भांगरभूंय | प्रतिनिधी
गोंयच्यो जमनी दिल्ली, मुंबय, बेंगळूरू, हैदराबाद, गुरूग्रामातल्या शेठजी, राजकारणी, सिनेकलाकार, क्रिकेटरांनी गिळ्ळ्यो. शेतां विकासान काबार केलीं. न्हंयो पर्यटकां खातीर लायिल्ले खेळ आनी उफेवपी कसिनोनी प्रदुशित केल्यो. जुगार, शिंदळकी, ड्रग्स, खून, बलात्कार, मारामारी गोंयंचे समाजव्यवस्थेक हुलपायतात. आतां म्हादय आनी हेर 200 मायत सुवातींतलीं रानाय उज्याचे भकीक पडली. 24 वरांत उजो पेडणे, पर्वरी, पोरणे गोंय, म्हापशे, वास्को, फोंडा, मडगांव, कुडतरी, वेर्णा, दिवचल आनी काणकोण धरून शंभरेक वाठारानीं पातळिल्लो.
अर्थवेवस्थेच्या विकासा खातीर आधारभूत संरचना सुविधा घडोवप म्हळ्यार महामार्गाचे रूंदीकरण, रेल्वे लायन दोट्टीकरण, विजवाहिनी सारकेल्ल्या प्रकल्पां खातीर झाडां, वेलींची कत्तल आनी तांच्या आडोशाक रावपी सवणी, मोनजात हांच्या जिविताची नासाडी मनीस जातीन रानांत खवदळ घालून करप. रानांत उजो शारांतली दोन पांयांर चलपी सुसंसस्कृत जनावरां थंय वचून लायतात, रानटी जनावरांक तें करप शक्य आसना. हाचे फाटल्यान खूबशी कारणा जांव येतात. एक – रानात प्रकाल्पा खाला यांत्रिक कामांत अपघात घडिल्ले कडेन उजो संभवता. दोन – बांदकामांत काम करपी मजूर वर्ग, पर्यटक वर्ग रांदपा खातीर वा शेकपा खातीर लायिल्लो उजो रानभर पातळपाक शकता. तीन- जंगलांच्या देगेर राबित्याक आशिल्ल्यांनी जंगली जनावरांक थंयच्यान धांवडावपाच्या इराद्यान उजो लावपाची शक्यताय आसता. आनी चार – बेबदे, नशेडी भोंवडेकार फकत मजा पळोवपा खातीर मुद्दाम उजो लावपाक शकतात.
गोंयच्या जमनींची जाल्या तीच अवस्था रानांचीय जाल्या. गिरेस्तांनी काणकोण, सांगे सारख्या भागांत रानवटी जमनी घेतल्यात. तातूंत गिरेस्तांची फार्म हाउसा तर धंदेकारांची भोंवडीकारां खातीर कॉटेजी बांदपाची कामा चालू आसात. बिहारी, झारखंडी मजूर, गंवडी, मेस्त, सुरक्षा कर्मी कुटुंबासयत थंय झोपड्यो बांदून रावतात. आयज रान वाठारानी जनावरांपरस मनीसजात चड दिसपाक लागल्या. दोन पायांचे दुकोर रानांत धुमशेणा घालपाक लागतकीर रानदुकर काणकोण शारांत चावडेर कपड्याच्या दुकानांत रिगले म्हूण अजापित जावपाचे कारण ना. जंगलात अशेतरेन वसाहती स्थापन जातकीर अपघाती उजो लागपाची प्रकरणां गोंयच्या सगळ्याच रान वाठारानी घडपाक शकतात. हाली घडिल्ल्या अग्नीकांडाची पुनरावृत्ती जावची न्हय अशे दिसता जाल्यार सरकारान जंगल पर्यटनाचेर बंदी घालप गरजेचे. जंगल सफारी प्रकार सुरू केल्यार नियंत्रण साप्पच उरचे ना आनी हाचेफुडे सरकारान उजो पालवपाखातीर विशेश मंत्रालय स्थापचे पडटले अशें दिसता. वनमंत्री राणे हाणी सद्या तरी आपलो आवडीचो जंगल सफारी प्रकल्प अजेंडा खुटयाळ्याक लायिल्लो बरो अशे दिसता.
आपल्या घरांत उजो लागिल्ले कडेन तो पालोवपाचो सोडून घरा भायर होळी पेटोवन घरांतले नाचतात अशे दृश्य दिसचे ना. पूण राज्यांतल्या रान वाठारा उज्याच्या भकीक पडिल्ली तेन्ना राज्यांचे प्रशासन चलोवपी सरकारांतले मंत्री, आमदार, सरपंच, पंचायत वांगडी आनी जनता धोल बडयत, गुलाल उधळत शिगमो फुलयत नाचतना दिसले. जिल्हाधिकारी उजो पालवपा खातीर दरेक गावांत तरणाट्यांचे पंगड तयार करपाची विनंती करताले तेन्ना विंगड, विंगड सुवातिनी रोमटांमेळ सर्तीनी भाग घेवपाक उत्सुक तरणाट्यांचे पंगड धोतरा न्हेसून धोल, ताशे घेवन बशी भरून भरून भायर सरताले.
रोम शारांत भयंकर उजो लागिल्लो तेन्ना सम्राट निरो तो पालोवपा खातीर यत्न करपाचे सोडून आपल्या राजवाड्यांत सुशेगाद बसून वाद्य वाजयतालो ह्या इतिहासिक प्रसंगाच्या सत्यते संबंदान वाद आसात, पूण म्हादय आनी इतर रानां लासता, हुलपता आसतना राज्यांतले आमदार, मंत्री धोल, ताशे बडयत व्हडा उमेदीन शिगमो खेळपांत गुल्ल आशिल्ले हाचे बाबतींत मात कसलोच आडवाद ना. रानांतलो उजो पालोवपाचे सोडून शारांत लोक होमखणांत अग्नीदिव्य करताले. होळी, महिला दिन, शिवजयंती हे सण, सुवाळे एकाच सप्तकांत एकवटिल्ल्यान दादले, बायलो, भुरग्यां सगळेच ह्या नाजाल्यार त्या साजरिकरणांत व्यस्त उरले. राना जळतात, मोनजाती हुलपतात हाचो विचार करपाक वेळ मेळ्ळो ना.
शिवजयंती निमतान तरणाट्यांचे पंगड भगवे फेटे आनी गॉगल चडोवन भगवे झेंडे झेलयत मोटारसायकलींनी भोंवडी मारत शिवाजी महाराजांचो जयजयकार करतना दिसले. शिवाजी महाराज आयज जिवें आशिल्ले जाल्यार तांका समजवपाचे – “आरे पिशांनो आदी तो उजो पालयात आनी मागीर म्हजो जल्मदिस मनयात.”
संस्कृती आनी सैमाचे रक्षण करपाक भायर सरात असो संदेश मंत्रीगण भाषणांत दितना दिसले. रोमटांमेळांत भाग घेतिल्ल्यानी ब्रांडेड न्हेसणां, फेटे, गॉगल्स घालून इव्हेंट साजरो केल्लो दिसलो, पूण तातूंत गोंयच्या शिगम्याची संस्कृताय दिसली ना आनी सैम हुलपतना ताचे रक्षण करपाचो फुडाकार कोणेय घेतलो ना ही वस्तुस्थिती. थंय कोणी राजकारणी पावलो ना. पोरण्या दायज झाडांक पळोवपाची आपली सैमिक दायज यात्रा राज्यपालानूय साश्ट, केपे म्हालांत केली. मोदींच्या कानार उज्याची गजाल घाल्ली अशे म्हणटात, पूण कर्नाटकांतल्या मंड्या शारांत लोक तांचेर फुलांचो शिंवर करपाचे तयारीत आसतना तांका वेळ कसो मेळटलो? झाडा, जनावरांक मतदान हक्क ना. जंय मतां थंयच राजकारणी वतात.
साजरीकरणांतल्यान वेळ मेळलो नाशिल्ल्यान घडये मंत्रायलांतले मंत्री, अधिकारी त्या वाठारांचें निरिक्षण करपाक घडये पावलेनात आसुंये. आतां शिगमो सोंपत आयला आनी उजोय पालवला. उज्याचे भकीक खंयचीं झाडां, वनस्पती, मोनजाती पडल्यो हाचो नियाळ घेवपाक सरकारी यंत्रणा आतां भायर सरतली आनी उपरांत अहवाल सादर करपाचे सोपस्कार करतली. उजो लागिल्लो तेन्ना सगळी मोनजात थंयच्यान पळून गेल्ल्यान एकूय जनावर लासून मेले ना असो भाग त्या अहवालांत आसत जाल्यार अजापीत जावपाची मात्तूय गरज ना. कोरोना काळांत ऑक्सिजन सिलिंडरांच्या उणावाक लागून देशांत एकटोय मरूंक नाशिल्लो अशे केंद्र सरकारान संसदेत सांगिल्ले. याद जाता? आनी समजा जनावरां मेल्यात जाल्यार आफ्रिकेंतल्यान मध्यप्रदेशांत चिते हाडल्यात तशे फुडारांत भायल्या देशांतल्यान रानदुकर, गवे रेडे, माकड आयात करून नाचत, गायत मोदींच्या हातान रानात सोडटात ते प्रसंग पळोवपाचे भाग्य आमकां लाभतलें. भिवपाची गरज ना.
वट्ट मोनजातीची त्रासांतल्यान मुक्तताय जावची ह्या उद्देशान मोनजातीचे हक्क आनी भलायकी बाबत जागृताय पातळावपाक वर्स 1925 सावन दर वर्सा 4 ऑक्टोबर दिस जागतिक मोनजात दीस म्हूण पाळतात. मनीस मरत जाल्यार व्हड बातमी जाता, बोवाळ जाता. चवकशी जाता. मरणाक जापसालदार थारिल्ल्यांक खास्त जाता, मात मोनजातीचो छळ, हत्या केल्ले संदर्भांत सुसंस्कृत समाज अपेक्षित आशिल्ले गंभीरतायेन दखल घेना अशेंच चित्र दिसता. चलात, आतां 5 जूनाक जागतिक पर्यावरण दीस मनोवपाच्या तयारेक लागूया.
दीपक लाड
पर्वरे
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
