कलेचो दुरुपेग जाता तेन्ना…

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

आमचे लागीं तरेतरेचीं देणीं आसात. जायती कला आमच्यांत आसा. जावं ती बरोवपाची, उलोवपाची, चित्रां काडपाची, गावपाची, अभिनय करपाची, नाचपाची आनी हेर कला. खयंचीय ती कला जावं, हे कले वरवीं समाजीक जिणेक कितें तरी बरें येवंक जाय.

देवान आमकां साबार देणीं दीवन आमची जीण सुरगायल्या. विवीध देण्यांची गांथण करून आमची जीण नटयल्या आनी सोबीत केल्या. देवान दिल्ल्या देण्यांचो वापर करून आमी समाजीक जीण नटोवंक जाय. देवान दिल्ल्या देण्यांचो वा कलेचो वापर करतना आमच्या मनांत मनीस कशे साबार प्रस्न उडक्यो मारतात. हांवें म्हजी कला कशी वापरची? कित्याक वापरची? हे विशीं आमी जायते विचार करतात. कांय फावटी कलेचो नीज हेतू विसरून आपसुवार्थी मनान कलेचो दुरुपेग जाता. तेन्ना मात आमी वापर केल्ले कले विशीं प्रस्नांचेर प्रस्न निर्माण जातात. समाजीक मळार पासून घुस्पागोंदळ जाता.
नामनेचे साहित्यीक शेक्सपीअर म्हणटाले; “संवसार एक माची. आमी सगले हे माचये वेले कलाकार.” कलाकार म्हळ्यार फकत अभिनय करपीच न्हय, पूण आपले जिणेंत दर एक घडी आपले कलेचो वापर करपी. सगल्यां लागीं कला वा देणीं आसात. जायते जण आपली कला लिपोवन दवरतात. थोडीं थोड्या प्रमाणांत वापरतात जाल्यार थोडीं आपले कलेची शीम उतरतात. देवान दिल्ले गूण आमी देवाचे म्हयमे खातीर वापरुंक जाय. त्या देण्यांचो आमचे कडल्यान वापर जावंक जाय. ना जाल्यार आमचे गूण वा आमची कला आपो-आप मरुंक शकता. कलेचो वापर आमी शिटूकसाणीन केल्यार आमकांच फायदो जावपाचो.
आमचे लागीं तरेतरेचीं देणीं आसात. जायती कला आमच्यांत आसा. जावं ती बरोवपाची, उलोवपाची, चित्रां काडपाची, गावपाची, अभिनय करपाची, नाचपाची आनी हेर कला. खयंचीय ती कला जावं, हे कले वरवीं समाजीक जिणेक कितें तरी बरें येवंक जाय. आमचे कले वरवीं समाजांत फूट पडटा जाल्यार वा आमी सादर केल्ले कलेंतल्यान कोणाचीय प्रतिमा पिसडून वता जाल्यार कलेचो दुरुपेग जालो म्हणपाचें. आमचे कलेंतल्यान दुसऱ्यांचो खासगी तरेन मान लुटपाचो अधिकार आमकां ना, हें आमी मनांत धरून कलेचें प्रदर्शन केल्यार बरें.
आमकां दर एकल्याक वेगळेपण आसा. दुसरो कितें करता तेंच आमी करुंक जाय अशें ना. दुसरो, आपली कला हेरांच्या खासगी चुकींचें प्रदर्शन करुंक वापरून, दुसऱ्यांचो मान लुट्टा जाल्यार आमीय आमची कला अशेच तरेन वापरप चुकीचें. भोव थोडे फावटी कांय वाचपी वा प्रेक्षक हें मानून घेतात जायत, पूण शिक्षीत लोकाक हें मानून घेवंक खूब कठीण लागता. खरें म्हळ्यार असल्या कर्तुत्वांतल्यान आमची वृत्ती जाणवता. हें सगलें सांगून, आमच्या बरोवप्यांनी, वा हेर कला सादर करतल्यांनी, समाज चुकता तेन्ना ती चूक म्हूण दाखोवन दिवचें न्हय, अशें हांव म्हणूंक सोदिना. चूक म्हूण सांगल्यारूच जायना; आमचे कलेंतल्यांत आमच्या वाचप्यांक वा प्रेक्षकांक ताचेर उपाय मेळूंक जाय. हे वरवीं समाजांत जायतें बरेपण मेळूंक शकता. समाज घडोवप हें एका कलाकाराचें कर्तव्य म्हूण मानून घेतलें जाल्यार आमची, कलाकार कशी, जबाबदारी आमी बेसबरी सांबाळपाचीं
आयज आमचे मदलीं थोडीं कलाकारां आपली कला सुवार्थी मनान वापरतात. हें बरें दिसना. बरोवपी एक कलाकार कसो, कांय मुद्यांचेर टिकात्मक नदरेन आपलें मत मांडटा तेन्ना दुसऱ्यांची खासगी जीण धुवूंक जायना. टिकेंतल्यानूय जायतें शिकूंक मेळटा आनी जायते फावटी सतूय उगडापें जाता. एक कलाकार कसो आमची टिका कशी जावची? केन्ना आनी कित्याक आमी आमकां देवान दिल्ली कला वापरून टिका करची, हाचेर आमचें लक्ष ओडूंक जाय. हे वरवीं आमी मारिल्ल्या पावलांची मोलावणी करुंक आमकांच सोंपें जावंक शकता.
आमचे लागीं देणीं आसात म्हूण आमी अहंकारान भरूंक जायना. देणीं वा कला वापरतना आमी खालतीकाय आपणायल्यार बरी. पूण अशें आमचे लागीं फावो त्या प्रमाणांत घडना. आमचें अहंकारी मन दुसऱ्यांक त्याच मापान परतें दीवंक बळ करता. “तांणी तांचे कलेंतल्यान म्हजो मान व्हगडावंक ना?” असो सरळ प्रस्न विचारुंक लागता. “हांवें तांकां तेच रितीन फारीक करुंक नाका?” असली आमची ‘Tit for Tat’ (जशाक जशें) वृत्ती मान वयर काडून सगलोच घुस्पागोंदळ करुंक फाटीं सरना. हे परिस्थितिंत आमी कलाकारांनी आमच्या मनाक फावो तसलें प्रशिक्षण दिवंक जाय; खंयचेय परिस्थितींत आमी दुसऱ्यांचो बदलो घेवंक आमची कला आमी वापरपाचे नात, हें आमी मनांत घट रिगोवंक जाय. असल्या मनान आमी जरी वावर करीत जाल्यार आमी कलाकार कशे समाज घडयतले.
कला वो देणीं दुसऱ्यांच्या फायद्याक वा बरेपणा खातीर वापरूंक जाय. ‘सगले’ करतात म्हूण आमी तेंच केलें जाल्यार आमकां, मनीस कशे, तें सोबना. कलेचो आमचे कडल्यान दुरुपेग जावचो ना, हाची आमी जतनाय घेवंक जाय. कले वरवीं आमचे कडल्यान कसलीय चूक घडल्यार पासून आमची चूक वळखून घेवपाची तांक आनी फिशालकाय आमकां आसप गरजेचें. हेंच तर मनांत धरून वावर केलो जाल्यार, आमचे कले वरवीं, ते कले मळार,आमी घडणात्मक वावर करुंक पावतले. दिसना तुमकां?

जॉन एम्. आल्फोंसो, कार्मेलीन
7666519837