झुजाच्यो गजाली आनी वास्तव

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

चिंतन – 47

तुकाराम महाराज म्हणटात –

“जुंझायाच्या गोष्टी ऐकतांचि सुख ।

करितां देह दुःख थोर आहे ॥”

हें वाक्य वाचून तुमकां कळटा की झुजाच्यो काणयो, धाडसाच्यो कथा, सिनेमांतली शूरवीरताय — हीं सगळीं आयकूंक खूब बरें दिसता. पूण जेन्ना प्रत्यक्ष झुजाच्या मैदानाचेर गुळयो, बॉम्ब, रगत आनी हामेर हांकां तोंड दिवचें पडटा तेन्ना त्या ‘रोमांचकतायेचें’ रुपांतर हाडां गोठोवपी भंयांत रुपांतरीत जाता.

म्हजो एक इश्ट सैन्यांत भरती जालो. सुरवेक तो खूब उमेदी आशिल्लो – “देशा खातीर कितें तरी करपाचें आसा” अशी भावना घेवन तो भायर सरलो! पूण कांय म्हयन्यां भितर ताका कळ्ळें – गोळीबार करप, हल्ले सोंसप आनी दर दिसा मरणां दोळ्यां मुखार पळोवप हें कितें सोंपें नाशिल्लें. ताणें एका पत्रांत बरयिल्लें – म्हजे वांगडा सैन्यांत भरती जाल्लो एक 24 वर्सांचो तरणाटो इश्ट. लग्नाच्या दिसा ताच्या हातांत ऑर्डर मेळ्ळी की रोखडेंच शिमेचेर हाजीर रावचें. दुसऱ्या दिसा सकाळीं तो आपले बायलेक आनी आवय- बापायक निरोप दिवन शिमेचेर हाजीर जालो. त्याच सप्तकांत शिमेचेर लडटना ताका मरण आयलें. झुजाच्या रणांगणाचेर तो अमर जालो. पूण ताच्या मरणाची खबर ताचे बायलेक आनी कुटुंबाक सांगपाचें धाडस कशें करचें तें आमकां कळना जालें. ते बायलेचीं सपनां खिणाभितर गोबोर जालीं. 

आयज संवसारभर रशिया- युक्रेन वा इझ्राएल- पॅलेस्टायन अशीं झुजां चालू आसात. चित्रांनी आमकां शस्त्रां, गाडयो आनी जैताचे नारे दिसतात. पूण खरी काणी अशी – आवय आपल्या भुरग्यांचें रडप थांबोवंक शकनात, भुरग्यांक शाळेंत वचूंक मेळना, घरांचें भस्म जालां.

रशिया- युक्रेन झुजांत सेरगी नांवाचो एक 7 वर्सांचो भुरगो. ताच्या गांवाचेर बॉम्बहल्लो जालो. एक दीस शाळेंतल्यान घरा आयलो तर घराचें छप्पर उडून गेल्लें. ताचे आवयन ताचो हात धरून ताका तळघरांत ओडून व्हेलो. सेरगीन म्हणलें – “मम्मा आमी लिपतात कित्याक? लिपच्यांनी खेळा भशेन हें आसा गे?”

आवयच्या दोळ्यांतल्यान दुकां व्हांवपाक लागलीं. तिचो ल्हान भुरगो अजूनय झुजाचो अर्थ खेळ समजून करता हें तिका कळ्ळें. सेरगीचें भुरगेपण कथांनी आसतलें, ताचें खेळां मैदान मोडून पडपी इमारतींनी रुपांतरीत जालें. हीच झुजाची खरी काणी – ती कोणूच काणयांनी सांगीना.

झुजाच्यो काणयो जरी रंगोवंक बऱ्यो आसल्यो तरी प्रत्यक्षांत झुज फकत दुख्ख दिवपी आसता. खरी वीरताय शस्त्रां उबारपांत न्हय, तर शांतताय तिगोवपांत आसा.

– ह भ प देवदत्त दिगंबर परुळेकर