आमचे पारंपरिक वेवसाय

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

आमचे मुख्यमंत्री डॉ. प्रमोद सावंत हांणी सरकारी नोकरेचेर अवलंबून रावू नाकात, अशी शिटकावणी जायत्या वेळार दिल्या. रोजगार सोदतल्यांनी आतां दुसऱ्यांक रोजगार दिवपाच्या नजरेन स्टार्ट अप नाजाल्यार वेवसाय सुरु करचो आनी आपल्या पांयाचेर उबे रावपाक यत्न करचे. कोणायकुय हें कठीण लागू शकता, पूण जेन्ना ह्या गोंयांत वेंचिकूच अभ्यासक्रम आसताले वा विद्यार्थी थारावीकूच फांटे वेंचताले तेन्ना आमच्या कमी शिकिल्ल्या जाणट्यांनी आपलें करियर केले की ना? हाका आमी पारंपरिक वेवसाय वा करियर म्हणटात. देखीक पाडेली, रेंदेर, पोदेर, नुस्तेकान्न, शेतकार, कांसार, फुलकार, मीठकार, मोटर सायकल पायलट, भाडेल, तारवोटी, खाजेकार…. कितले वेवसाय सांगपाचे? मडगांवचे बाब शैलेशचंद्र रायकार हांणी तर ‘गोव्यातील
चडशे तरणाटे सरकारी नोकरी मेळोवपाचे दिकेन मांडावळ करीत गेले आनी आमचें पारंपरिक वेवसाय एक तर गोंयां भायल्या लोकांनी काबीज केले वा ते बंद पडूंक लागले. हाका जर आधुनिकतेची जोड आमी दिल्ली वा तशें प्रशिक्षण आमी घेतिल्लें तर बरेच तरणाटे पोटा- पाण्याक लागपाचे. हातान कोयतो आनी तकलेक सूंब बांधून माडार चडपाचें काम करपी आमचे पाडेली आतां सहसा नजरेक पडनात. शेवटाक सरकार फुडें आयलो आनी बायलां- दादल्यांक प्रशिक्षण दिवन पाडेली तयार केले. मदीं तर एका राजकी पक्षान पाडेल्यां खातीर प्रशिक्षणाची कार्यावळ घेतिल्ली. हाचो अर्थ कितें घेवपाचो? मागणी वाढल्या आनी पाडेली उणे जायत गेल्यात. आतां माडार चडपा खातीर यंत्र लेगीत आयलां. ह्या आधुनिक गिन्यानाचे मजतीन पाडेली हो वेवसाय करपाक जाता. खेरीज आतां कमी उंचीचे माड पळोवपाक मेळटात. आमी आधुनिक तंत्रज्ञानाचो उपेग करीना म्हूण हे वेवसाय बंद पडूंक लागल्यात.
कांसार हो आनीक एक वेवसाय. जेन्ना तांब्याचीं, पितळेचीं आयदनां लोक वापरताले तेन्ना कांसाराची मागणी वाडली. देवा फुडें आमी जें निरंजन, लामण दिवो लायतात हें सगळें कांसारूच करतात. भजना खातीर जें कासाळें लागता ते कांसारच करतात. देवळांनूच कित्याक चर्चींत लेगीत जी घांट दिसता तीय तेच करतात. आता कारखाने जाल्ल्या कारणान तशेंच विजेचो उपेग जाल्ल्या कारणान तांचें काम सोंपें जावपाक लागलां. ह्या आधुनिक गिन्यानाचो आमी लाव कसो घेवं शकतात, हे खातीर तुमी जर प्रशिक्षण घेतलें तर तुमी बऱ्या पैकी हो वेवसाय करूं शकतात.
हालींच्या दिसांनी पोदेराचो वेवसाय गोंयां भायले तरणाटे करूंक लागल्यात. चडशे बिहार, युपीचे. काय जाण टु व्हीलर घेवन लेगीत हो वेवसाय करतात. ह्या वेवसायाक वर्सभर मागणी. तो सकाळच्या स ते सात वरांचेर तरी सुरु करचो पडटा. जितले चड कश्ट घेवपाची तयारी, तितलो फायदो. आतां आदले सारकीं लाकडां वापरचीं पडनात, त्या जाग्यार वीज वापरूंक मेळटा.
जरी आमकां डेरींचें दूद मेळपाक लागलें तरी आजुनूय गायी (जर्सी), म्हशींचें दूद घरा हाडून दिवपी गवळी लोक आसात. ह्या वेवसायांत कश्ट आसात. गायी- म्हशींक चरपाक व्हरचें पडटा, तांचेर नजर दवरपाक मनीस दवरचो पडटा आनी दुसरी म्हत्वाची गजाल म्हळ्यार तुमकां घरा लागीं गोरवांची सेवा करपाक कोण तरी दवरचो पडटा. ह्या वेवसायान फायदो आसा. हो वेवसाय धनगर मंडळींनी सांबाळून दवरला हातून दुबाव ना. जेन्ना डेरी नाशिल्ली तेन्ना हेंच दूद सगळ्यांक घरा व्हरून पावयताले. तांणी केन्ना दुदान भेसळ केल्या अशें आयकूंक येवक ना. दुदान उदक लेगीत ते घाली नासले. जनतेची सेवा करपाक हो वेवसाय तांणी स्वीकारलो, अशें म्हणचें पडटलें.
आधुनिकतायेची जोड दित जाल्यार दुदाचो वेवसाय वाडूंक शकता. आयज आमी दुदा खातीर परराज्यांचेर अवलंबून आसात. पूण स्वावलंबी करपी हो वेवसाय उदक जे सुवातीचेर भरपूर आसा तशेच गोरवां चरोवपा खातीर ऐसपैस सुवात आसा थंय नेटान चलूंक शकता. आमी दूद विकपाक जाणात, पूण ताचे पसून धंय, लोणी, बटर, ताक, लस्सी अशीं जोड उत्पादनां कशीं करचीं, विकचीं हें शिकूंक सहसा कोण तयार जायनात, हें सत्य. आधुनिक तंत्रज्ञानान पारंपरिक वेवसाय चलूं शकतात, हें तज्ञ लोकांनी सांगपाक जाय. तरच आमचे पारंपरिक वेवसाय टिकून उरतले.

प्रा रामदास केळकार
9822583275