उत्सव नवरात्रांचो

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

 देवाची रूपां आसुं वेगवेगळी, पूण शेवटी देव आसता एकुच ही शिकवण आमी हांगां शिकतात. एकचार, एकवट वाडोवपी हे उत्सव सगळ्यांक जाय जायशे दिसतात.

–

म्हाळ म्हयन्यांतली उमास सोंपली काय सुरु जाता नवरात्रांचो उत्सव. नवरात्रां म्हळ्यार णव राती. दर दिसाचें आपलें एक खाशेलपण आनी म्हत्व. नवरात्रां म्हळयार रंगाची परब. वायटाक पयस करुन उजवाड फाकोवपी असो हो उत्सव. नवरात्रांनी जाता देव- देवींचें आमचे धर्तरेर आगमन. नवरात्री म्हळ्यार देवांचें आमका लाभिल्लें मनोहर दर्शन.

आमच्या देशांत विंगड विंगड वाठारांनी नवरात्रीचें आपलें खाशेलपण आसा. गोंयांत नवरात्राचें खाशेलपण म्हळ्यार मखरां. अंत्रुज म्हालांतल्या देवळांनी नवरात्रांनीं मखरां हालयतात. णवूय रातीं तें पळोवपाक मेळटा. धोल, ताशांच्या तालार देव- देवींक मखरांत बसून हालयतात. एकदां अशीच नवरात्रा दिसांनी अंत्रुज म्हालांत वचपाची संद मेळ्ळी. तेन्ना म्हाड्डोळा म्हाळशेच्या देवळांत कितें म्हण गर्दी? भीतरच न्हीं तर भायल्या प्राकारांतूय घे म्हूण गर्दी. हांव आशेन पळयतालें, देवीचें मुखदर्शन तरी करुंक मेळटा कांय? पूण ना. गर्देक जात्राच म्हणपाची. देवी आनीक खंयच्यान दिसतली?

भायर व्हडली स्क्रीन लायिल्ली. तिचेरच देवीक पळोवन हांवे आस भागयली. मागीर नागेशी गेलीं. तेन्ना मखर हालोवप चालू आशिल्लें. हांगाय सुमारा भायर गर्दी. देवीचें दर्शन जावंक जाय म्हूण लोक एकामेकांक चिड्डयताले. कोण कोणाक धुकळटाले तेंच कळनाशिल्लें. हांवे कशीबशी एकदांची वाट काडली आनी इल्याश्या जनेलाच्या कोनशांतल्यान नागेश देवाचें दर्शन घेतलें.

नवरात्रीच्या दिसांनी देव- देवींच्या तोंडा वयले तेजुच वेगळें आसता. भांगरा शिंगरानी, फुलां फातयांनी, हारांनी नटिल्लो देव पळोवन काळीज धादोस जाता. वेगवेगळ्या जोडव्यांनी दाखयल्ली आरत, गाराणी, दिव्यांची रोशणाय आनी उजवातींच्या परमळान सगळोच आसमंत भरून वता. कांय देवळां लागीं देवस्थानाचीं कॅण्टीना चालू आसतात. थंय जेवणांय दितात. थंय आनी लोकांची लागता ती रांक सोसपाची न्हीं. कांय जाणां खातीर तर देवाचें जेवण म्हळ्यार सारकें सागरमंथना वेळार मेळिल्लें अमृत. त्रास कितलेय पडूं, कितलोय वेळ वाट पळोवपाची पडल्यार जाता, पूण देवाचें जेवण मेळपाकूच जाय.

 मागीर आमी पळयली ती रामनाथाचें, कवळेच्या शांतादुर्गेचे मखर आनी निमाणे मंगेशाचें. ह्या सगळ्या वांगडा प्रसादाचोय तितलोच थाट. दोणे मेळना जाल्यार भक्त सातीश्वेत जातात व्हय? ना. दोणो खायना तोमेरेन केल्ले पुजेचें फळ मेळना, अशें मानतात. शिरो आनी पंचखाद जेन्ना जिबेर पडून जो गोडसाणीचो मेळ जाता तो सर्गच म्हणपाचो.

नवरात्रीचें दुसरें खाशेलपण म्हळ्यार णव दिसांचे णव रंग. दरेका रंगाचे आपलें एक म्हत्व, आपलें एक शास्त्र आसा. हे रंग जीवितांत खोस, उमेद, सासाय भरतात. नवरात्रीचो पयलो दीस देवी शैलपुत्रीचो. हिजो आवडटो तांबडो रंग. खूप जाणां ह्या दिसा तांबड्या रंगाचें कपडे घालतात. हो रंग शक्ती, बळगें, उमेद वाडोवपी. दुसरो दीस देवी ब्रह्मचरिणीचो. हिका हळडुवो रंग खूप मानवता. देवीक प्रसन्न करपाक खूप जाण ह्या दिसा हळडुव्या रंगाचे कपडे घालतात. हो रंग पावित्र्य फुलोवपी, जीवितांत उजवाड, नवी वाट दाखोवपी. तिसरो दीस जावन आसा देवी चन्द्रघण्टेचो. ह्या दिसा पाचव्या रंगाक म्हत्व. हो रंग सुख, समृद्धी हाडपी अशें मानतात. चवथ्या दिसा देवी कुश्मांडा देवीक प्रसन्न करपाचो दीस. हिचो आवडीचो राखाडी रंग. हो रोग पयस करपाक, धन संपती दिवपाक आदार दिता. पांचवो दीस देवी स्कंन्दमातेचो. हिजो रंग केसरी. हो रंग शुभ फळ दिवपी. ह्या दिसा केसरी रंगाचे कपडे घालतात. सवो दीस देवी कात्यायणीचो. ह्या दिसा धव्या रंगाचे कपडे. धवो रंग शांतिकायेचें प्रतिक. ह्या देवीक नितळसाण, थंडसाण खूप मानवता. सातवो दीस देवी कलरात्रीचो. हिका गुलाबी रंग आवडटा. हो रंग वातावरण प्रसन्न करुन उडयता. आठवो दीस देवी महागौरीचो. ह्या दीसा मळबा रंगाची (निळ्या) रंगाची वस्त्रां घालची. हो रंग शांतीकाय वाडोवपी. णवो दीस देवी सिद्धीदात्रिचो. ह्या दिसा निळ्या रंगाची वस्त्रां घालतात. चंद्राचीय पूजा करतात. ह्यो सगळ्यो देवी म्हळ्यार दुर्गामातेचीं वेगवेगळीं रूपां. णव दीस सोंपले काय येता तो दसरो.

नवरात्रीच्या णवूय दिसांक हिन्दू धर्मा भीतर खास अशें म्हत्व आसा. हे णव दीस धरतरेर सगळ्या देव, देवीचें आगमन आसता. भूंय पवित्र आसता. सगळे कडेन मंगल वातावरण आसता. माता दुर्गेचीं तरेकवार रूपां आमकां ह्या दिसांनी पळोवपाक मेळटात. कांय जाण नवरात्रांनी उपास करतात. तर कांय जाण नुस्तें वर्ज करतात.

णव दीस नवरात्रांचे म्हळ्यार एक भक्तीचें पर्वच म्हणपाचें. हे दीस आमचे भितर भक्ती भाव, शांतीकाय, प्रसन्नताय वाडयता. देवाची रूपां आसुं वेगवेगळी, पूण शेवटी देव आसता एकुच ही शिकवण आमी हांगां शिकतात. एकचार, एकवट वाडोवपी हे उत्सव सगळ्यांक जाय जायशे दिसतात.

शिल्पा वि. लाड

8411007204