वानप्रस्थ आनी संन्यास

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

राष्ट्रांतल्या कोट्यांनी बेकार लोकांक तांच्या तांच्या गुणधर्माक जाय तशें काम दिवपाची वेवस्था जो मेरेन जायना तो मेरेन वर्णाश्रम हो शब्द म्हणल्यार फकांडां आसा.

समाजाक आज वानप्रस्थ आनी संन्यास हांची चड गरज आसा. शेंकड्यांनी प्रसारक जाय, शेंकड्यांनी संघटना करपी जाय. उद्देगीक, भलायकी, धर्मीक, अर्थीक, शिक्षणीक अशें सगळे तरेचें गिन्यान दिवपी हजारांनी व्रती लोक जाय. पूण एकय मेळना. समाज हो व्हडलो घराबो मानून त्या समाजांत काम करपाक लोक जाय. वर्णाश्रम धर्माच्या पाटयो लावन सगळे बसतात. पूण नेभळट गृहस्थाश्रमाच्या पलतडीं पावल घालपाक कोण तयार ना. आज महात्माजी वर्णाश्रम धर्म सांबाळटात. ते खूब जाणांक वर्ण दितात. “यो, तुका काम दिता. गोरवां राखण आवडटा, यो. खादी आवडटा, यो. नितळसाणेचें काम करपाक जाय, यो. म्होंव काडपाक शिकपाक जाय, यो. तेलाचो घाणो चलयतलो, यो.” वेगवेगळे धंदे निर्माण करून हो म्हापुरूस वेगवेगळे तरेच्या लोकांक कामांक लायत आसा. म्हणल्यारच वर्णधर्म निर्माण करीत आसा.
राष्ट्रांतल्या कोट्यांनी बेकार लोकांक तांच्या तांच्या गुणधर्माक जाय तशें काम दिवपाची वेवस्था जो मेरेन जायना तो मेरेन वर्णाश्रम हो शब्द म्हणल्यार फकांडां आसा. जो म्हापुरूस अशीं कामां सोदून काडीत आसा, त्या खातीर सदांच आशेर रावन हिमालया येद्यो कश्टाच्यो राशी उखलता, ताकाच धर्माचो नाश करपी अशा कांय जाणांनी म्हणप हें त्या वर्णधर्माचें दुर्दैव आसा. जे तरेन वर्णधर्माची सेवा महात्माजी करीत आसात तेच तरेन आश्रम धर्माकय आलाशिरो दितात. आपले जिणेंत गेल्लीं तीस पस्तीस वर्सां ब्रह्मचर्य सांबाळून तांणी कामाचेर जैत जोडलां. ब्रह्मचर्याचें व्हडपण ते शंबर खेपो सांगीत आसा. देशांत ब्रह्मचर्याचें व्हडपण तांणी वाडयलां. ब्रह्मचर्य कशें जातलें हाचेर अणभवाच्यो आनी वेव्हारीक अश्यो कळवण्यो तांणी केल्यात. ब्रह्मचर्या सारकेंच गृहस्थाश्रमाकय ते व्हड करतात. घोव बायलेक ते बरी वाट दाखयतात. घोव बायलेचीं ध्येयां कितें आसचीं हाचेर तांणी बरयलां.
वानप्रस्थ आनी संन्यास ते आपल्या अणभवान शिकयतात. महात्माजीं परस आयज व्हड संन्यासी कोण आसा? आंध्र प्रांतांत एक भक्त महात्माजींक आपल्या हातान काडिल्लो तांचो फोटो अर्पण करतालो. महात्माजीन म्हणलें, “हो फोटो हांव खंय लावं? म्हजी कूड तरी खंय आसा? आतां हो देह अजून उरला. ह्या देहाचें वजें आतां कमी जाल्यार बरें.” महात्माजींचे देखीन आयज भारत देशांत शेंकड्यांनी कार्यकर्ते वानप्रस्थ जावन वेगवेगळीं कामां करतात. संन्यास हो शब्द न उच्चारिल्लो बरो. पूण महात्माजीन वानप्रस्थ निर्माण केल्ले आसात. ब्रह्मचर्य आनी आदर्श गृहस्थाश्रम ह्या खातीर रात दीस धडपडपी मोक्ष मेळोवपी तयार केल्यात.
शेंकड्यांनी विचार प्रचारक निर्मून महात्माजीन खरें ब्राह्मण निर्माण केल्ले आसा. राष्ट्रां खातीर मरपाची वान्सा निर्माण करून तांणी क्षत्रीय निर्माण केले. राष्ट्रांतल्यान लाखांनी खेड्यांतल्या लोकांक दोन घास दिवपाची वेवस्था करतले अशे वश्य ते निर्माण करतात. राष्ट्रांतली हळशीक पयस करपी, झाडू मारपी, नव्यो शौचकूप रिती शिकयतले अशे खरे शुद्र ते निर्माण करतात. ज्यांका वर्णाश्रम धर्माची भितरल्यान तळमळ आसतली तो ह्या म्हापुरसाच्या पांयां कडेन वचून वर्णाश्रम धर्माचे सेवेक वावुरतलो. शुद्र वर्णाश्रम धर्माची महात्माजी मुर्ती आसात. त्या धर्माचे ते खरे उपासक आसात. भारतीय संस्कृतायेन वर्णाश्रम धर्माचें व्हडपण ते वाडयतात. जिणेंत वर्णाश्रम धर्म खर्‍यांनीच येवचो म्हूण ते रात दीस खटपट करतात. भारतीय संस्कृतायेचो हो व्हडलो उपासक. ताच्या खातीर भारत उजळटा. भारतीय संस्कृतायेचे खरें रूप जगाक कळटा. भारतीयांचेर ताचे व्हडले उपकार!
(फुडें चालू…)
मूळ लेखकः साने गुरुजी,
अणकारः पांडुरंग नाडकर्णी

पांडुरंग नाडकर्णी
9326139252