तो कोण आशिल्लो?

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

भुरगेपणांत आयकल्ल्यो वा कोणी सांगिल्ल्यो गजाली भुरग्यांच्या मनांत कायमच्यो घर करून रावतात, अशें म्हणल्यार अतिताय
थारची ना. म्हाका शाळेंत शिकिल्ल्यो कथा तितल्यो बरे तरेन याद ना, पूण ल्हानपणान आजयेन सांगिल्लो काणयो आज मेरेन घट्ट याद उरल्यात. म्हजें भुरगेपण काणकोणां हॉस्टेलांत गेलें आनी म्हज्या वांगडा जीं भुरगीं थंय रावतालीं, तीं गोंयच्या वेगवेगळ्या भागांतल्यान आयिल्लीं. आमच्यो खूब गजाली जाताल्यो. ‘म्हज्या गावांन कितें आसा, तुज्या गावांन कितें करतात…’ असल्यो गजाली आमी व्हडा उमेदीन, मेकळेपणान उलयतालीं. जेन्ना सगळीं एकठांय बसतालीं, चड करून रातचीं, तेन्ना भुतांच्यो, देवचाराच्यो गजाली सांगप जातालेंच. कोण भितालीं जाल्यार कोण सामकीं उमळशीकेन आयकतालीं.
एक दीस उलयता उलयता आमच्या भितरल्याच एकल्यान म्हणलें, ‘जाणां मुगो, आमच्या वाड्यार देवचार भोवतालो खंय; आई सांगताली म्हाका आनी हांव ल्हान आसलें तेन्ना आजीबीन सांगताली. तिन्हसांच्या वेळार भायर रावनाका म्हणून. एक दीस हांव घरा गेल्लें तेन्ना अशींच सगलीं बसून उलयतां उलयतां, आई म्हणपाक लागली, एक दीस खंय गांवांतलो कोण तरी सोरो पिवन आयलो तेन्ना ताका धरून खंय खळयेन उडयलो. अशें म्हणतात की जे वाटेन तो भोवतां वा ज्या वेळार‌ तो भोंवता तेन्ना कोणूय वायट वृत्तीचो‌ मनीस मेळ्ळो जाल्यार तो ताका ख्यास्त‌ करता. सोरो वा रातचो ताका ताचे वाटेर मेळ्ळ्यार तो ताका ओडीत व्हरता आनी ताका खळयांनी वा झोपांनी व्हरून उडयता वा नाच्च करता. दुसऱ्यान म्हणलें, हय गो हांवेनूय आयकलां, म्हजी आजी सांगताली. जेन्ना तीं ल्हान आसली तेन्ना तांकां खंय देवचार चलता तो आवाज आयकूंक येतालो आनी तो येवपाच्या वेळार ताका वाटेर कोणूय मेळ्ळ्यार तो तांकां मारीत घरा हाडटालो. म्हज्या भुरगे मनांत प्रस्न पडलो, देवचार म्हणल्यार कोण देव काय सैतान? काय ही बेश्टीच आमकां भिवोवपाक सांगतात कांय? ल्हानपणान सावन ते आतां मेरेन पळयलां की म्हजो पप्पा वाठारांच्या देवचाराक सुर- रोंठ दिता आनी ते चड करून बुधवार आनी आयतारा. मागीर म्हाका कळ्ळें की त्याच देवचाराक पप्पा सुर- रोठ घालता, जाचे विशीं हांव ल्हानपणा सावन म्हज्या इश्टां कडल्यान आयकत आयिल्लें.
हालींचीच गजाल. शिगम्योचे दीस ते, शिगम्याच्या दिसांनी खंय धोल- ताश्यांच्या आवाजान सगळ्या मेल्ल्या मनशाचे आत्मे चाळवतात आनी त्या दिसांनी गांवचे लोक खूबच सादूर रावतात खंय. शिगम्याच्या पयल्या दिसा कांतर धरप आनी निमण्या दिसा शीम मोडप असो प्रकार गांवां गांवांनी चलता आनी तें म्हज्याय गांवान चलता. अशेंच शिगम्याच्या निमणे राती म्हजो शेजारी रातच्या देड- दोन वरांचेर आपल्या कामा वयल्यान घरा येतालो. ताणें कानांक हेडफोन घाल्लो‌ आनी तो आपल्याच विचारांत गुंग आशिल्लो‌. इतल्यान ‘बाबा! राव रे’ असो उलो ताच्या कानार पडलो. ताच्या हेडफोनाचेर व्हडान संगीत चालू आसतनाय ताका तो ल्हवपीक आवाज आयकूंक आयलो. तो रावलो. ताका एकलो जाणटो मनीस दिसलो. ताचो भेस खांदार कांबळ आनी हातांत पेट्रोलमास आशिल्लो. त्या जाणट्या मनश्यांन ताका विचारलें, आपणाक मात्सो मुखार व्हरून पावयता? ताणें हयकार दिलो. जेन्ना तो ताचे गाडयेर बसलो तेन्ना त्या जाणट्या मनशाचो पेट्रोमॅक्स (आदल्या तेंपा वयले दिवे) ताच्या कमराक लागना बरोबर चर्रर्र जालें. तो ताका घेवन वचत रावलो. त्या जाणट्या मनश्यान एक जाप काडली ना. जेन्ना तो गांवचे शिमेचेर पावलो तेन्ना म्हणलें, आपणाक देवय आनी तो त्या रानांतल्यान चलत गेलो आनी मुखार वचून दिसलोच ना. ताणें घरा वचून आपल्या कमराक पळयलें की आपणाक ओदळ चर्र जालें तें कितें जालां? चड घावो बी जालो ना मूं? पूण, पळयत जाल्यार ताका थंय कांयच जावंक नासलें. तो मात्सो भियेलो. पूण ताचे पलतडीन असोय प्रस्न पडटा की तो कोण आशिल्लो? देव? देवचार वा सामान्य मनीस? हो प्रश्न म्हाका आजूनय पडटा.

लक्षता मातोणकार
[email protected]