भांगरभूंय | प्रतिनिधी
आमी 21 व्या शेंकड्यांत जगतात, तरी पूण अजून बायलांक ह्या समाजांत फावो तो मान, सन्मान, आदर, आधार, तेंको मेळना. खुबश्या गजालींनी बायलांक कमी समजतात. दादले आनी बायल, चलो आनी चली हांतूत आयज लेगीत भेदभाव जाता. सुशिक्षीत घरांत पसून. तांका तांच्या मना सारके जगपाक मेळना. जशी- जशी जिणेशैली बदलता, काळ बदलता तशें- तशें मनशांचे विचार बदलप गरजेचें. समाजात उदरगत जाता ते भशेन मनशांच्या विचारांनी उदरगत जावपाक जाय.
सद्या चर्चेंत आशिल्लो विशय म्हणल्यार विधवां आडच्यो प्रथा. अजुनुय ग्रामीण भागांत त्यो चालू आसा. घोव मरतकच ते बायलेक ‘विधवा’ अशें नांव दितात आनी पुराय जिवीत तिका ‘ती विधवा’ अशें म्हणटात. समाजांत तिका फावो तो मान मेळना. घरांत, गांवांत कितें सुवाळो वा सण आसलो की तिका कुशीक दवरतात. तिका देवाच्या कसल्याच कामाक हात लावपाक दिनात. एक बायल घोव मेले उपरांत दुख्खांत आसतना तिका समजून घेनासतना तिच्या मना विरुद्ध विधवां आडच्या प्रथांक सुरवात करतात. तिच्या मना आड सगळ्यांच्या फुड्यान तिका ओडत व्हरून हातांतलीं कांकणां फोडटात, गळ्यांतलें मंगळसूत्र काडून घेतात, दारार बसोवन तिची निमाणी ओटी भरतात. हांचे उपरांत तिका कसल्याच देवकार्यांत हात लावपाक मेळना, फुलां माळपाक मेळनात, नटूंक थटूंक मेळना आनी जर तिणें तशें केलें तर हिचो घोव मेला, हे बायलेक ताचें दुख्ख ना, भायर भोंवता, नाचता, तिणें अशें करपाक जायना, कसल्याच कार्यांत फुडें येवपाक जायना अशें हजार नेम आनी लोकांचें उलवणे. ह्या 21 व्या शेंकड्यात आनी आधुनिक काळांत अजुनुय तेच नेम कित्याक?
घोवाच्या मरणा उपरांत जे पद्धतीन बायलेक वागणूक दितात, तिका हजार नेम घालतात तशेंच बायलेच्या मरणा उपरांत घोवाक तशीच वागणूक दितात व्हय? खरें तर तशी वागणूक कोणाकूच दिवची न्हय. तरी पूण बायलेचे बाबतींत तशेंच कित्याक? विधवा आडच्या प्रथांक लागून कितल्याश्याच बायलांची जीण उध्वस्त जाता. कांय कांय जाणांचे तर लग्न जाले उपरांत एक वर्सां भितर घोव मरतात. ते मागीर अपघाताक लागून वा कसल्याय दुयेंसाक लागून आसूं, त्या वेळार ते बायलेची परिस्थिती केन्ना कोण समजून घेता व्हय? हे प्रथेक
लागून तिका विधवा करुन तिची पुराय जीण उध्वस्त करतात. ह्या आधुनीक काळांत विधवा प्रथा बंद जावप काळाची गरज. घोव मेले उपरांत एके बायलेक जी वागणुक दितात, ती बदलप सामकें गरजेचें.
विधवा आडच्यो प्रथाच न्हय. तर जायत्या गजालींनी चलयांक बायलांक फावो तशें. तांच्या मना सारके जगपाक मेळना. हालींसराक बलात्कार प्रकरणां खूब वाडल्यांत. समाजात कितें म्हूण चल्ला हें, असो प्रश्न पडटा. बापूय आपले चलयेचेर बलात्कार करता, कोण आपले भुरग्यांचे खून करतात तर कोण चली जल्माक आयल्या म्हणून तिका मारुन उडयतात. अजून ह्या आधुनिक समाजात एक चली मेकळेपणान भोवपाक शकना.
अजून कांय लोक अशें आसा जे चलयो, बायलां विशीं नाका नाका तें उलयतात. हे विशीं लेगीत लोकांचे विचार बदलप खूब गरजेचें. आयज लेगीत जायत्या लेकांच्या तोंडांतल्यान आयकूपाक मेळटा, चली नाका, चलो जल्माक येवंदी. म्हळ्यार अजुनूय लोक चलयांक चल्या परस कमी समजतात. हालीं आमी पळयतात, कितलींशींच बायलां उद्देजक आसात, खेळांनी तशेंच हेर
मळाचेरुय बायलां मुखार आसात. तरी लेगीत लोक अजुनूय चलयांक, बायलांक कमी समजतात. लोकांचे हे विचार केन्ना बदलते काय?
फाटल्या वर्सां महाराष्ट्रांतल्या हेरवाड ग्रामपंचायतीन विधवा आडच्यो प्रथा बंद करपाचे थाराव मांडले आनी लोकां कडल्यान ताका बरो प्रतिसाद मेळ्ळो. उपरांत महाराष्ट्रांतल्या आनी गोंयांतल्या जायत्या पंचायतींनी थाराव मांडले. विधवा आडच्यो प्रथा बंद करपाचे निर्णय घेतले. आयतार 29 तारखेक केरी- सत्तरींत जाल्ले ग्रामसभेक पयलेच खेपे सत्तरी म्हालांत विधवा आडची प्रथा बंद करपाचो थाराव मांडलो. ताका बरे तरेन लोकांचो प्रतिसाद मेळ्ळो. थाराव मंजूर केलो. अशेंच जर सगळ्या पंचायतींनी आनी गांवांतल्या लोकांनी मुखार येवन विधवा प्रथा आड आवाज उठयलो तर फुडाराक बेगीनुच ही प्रथा बंद जातली आनी दरेक बायलांक मानान, सन्मानान जगपाक मेळटलें. सरात तर मुखार.
प्राची गांवकार
सुर्ला- सत्तरी
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
