पाचवो पावस

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

भारतांत सादारणपणान स रुतू आसात आनी दर एक रुतू आपले परीन वेगळो आसा. शिंयाळो, गिमाळो आनी पावसाळो हे तीन मुखेल रुतू. पूण भारतीय संस्कृतायेंत वसंत, ग्रीष्म, वर्षा, शरद, हेमंत, शिशिर आनी वसंत अशे तरेन रुतूंची विभागणी केल्ली पळोवंक मेळटा. गोंयांतूय हे रुतू मानतात. हाची देख दिवची जाली जाल्यार शिशिरांत जावपी शिशिरोत्सव, वसंतांत जावपी वसंतोत्सव आदी. पयलीं दर एक रुतू सैमाच्या नेमा प्रमाण येताले. पूण आतां हवामान बदलाक लागून हें रुतूचक्र मातशें हालिल्लें पळोवंक मेळटा. तरी लेगीत गोंयांत मात पावस जूनांत हजेरी लायता.
जायते फावट हे रुतू आपल्या अस्तित्वाचें अतिरेखी रूप घेवन आमचे सामकार प्रकट जातात. हाचीच बरी देख म्हणल्यार पावस. ह्या रुतूचो अतिरेख जावं वा तो सादारण रितीन आपल्या तांकी प्रमाणें पडूं. अशें आसतनाय गोंयकारांच्या पोटाची सोय मात ह्या रुतूच्या वातावरणाक सोब सारकी जावपाक पावता. जल्मा सावन शिवराक आसूं वा ह्या रुतूंत खासा शिवराक आहार पाळपी आसूं, दर वर्सा ह्या रुतूक मनीस नविदाद कशी पळयता. पावसाचो तो सांवार एके वटेन आनी मनशाच्या ताटांत रकपी तो पाचवो पावस एके वटेन. ह्या पाचव्या पावसाची तुळा जावंकच शकना.
हो पाचवो पावस सादो सुदो नासून वर्साच्या ह्याच रुतूक मेळिल्ली रुचीक देणगी कशी. ही देणगी खूब पौश्टीक आसता. आषाढ म्हयनो बरो फुल्लो जाल्यार श्रावणाच्या आगमना आदींच हो पाचवो पावस रकपाक सुरवात जाता. ह्या पाचव्या पावसांत जायत्यो पौश्टीक पाले-भाजयांचो आसपाव जाता. लूत, तेरो, कुड्डुकी, म्हस्काची भाजी, तायखिळो, बोंडकळो, सुरमंडळी, दुदया पानां/ फुलां ह्यो पाले भाजयो तशेंच पिंपरी, मके, दोडगीं अशे तरेच्यो भाजयोय खावप्यांची रूच भागयतात. कृत्रीम पद्दतीन रोयल्लीं अळमीं बाजारांत सहज उपलब्ध आसलीं तरीय लेगीत गोंयकार ह्या पावसांतल्या रोयण अळम्यांचीच आतुरतायेन वाट पळयता. कायद्यान आनी पर्यावरणीय दृश्टीन विचार केल्यार हीं अळमीं खावप सारकें न्ही. कारण, ह्या रुतूंत मेळपी भाजी-पाल्यांक आनी हेर पिकावळीची रूच तांकां आसना. श्रावण म्हयन्यांत जसो सगलो सैम पाचव्या रंगान नटिल्लो आसता तेच तरेन ही पाले-भाजी ह्या काळांत मनयिल्ल्या सण-परबांक गोंयकारांच्या जेवणाच्या पानांची सोबाय वाडयतात. हो पाचवो पावस जरीय आयज मॉर्डन चुलीचेर शिजता आसलो तरीय ह्या पाले – भाजयांची रूच आनी खंयच सोदून सांपडची ना. गोंयकार नुस्त्याचो भक्त आसुनूय ह्या रुतूंत ताच्या जिबेची भूक ही पौश्टीक पाले-भाजीच भागयता हातूंत कसलोच दुबाव ना.
हो भाजी-पाल्यांचो पाचवो पावस आयज कालच्या फास्ट फूडा परस दोबराद गुणकारी आसा. वाडटी पिराय आनी अशा भायल्या खाणा-जेवणाचे संवयेक लागून मनशान नस्तीं दुयेंसां आनी रोगांक आपोवणें दिल्लें आसा. देखून पुर्विल्ल्या काळा सावन आस्वाद घेयत आयिल्ल्या ह्या भाजी-पाल्यांत प्रेसांव, गोडेंमूत, कांक्र, पित्त आनी पचन क्रियेक गुणकारी पडपा सारके धातू आस्पावल्यात. देखून आयचे पिळगेन फास्ट फुडा परस आमची ह्या रुचीक आनी गुणकारी पक्वानांचो आस्वाद घेवंक फाटीं-फुडें जावंक जायना. उत्तर आधुनीक काळार आयची पिळगी फास्ट फुडाचें अतीसेवन करून आपलेंच भविश्य काळखांत बुडयतात अशें म्हणल्यार चुकीचें थारचें ना. तांणी आतांच सादूर जावन त्या त्या रुतूंच्या खाशेलपणांचो आस्वाद घेवन हें दायज मुखार चालू दवरूंक जाय. देखुनूच तर श्रावण म्हयन्यांत, शाकाहार पाळून ह्या म्हयन्यांत फुलपी-फळपी ह्या भाजी-पाल्यांचो आनी पिकावळींचो उपेग करून तरेतरेचीं पक्वानां तयार केल्लीं आसात. तशेंच ह्या पक्वानांचो भर आमच्या आहारांत घालपाचें म्हत्वाचें कार्य आमच्या पुर्वजांनी केल्लें आसा. हातूंत खूबश्या प्रमाणांत सैमाची राखण आनी पोसवण होवूय भाग नकळत लक्षांत दवरूंक जाय.
हो पाचवो पावस जरीय गोंयकारांचीं पानां आनी मनां पाचवी करूंक सफल जाता तरीय लेगीत आमचें पोट भरून मन मात कश्शेंच भरना. हाकाच लागून नकळत आमी फुडल्या वर्साच्या ह्याच रुतूची वाट पळयत रावतात. देखून सैमाचें हें अप्रूप देणें जिणेंत एकदां तरी चाखून हो सुखमय आनंद घेवचो अशी खासा आयचे पिळगे कडेन तरी कळकळेची विनंती.

दिप्ती काकोडकार
8010371340