चावडेवेलीं चकाटां

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

फिर पाछे पछतायेगा, जब चिडिया चुग गई खेत. मागीर शेवणीं सगळें शेत खावन उडयतकच पस्तावतलो. लाग कामाक आतां. तांकां हळडी कुकमाक वचूं वा धालो खेळपाक…

(दादी पेडार मात्सो गंभीर तोंड करून बसला. इतल्यान कुश्टा येता. फाटोफाट बायुला )
कुश्टा – दादे, तुका मना काळजासावन येवकार रे.
बायुला – दादे, आज वोग्गी सो?
दादी – आगो तकली जाल्या जोंज. आतां हो पळे मनां काळजां म्हणटा, तीं कितलीं मनां आनी कितलीं काळजां आसात गो? तरी बरें धोपरांतल्यान, पोंवटांतल्यान, नाखटांतल्यान बी येवकार म्हणना म्हूण. येवकार म्हणल्यार पुरो. चडांत चड मायेमोगाचो येवकार. वाट लायतात तुमी भाशेची.
कुश्टा – आमची खंय उरल्या भाशा आतां? जण एकलो आपल्यालें खरें म्हणटा. कोण उडयलो म्हणटात, कोण वडयलो म्हणटा, कोणाक खंय घालतात म्हूण कांयच कळना.
बायुला – कोणूय मेलो काय ताका स्मृत्र… स्मि…
दादी – आगो, स्मृतिशेष गो तें… उच्चार करपाक जमना तेच लोक असलीं उतरां महाराष्ट्रांतल्यान आयात करतात. सर्गेस्त म्हणत जाल्यार देवाकडेन बी जोडले जाल्यार? म्हणून हीं असलीं उतरां.
कुश्टा – खातडूच आं.
बायुला – कसली खातड म्हणटा हो?
दादी – पुरस्कार, सत्कार हांची खातड म्हणटा तो. पुरस्कार आयले म्हणटकच कोणाक मेळना तांचो तिरस्कार, जळफळाट, फडफडाट, तळतळाट सुरू. आसूं तें. हांव वतलों सभेक स तारकेक.
कुश्टा – दादे, पीएम मोदी. वा. हांव येता आं तुजे वांगडा. ना जाल्यार म्हाका मुखार बसपाक कोण दितलो?
बायुला – सदरो जाकीट बी घालून चकचकीत जावन वच. दादीक लज करशी.
कुश्टा – आगो, इतलो पिसो समजूं नाका गो म्हाका. दिल्लीच्यान येवपी सगले म्हाका कुश्टाजी कैसे हो आप?… अशें विचारतात.
बायुला – तुका दुश्टाजी म्हणत जाल्यार बेस्ट जावपाचें.
कुश्टा – देमलो म्हणटालो तें खरें. तुका मुगो लोकांचें बरें पळोवं नजो.
दादी – तुमी मरे आतां विनाकारण केस्तांवां करतलीं. थंड रावात पळोवया.
बायुला – दादे, ह्या विशयाचेर तूं एक ओपार मारी मरे.
कुश्टा – चिखोल, रेबड आनी शाली…. असलें कितेंशें.
दादी – शाली न्ही रे कुश्टा. शाळीग्राम वा साळीग्राम. म्हण अशी ती – शंबर रेडे धुले…. धा शाळीग्राम मात थंय तशेच उरले.
(बायुला आनी कुश्टा वा, वा, वा म्हणत रावतात)
कुश्टा – दादीक ज्ञान खूब आसा आं. एक दाट बरें पुस्तक येतलें ओपारींचें.
बायुला – ज्ञान न्हय रे. गिन्यान.
दादी – म्हाका मरे तीं पुस्तकां बी नाका. मनशाची वाट लागपाची आसल्यार असल्या भानगडींत पडचें. आमकां जाय शांती.
कुश्टा – हय दादी. दादी, पूण नकलामी शी जावपाक लागल्या न्ही…म्हाका दिले, बायुलाक दिले, देमल्याक दिले, दुग्याक दिले…. जायूक दिले… फक्त फायलींनी नोंदी आसा मरे. आमी कुंडयच्या कुल्ल्यांची लाख पळेल्ली. हे लाख नाच्च जाले मरे.
बायुला – मार्चा पयलीं करूंकूच जाय पिठो ताचो. धूप आनी धुंवर.
कुश्टा – रवीन्द्रबाब आनी मनोहरराय हांचें जल्मशती वर्स सुरू जालें. प्रोग्राम बी कांय ना काय अजून?
बायुला – तूं कर मरे. लामणदिवो सांस्कृतीक मंडळा वरवीं. लाख मेळटाच. कागदार तरी प्रोग्राम जाताच.
दादी – आयकात.
कुश्टा – आयक गो बायुला…
दादी – सद्याची पिळगी म्हणजे 30 वर्सां सकयली फक्त मोबायलांत बुडिल्ली आसता. तांकां पेपर, टीव्ही, रेडीयो म्हळ्यार कितें हें कांयच खबर ना.
बायुला – बरोबर. म्हजी भाची आनी सामकी…
कुश्टा – आयक गो.
दादी – भुरग्यांक भाशा साहित्य कांयच नाका. म्हणी कळना. भाशेंतलें लालित्य, सोबीतकाय तांकां कळना. वापरिचना ही पिळगी. ते खातीर ह्या जल्मशती वर्सा कितें तरी जागृताय करूंक जाय.
बायुला – हय दादी.
कुश्टा – दादी म्हळ्यार विचारवंत.
दादी – पूण ह्या विचारवंताक मश्णो विचारिना.
बायुला – दादे, आमी विचारतात. तांकां भायरीं जावं. काल म्हजी धूव ऐश्वर्या मुंबयच्यान पयलीं तुमची खबर घेतालें.
कुश्टा – बरें आसा मुगो तें?
बायुला – एकदम बरें आसा. तें थंय कश्टूम डिजायन कोर्स करता.
दादी – कॉस्ट्यूम डिझायनर कोर्स.
बायुला – तेंच तें कितें तें. बऱ्याक पावलें. मडगांवा म्हज्या भयणीगेर मदीं दवरिल्लें. त्या बऱ्या संगतींतल्यान सुटलें एकदांचें.
कुश्टा – आगो पूण तूं परत परत घड्याळीक कित्याक पळेता? ऐश्वर्यान धाडल्या तें कळ्ळेंच गो आमकां.
दादी – परत परत ताचे वाटेक कित्याक वता रे?
बायुला – हांव चल्लें. हळडीकुकूम आसा. (वता)
कुश्टा – आतां कसलें हळडीकुकूम गा दादे?
दादी – म्हाका कळ्ळां आनी कळुंकूय ना.
कुश्टा – घुस्पलों रे दादी.
दादी – रवीन्द्रबाबांच्या साहित्यांत कबीराचें हें वाक्य खूब खेपे आयलां.
कुश्टा – पूण तांणी वाचल्यार मूं तें?
दादी – फिर पाछे पछतायेगा, जब चिडिया चुग गई खेत. मागीर शेवणीं सगळें शेत खावन उडयतकच पस्तावतलो. लाग कामाक आतां. तांकां हळडी कुकमाक वचूं वा धालो खेळपाक…(कुश्टा आंबट तोंड करून कडसरता)

मुकेश थळी
फोंडें