अमेरिकेची भोंवडी

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

(मागीर आनीक म्हाका ‘ना’ म्हणपाक जालेंना. हांवें म्हजी मान्यताय कळयली आनी आमची अमेरीका वारी नक्की जाली…. मुखार चलता…)

धुळ्याचे कार्यावळी भशेन अपर्णा वेलणकारान मुलाखत घेवची अशें थारलें. पूण डॉ. वाणींक हुस्को जातालो की हांव चड उलयलोच ना तर कितें करतले? ताका लागून तांणीं आमच्या कामांचेर एक फिल्म करपाचें थारायलें. त्या प्रमाणें अपर्णान  45 मिणटांची ‘रानांतल्यो प्रकाशवाटो’ ही एक फिल्म तयार केली.

आमी अमेरिकेक पावलीं. आमच्या मुलाखतीची कार्यावळ अधिवेशनाच्या सुरवातीच्या दिसाच आसली. पूण एका अजापाच्या कारणान ती रद्द जावपाची पाळी आयली. जालें अशें, की अधिवेशनाक मनोहर जोशी, सुशीलकुमार शिंदे हे राजकारणीय आयिल्ले. तांकां भाशणा खातीर प्रत्येकाक फकत तीन मिणटां दिल्लीं. आमच्या मुलाखती खातीर  मात पाऊण वर दिल्लें. मनोहर जोशी तेन्ना लोकसभेचे सभापती आशिल्ले. तांणीं म्हणलें, “ म्हाका उलोवपाक फकत तीन मिणटां, हो भारताचो अपमान.”…. आनीक ते अर्द वर उलयले. ते अर्द वर उलयले म्हणून  सुशीलकुमारय अर्द वर उलयले. थारायिल्ली सगळी कार्यावळच गडगडली. आयोजकांक  कितें करचें तें कळना जालें. तांची ताकतिकेन  बसका जाली. तातूंत आमकां सांजच्या सत्रांत पाऊण वर दिवप, अशें थारलें.

मागीर सांजेच्यावेळार आमची मुलाखत जाली. ही मुलाखत लोकांक इतली आवडली, की तांकां आमचे विशीं अजुन जाणा जावपाक जाय दिसतालें. मागीर आयोजकांनीं जाहीर केलें की वेल्या माळयेर पुस्तकांचे स्टॉल आसात. जांकां आमट्यांक मेळपाक जाय तांणीं थंय  वचचें. थंय ते तुमकां भेट दितले. 

आमकां मेळपाक  थंय सामकी गर्दी जाली. लोकांक आमच्या कामा विशीं इतली आस्था निर्माण जाल्ली की पुराय अधिवेशनभर लोक आमकां मेळत रावले. तीन दीस चलपी अधिवेशनांतलीं नाटकां, गायन ही खंयचीय कार्यावळ आमी पळोवपाक शकलीं नात. इतली गर्दी आमच्या भोंवतणीं उरली. लोकांनी आमकां आपखोशयेन निधी  दिलो. दोन- तीन दिसांत तब्बल 36 हजार डॉलर्स  जमा जाले. हेर वाठारांतल्यानय पयशे आयले.

अमेरिकेच्या ह्या दौऱ्या उपरांत, महाराष्ट्रांतय आमच्यो मुलाखती, कार्यावळी जायत रावल्यो….. ठाण्याक, साताऱ्याक, नाशिकाक. पुण्याक, मुंबयक….. सुरवाते सावन आमी केन्ना हेमलकसाच्या भायर वचूंक नात. पूण उपरांत भुरग्यांनीं काम  सांबाळटकच हांव आनी मंदा भायर सरपाक लागलीं.  कार्यावळींतल्यान लोकां मेरेन पावपाक जाता, ही गजाल खरपणान लक्षांत आयली. लोकांनीं आमचें आयकुन घेतलें तर तांकां आमच्या कामांतल्यान कितेंतरी प्रेरणा मेळटली, अशा  आशेन आमी वेगवेगळ्या जाग्यार कार्यावळींक गेलीं.  

2007 वर्सा परत एक फावट डॉक्टर वाणींन आमकां अमेरिकेंत येवपाचें आमंत्रण दिलें. फाटल्या खेपेक बृहन्महाराष्ट्राच्या अधिवेशनाकच आमी गेल्लीं. त्या वेळार मेळिल्लो प्रतिसाद आमकां उगडास आसलो. ह्या खेपेक वीस जाग्यार आमच्यो  कार्यावळी दवरिल्ल्यो. अमेरिका आनी मागीर  कॅनडाक वचपाचें आसलें. आमची दोगांचीय चडशी इत्सा नासली, पूण “ ना, म्हणनाका ” अशी मोगाळ  शिटकावणी डॉ. वाणींन केल्ली. आमी परत एक फावट अमेरिकेक वचपा खातीर तयार जालीं. पूण ह्या खेपेक व्हिजा मेळपाक जो गोंदळ जालो ताका लागून आमची ही अमेरिका वारी बरीच गाजली.

अमेरिकेच्या  बृहन्महाराष्ट्र मंडळाच्या आमंत्रणा वेल्यान आमी अमेरिकेक वचपाचीं आशिल्ल्यान अमेरिकन कॉन्सुलेटींतल्यान व्हिजा मेळपाक  कितेंय अडचण येतली अशें चितूंकच नाशिल्लें. कॉन्सुलेटींत वतना मिलिंद सरनोबत आमच्या वांगडा आसलो. आमी भायल्या रांकेंत वाट पळयत उबीं  रावलीं. नंबर येतकच  भितर गेलीं. आमची मुलाखत  घेवपी एक अमेरिकन आसलो. ताचे वांगडा एक भारतीय आसलो, पूण तो फकत दुभाशी असो. आमी त्या अमेरीकन अधिकाऱ्याक गरजेचीं तीं कागदपत्रां, आमंत्रणाचें पत्र, इन्कमटॅक्स  सर्टिफिकेट बी सगळें दिलें. आमी दोगांय  1500 रुपये पगार घेतालीं. तशें तातूंत  बरयिल्लें. त्या मनशान सगळीं कागदपत्रां पळयलीं. पगाराचो आकडो पळोवन म्हाका विचाल्लें, “तुमी कसलें काम करतात?” हांवें म्हणलें, “आमी दोगांय दोतोर. आदिवासीं खातीर काम करतात.” आमचो भेस पळोवन तो तुच्छतायेन हांसत म्हणपाक लागलो, “इतलोच पगार? अमेरीकेक वचपाक तिकेट कितली ती खबर आसा?” हांवें शांतपणान सांगलें, “ ना, कांय  कल्पना ना. जांणीं आमकां आपयलां तेच आमची तिकेट  काडटले. त्या खातीर तिकेटीच्या मोलाची हांवें कांय वासपूस केली ना.” म्हजी ही जाप आयकून तो म्हणपाक लागलो, “ यू गो बॅक. तुमकां व्हिजा मेळचो ना.” ह्याच कागदपत्रांचेर आमकां 2003 वर्सा व्हिजा मेळिल्लो. मागीर आतां कितें जालें तें म्हाका कळ्ळेंना. तशें हांवें ताका विचाल्लें. ताणें म्हणलें, “ भायर वच आनी जीं कारणां दिल्यांत तीं वाच.”

भायर येतकच  व्हिजा नाकारपाचीं कारणां पळोवपाक  मेळ्ळीं. आमच्या अर्जाचेर  ‘सोशल, इकॉनॉमिक टायज आर व्हेरी वीक हर्ष’ असो शेरो  मारिल्लो. अमेरिकन कॉन्सुलेटींतल्या भोवतेकांक आपणा कडेन व्हिजा मागपी सगळेच अमेरिकेंत स्थायिक जातले, अशें दिसता. तातूंत  आमची अर्थिक परिस्थिती दुबळी, ताका लागून आमी थंय गेले की थंयच रावतले, हें तांणीं थारयल्लें दिसता.

खरें म्हणल्यार,  व्हिजा नाकारलो हाचें आमकां कांय दुख्ख बी जालें ना. तशेंय आमी वचपाक चड उमेदी नासलींच. ताका लागून उरफाटें आमच्या मना सारकेंच जाल्लें. आमी हांसत भायर येतकच  मिलिंदाक दिसलें की आमकां व्हिजा मेळ्ळो. खरी खबर  कळटकच मात तो खूब  तिडकलो. ‘हे खूब  मातल्यात. हांकां कोणेंतरी बुद्द शिकोवंक जाय.’ म्हणपाक  लागलो. अमेरिकन कॉन्सुलेटीचो निर्णय हांवें डॉ. वाणींक कळयलो. तांकांय अजाप जालें. आमच्या कार्यावळींची थंय अमेरिकेक तयारी जाल्ली. अमेरिकक जोडुनच फुडें कॅनडाची 15 दिसांची कार्यावळ थरिल्ली.

(मुखार चलता)

प्रकाशवाटा (मूळ लेखक : डॉ. प्रकाश आमटे)

देविदास गजानन नायक 

98505 35051