितेंय शक्य आसा हें सिद्ध करता. परंपरा आनी नवनिर्माण हें परस्पर विरोधी न्हय हाची याद करून दिवपी तांची कथा. जांव ती एकाच नाण्याच्यो दोन बाजू आसूं, दरेक बाजू दुसऱ्याक सृजनशीलताय आनी अभिव्यक्तीच्या सोबीत नाचांत समृद्ध करता.

मनोज कुंकळ्येकार

9764215365