मनोहर पर्रीकार – गोंयच्या बदलाचे शिल्पकार

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

दर्यावेळेचो वाठार उदका खाला बुडचोना हे खातीर स्मार्ट सिटीचे बांदावळीत तजवीज आसतली. पयसुल्ली विज्ञानिकाची नदर आशिल्ले पर्रीकार पणजे स्मार्ट सिटीचे खरे शिल्पकार आसात.

गोंय संघप्रदेसाचे पयले मुख्यमंत्री स. दयानंद बांदोडकार आनी आदले केंद्रीय संरक्षणमंत्री मनोहर पर्रीकार हांची याद करून
दिवपी हो मार्च म्हयनो. बांदोडकार जयंती आनी पर्रीकार हांची पुण्यतीथ एकाच म्हयन्यांत येता. बांदोडकार गोंयचे ‘भाऊ’ जाल्यार पर्रीकार ‘भाई’ म्हणून गोंयकारांचे यादींत सांसणाचे उरतले. जल्मान दोगय उत्तर गोंयांतले, मांडवी न्हंये पलतडच्या तालुक्यांतले. भाऊ पेडणेकार जाल्यार भाई म्हापशेंकार. मुख्यमंत्री पदार आसतना ह्या संवसाराचो दोगांनींय निरोप घेतिल्ल्यान गोंयचे राजधानीत पणजेत मिरामार दर्यावेळे लागसाल्ले भूंयेंत तांचीं यादस्तिकां उबाल्ल्यांत.
पणजेकार नासूनय दोगांचोय पणजेचेर उपाट मोग आनी ते खातीर दोगांयच्या यादस्तिकांची जतनाय घेवप फकत पणजेकारांची न्हय जाल्यार गोंय सरकाराची लागणूक आसा. सरकार खंयच्याय राजकी पक्षांचे आसलें तरी ताणीं भाऊ, भाईंच्या यादस्तिकांच्यो सुवाती नितळ दवरपाक पणजे म्हापालिकेक अर्थिक पालव दिवपाक जाय. गोंयच्यो दर्यावेळो अशीर जावपाक लागल्यात अशे वेळार यादस्तिकांची भूंय मिरामार दर्यावेळेचो वाठार उदका खाला बुडचोना हे खातीर स्मार्ट सिटीचे बांदावळीत तजवीज आसतली. पयसुल्ली विज्ञानिकाची नदर आशिल्ले पर्रीकार पणजे स्मार्ट सिटीचे खरे शिल्पकार आसात.
पणजे गोंयचें पुर्तुगीजाच्या तेंपा पासूनचे राजपाटण. फकत चळवळीच न्हय जाल्यार देसाच्या प्रधानमंत्री पदाचेर नरेंद्र मोदी हांकां बसोवपाचो संकल्प गोंयच्या राजपाटणांतल्यान जाल्लो. गोंयच्याच न्हय जाल्यार देसांतल्या भाजपाच्या राजकी इतिहासाचे शिल्पकारय म्हणून पद्मभूषण पर्रीकार यादींत उरतले. संरक्षणमंत्री म्हणूनय तांचो वावर यादींत उरपा सारको. ते खातीर तांचे नांव देस पावंड्या वेल्या संस्थांक दिलां. भाऊ, ताई – आदल्यो मुख्यमंत्री शशिकलाताई काकोडकार, पयलींचे मुख्यमंत्री प्रतापसिंह राणे हे पर्रीकार हांचें आदर्श. तांचें राजकी दायज सांबाळप, नवें कितें तरी करप ही तांची मोख. एका तेंपार राजकारणात कुटुंबराज नाका म्हणून पर्रीकार वावुरिल्ले, आपल्या पुतांकय ताणीं राजकारणा पसून पयस दवरिल्ले. एकादरे आमचे मदीं आयज आशिल्ले जाल्यार फुडारांतले प्रधानमंत्री म्हणून पर्रीकार हांचें नांव फुडें येवपाचें. आपले राजकी वारसदार म्हणून व्हडले पूत उत्पल पर्रीकार हांकां राजकारणात हाडपा पासत ते कित्याक फाटीं रावले आसत? देस, गोंयां मुखार पुतांक राजकी वाट दाखोवपाक ते विसल्ले? उत्पल आपली राजकी वळख घडोवपाक लागल्यात, पणजी ही तांची शीम नासची, गोंयांतल्या समाजिक प्रश्नाचेर तांणी उलोवपाक जाय. सत्तरींत वचून म्हादयचें रान कित्याक पेटलां, हाची जाप ताणीं सोदची, सत्तरीच्या खाशेंक ताणीं मेळचेंच. आपल्या बापाय परस चड शिक्षण घेतिल्ले, विज्ञाननिश्ट उत्पल बापाय वरी बरे राजकारणी जावंक शकतात. भाजपाच्या वरिष्ठ राजकारण्यांनी तांकां पक्षाच्या वावरांत सामील करून घेवन तांचे राजकी शिल्पी जावचे.
उत्तर गोंयच्या लोकसभा वेंचणुकेच्या आंगणात पयले फावट भाजपा खातीर आदले राखणेमंत्री देंवले, हारले आनी उपरांत ताणीं जैत पळयलें. हारल्या उपरांतय केल्ल्यो चुको सुदारल्यार जैता कडेन आपसूक पावता अशें राजकारण कालय नासलें आनी आयजय ना. चुकांतल्यान मनोहरबाब शिकले, गोंयच्या कोनशां कोनशांनी भोंवले, मनशाक जोडत गेले. पणजेचे आमदार, गोंय विरोधी पक्ष मुखेली, मुख्यमंत्री, संरक्षणमंत्री, लखनौचे राज्यसभा खासदार आसतना समेस्तां खातीर ते वावुरले. समेस्तां पासत येवजण बांदतना कायदो वाचून तो समजून घेवप, अधिकाऱ्यां कडेन भासाभास करप, येवजणेची नेमावळय आपल्या अक्षरान बरोवपाची तांची संवय. तांच्या सरकारान बांदिल्ल्यो वीस- बावीस वर्सां आदल्यो येवजण्यो देस पावंड्यारय पावल्यो. त्या येवजणींनी बदल जायत, पूण त्यो बंद करप त्रासाचें. भाऊंच्या नांवान ताणीं सुरू केल्ले दयानंद समाजिक सुरक्षा येवजणेचो लाव घेतिल्ले, घेवपी आसात, केंद्रीय येवजणे कडेन ती येवजण जोडून सोंपेपणा हाडपाक येता. अदमासपत्रकाचे बांदावळींत चडांत चड राजभाशेचो उपेग करपा पासत, मोडिल्ल्या सरकारी यंत्रणांचो वावर जाग्यार घालपाचे तांचे येत्न यादींत उरतले. सरकार लुकसाणेत आशिल्लीं म्हामंडळां गुठलावंक सोदता, म्हालेखापालांनी ते विशीं हे आदींय सांगिल्लें. म्हामंडळांची फेररचणूक करून खात्या खालां तीं हाडचीं, येणावळ हाडपाक तातूंतल्यान मजत जाता आसत जाल्यार पळोवचे. आदल्या मुख्यमंत्र्यांच्या निर्णयांचो, भासाभासेचो अभ्यास केल्यार नवे निर्णय घेवंक बळगें मेळटलें.
पणजी स्मार्ट सिटी येवजणे खाला पयले फावट पावली ना, आडमेळ्यांतल्यान वाट दाखोवन तांणी आराखड्यांची बांदावळ करून घेतली, मान्यताय मेळयली. स्मार्ट सिटीच्या वावराक आयज नेट आयिल्लो आसतना आदल्या मुख्यमंत्र्यांनी करून घेतिल्लो मिरामार ते बांबोळे मेरेनचो पयलो स्मार्ट मार्ग भोव उपेगाचो जाला. तसलोच दुसरो स्मार्ट रस्तो बालभवन कांपाल ते उजो पालोवपी दळाच्या मुख्यालया मेरेन बांदला. मांडवीचे देगेर कोस्टल रोडाचे सपनय पणजेच्या आदल्या आमदारांचे. त्या मार्गा वेली नवी वाट पणजेकारांकच न्हय गोंयकारांकय वेगळे दिकेन व्हरतली. नवे वाटेरय झाडां लावपाची तांचीच येवजण चालीक लागपाक जाय.
स्मार्ट सिटीच्या रातदीस चलिल्ल्या वावरांत मनीसबळ उणे, व्हड माक्नांच अदिक आसात, तीं हाडटा व्हरतना कांय सुविधांक धपको बसता. शारांत धुल्ल जाता. येरादारीचे कोयंडेचो प्रस्न सुटावो जावपा खातीर, शारांतलें प्रदुषण उणें करपा पासत स्मार्ट सिटींतल्या येरादारीची वेगळी येवजण आसली. लागीं- लागीं आठ वर्सां पयलीं जाल्ले ते येवजणेचो परतून नियाळ घेवप गरजेचें. शारा भायर गाड्यो दवरपा खातीर बांदिल्ले सुविधेचो वापर पुरायपणान जायना जाल्यार तातूंत बदल करून आदल्या मुख्यमंत्र्यांच्या वेळार जाल्ली येरादारीची नेमावळ शिस्तीन उपेगांत हाडची. स्मार्ट सिटीची येवजण बांदतना पणजेंतल्या सुमार पंधरा वाॅर्डांचो विचार जाल्लो. आतांच्या वावराची दिकाच बदलता? शारांतल्यो २५ वयर सत्तर ते शंभर वर्सां फाटल्यो बिल्डिंगो मोडटले? अंदुच्या पावसांत पणजी बुडल्यार ? मुख्यमंत्री डाॅ. प्रमोद सावंत हाणीं बारीकसाण घेवचीच, मुख्य करून शारांत जावपी नवे बांदावळीची. स्मार्ट सिटी पणजी गोंयांतच न्हय जाल्यार देस, विदेसांत आदर्शाचें थळ जावचें, शारांत रावतल्यां खातीर, येतल्यां खातीर उत्पन्न मेळचें हेंच येवजणेचें ध्येय आसलें. तेंय फळादिक जावपाचे वाटेर आसा, नव्यो वाटोय स्मार्ट सिटींतल्यान जाल्यात त्यो फुडारांच्या अरिष्टांतल्यान पणजेक सांबाळपा पासत आसतल्यो.
भाऊ गोंयचे भाग्यविधाते जाल्यार भाई गोंयच्या बदलाचे शिल्पी. दोगय वाचप संस्कृतायेंतल्यान घडिल्ले. अस्तुरेक बळीश्ट करपा खातीर तांणी जीं पावलां मारिल्लीं तिका आनीक बळगें दितना राज्यांत हँडलूम प्रकल्प जातात. ‘ब्रँड गोवा’ वा ‘ब्रँड सत्तरी’ ह्या प्रकल्पांची बांदावळ जावप हीय उदरगतीची दिका. आपल्या नांवाचे प्रकल्प, पुतळे, यादस्तिकां जावचे हे ताई, भाऊ, भाईंचे विचार नासले. तांचें कार्य ह्योच तांच्यो यादी.

सुहासिनी प्रभुगावकार
9881099260