सैम विध्वंसक विकासाचें राजकारण

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

बद्रीनाथ तिर्थक्षेत्राचें प्रवेशद्वार आशिल्ल्या जोशीमठ शारांतली जमीन मुंगरपाक लागिल्ल्यान तिका वेरो (तडे) गेल्यात आनी घरादारां, हॉटेल इमारतींच्यो वणटी वेरेल्यात. जिवीत हानी टाळपाक सरकारान रहिवाशांक तो वाठार सोडपाचे आदेश दिल्यात. साटली-पोटली घेवन विस्थापीत जाल्ल्या लोकांची परिस्थिती सामकी दयनीय जाल्ली आसतना हिंदुत्ववादी- राष्ट्रवादी सरकाराचे, संस्थांचे तशेंच धर्मनिरपेक्ष सरकारांचे, पक्षांचे मुखेल फुडारी थंय दिश्टी पडनात. थळावे आमदार, खासदारांनीय तोंड दाखयिल्लें ना.
केंद्रीय गृहमंत्री दिल्लींत लाल किल्ल्यांत भारताची संस्कृताय, सभ्यतेचे प्रदर्शन मांडिल्ल्या जयहिंद लायट अॅण्ड सांवड महोत्सवात बशिल्ले दिसले. उपरांत, जोशीमठाच्या वर्तमाना विशीं उलोवपाचें सोडून देशाचो इतिहास परतून बरोवपाची गरज आसा, अशें सांगतना दिसले. प्रधानमंत्री मोदी आपल्या संसदीय क्षेत्र वाराणशींत स्वीस, जर्मन भोंवडेकारां खातीर गंगा विलास क्रूझ बोटीचें आनी गंगेच्या देगेर पर्यटकां खातीर उबारिल्ल्या थ्री स्टार आनी फायव्ह स्टार सुखसोयीयुक्त म्हारग्या तंबूंचें उक्तावण करतना दिसले. खरें तर तांणी जोशीमठ विस्थापीतां खातीर तंबू उबारपाच्या कामात लक्ष दिवपाची गरज आशिल्ली. राहुल गांधी हळडुवो फेटो बांदून अमृतसरांत सुवर्ण मंदिराचे दर्शन घेता तें दर्शन आमकां घडलें.
जोशीमठ हिंदू धर्म, संस्कृती आनी सभ्यतेचे क्षेत्र. हांगां पिंपळा खाला आद्य शंकराचार्यान तपश्चर्या केल्ली. मंदीर आनी पिंपळा लागसारच्या जमनीक वेरो गेल्यात. हाली संघसरचालकांनी, धर्म हें भारताचें सत्व आनी हिंदू धर्म म्हळ्यार हिंदू राष्ट्र, अशें भाश्य केल्लें, पूण जोशीमठांत हिंदू सभ्यता जमनीत अंतर्धान पावपाचे वाटेर आसतना देशोधडीक लागिल्ल्या असहाय हिंदूं विशीं ते उलयले नात. थंयच्या निराधार गोवंशाक वाटावपा खातीर देशांतले गोरक्षक थंय धांवले नात. वेंचणुकां वेळार मतां खातीर कोट्यांनी रूपयांच्या प्रकल्पांचो प्रचार करत रोड शो करपी मंत्री, राजकारणी आयज थंयच्यान गायब जाल्यात. कुस्तार काळांत कोट्याधीश उद्देगपती, अभिनेते पावनात, हाका इतिहास गवाय आसा.
अतिरेकी विकासकामां आनी अती हिंदुत्वाच्या राजकारणान जोशीमठाचो घात केलो अशें दिसता. हिमालयाचो भाग पाच कोटी वर्सां पयली इंडियन आनी युरेशीयन प्लेटस एकमेकांचेर आदळल्यान अस्तित्वांत आयिल्लो. दोनीय प्लेटींतली घसट आयजूय चालू आशिल्ल्यान हे वाठार सैमिक दृश्टीन कमजोर, संवेदनशील आसात.
सत्ता मेळोवपाक, ती तिगोवपाक आयज केंद्र आनी राज्य सरकारां विकास आनी धर्म हांची घातकी कॉकटेल करून आश्वासनां दितात तेन्ना ताका लागून सैम आनी पर्यावरणाची कशी आनी कितली नासाडी जातली हाचो विचार करनात अशें दिसता. ह्या भागांत हालींच्या वर्सांनी रस्ते, बोगदे आनी वीज प्रकल्पांनी सतत चालू आशिल्ले ड्रिलींग तशेंच राज्यांनी जाण्टेल्यांक मोफत तिर्थस्थळांच्या भोंवडे खातीर दिल्ल्या सुविधे खाला वाडटे येरादारीचें चेपण हाका लागून जमनी धसप, बांदकामांक वेरो वतात, आसूये. प्रकल्प सुरू करचे पयली पर्यावरणाक जावपी धोक्या विशीं विचार केलो ना जावयेता. आता आठ- आठ संस्थांक कारणां सोदपाचें काम दिवन उपेग कितें? हे काम खरें तर आदीं जावपाक जाय आशिल्लें.
महामार्ग रूंदीकरण आनी रेल्वे दोट्टीकरण हाका लागून गोंयच्या संवेदनशील जंगल भागांतूय सैमाचो संहार चल्ला. कर्नाटक सरकाराच्या म्हादयच्या उपन्हंयांतल्या पात्रांतलें उदक वळोवपाच्या प्रस्तावाक केंद्रीय जल आयोगान संमती दिल्ल्यान गोंयचे जलस्रोत आट्टले आनी न्हंयेच्या देगे वयल्या वाठारांतले सैम, रानवटी जनावरां, सुकणीं हांचेर हावळ येतली हें सरासरी बुद्ध्यांक आशिल्ले समजू शकतात. ते पर्यावरण विशेषज्ञान सांगपाची तशी गरज ना, केंद्रीय मंत्रालय, गृहमंत्री शाह हे बऱ्या भशेन जाणात. ही काणी फुलां तुरो दिवन परतून परतून शाह हांकां सांगपाची गरज नाशिल्ली. मामलो कोर्टांत आसतनाय 6.56 टीएमसी पिवपा उदक दिवपा विशी पर्रीकारान पत्र बरयिल्लें तें तांच्याच सांगण्या वयल्यान अशें म्हणटात. तें पत्रूय थंयच्या मुख्यमंत्र्याक न्हय, तर भाजपच्या प्रदेश अध्यक्षाक बरयिल्लें, हो सगळो राजकारणाचो प्रकार. आतां बोट दिल्ले कडेन कर्नाटक हात गिळपाक भायर सरला. कोर्टांत केस लागिल्ली आसतना आदल्या मुख्यमंत्र्यान लिखीत दिल्लें, आतां सरकार जनतेक सांगता भाष्य करनाकात म्हूण !
कर्नाटक हे गोंयच्या तुळेन व्हडले राज्य. राज्याचे विधानसभेंत 224 आमदार आसात आनी संसदेत 28 सांसद राज्य धाडटा. विधानसभा वेंचणुको फुडल्या पांच म्हयन्यांत तर लोकसभेच्यो फुडल्या वर्सा जावपाच्यो आसात. ताका लागून जो रोड शो मोदी हांणी जोशीमठ वाठारांत आयज करपाची चड गरज आसली, तो गेल्ले सप्तकांत घडलो मात कर्नाटकांतल्या हुब्बळ्ळींत. म्हादयचे उदक कर्नाटकांत वळोवपाचें स्रय घेवन भाजप वेंचणुकांत जनमत आपले बाजून व्हरपाचे यत्न करतलो. दोनूय राज्यांत जरी भाजपाचेच सरकार आसले तरी केंद्र आनी पक्षातल्या श्रेष्ठींचो झुकाव हो व्हड भाव कर्नाटकाच्या बाजून आसतलो. त्या खातीर त्या राज्य सरकारान केंद्रीय जल आयोगाक धाडिल्ल्या प्रस्तावाक आमका कानोकान खबर लागपाक दिनासतना केंद्रीय जल आयोग बेगोबेग मंजुरी दिवन मोकळो जालो. आमचें सरकार पुलाचें, विमानतळांचें उक्तावण आनी संगीत रजनीक मंजुरी दिवपाच्या कामांत गुल्ल उरलें. दुसरे म्हळ्यार समजा थंय काँग्रेस सत्तेंत येत जाल्यारूय ह्या उदक उबारपाच्या कार्यक्रमांत बदल जावपाचो ना. गोंयांत काँग्रेसची चौगजाण ते मंजुरीच्या विरोधांत बेबेतात ताका अर्थ ना.
देशात सरकारा चलोवपी राजकारणी जमातीचो राजकी स्वार्थ एकवेळ समजूयेता, पूण न्यायवेवस्थेचो पवित्रो समजना. जोशीमठांत लुकसण भरपाय दिवचे पयलीं घरां उडोवपाच्या राज्य सरकाराच्या हट्टाक आव्हान दिवपाक लोक सर्वोच्च न्यायालयांत गेल्ले कडेन न्यायालय आयकून घेवपाक तयार दिसलें ना. म्हादय विवाद कोर्टांत आसतना आनी कर्नाटक विरोधांत एक अवमानना याचिकाय कोर्टा मुखार आसतना कर्नाटक सरकारच्या सततच्या अवमानना उपदव्यापांक कोर्ट वेसण कित्याक घालना तें कळना.
आयज जगभर राजकारण्यांच्या विकास कामांक लागून पृथ्वीचे तापमान वाडिल्ल्यान मोसम बदल दिसता. जगभर अवेळार बर्फ, पावस पडून बुडटी आयिल्ली दिसता. अमेरिकेच्या कॅलिफोर्नियांत अतिवृश्टीचे अरिश्ट येवपाचें आसा. सत्य युगांत हिरण्याक्ष राक्षस जग बुडोवपाचो यत्न करतालो तेन्ना विष्णून वराह (दुकराचे) रूप धारण करून तिका आपल्या सोंडेर उबारून वाटायिल्ली. आतां जगांतल्या स्वार्थी विकासभक्त राजकारणी वराहांनी कलियुगांत तिका बुडोवपाचो यत्न चलयला तेन्ना खंयचो अवतार वाटोवपाक येता ते पळोवया.

दीपक लाड
पर्वरी