मोगाचो खरो सुवाद

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

चिंतन – 46

तुकाराम महाराज म्हणटात –

तुका म्हणे अवघें फिकें भावाविण ।

मीठ नाहीं अन्न तेणें न्यायें ॥

हाचो सादो अर्थ असो – जेवण कितलेंय बरें आसलें तरी तातूंत मीठ ना जाल्यार तें पचपचीत लागता. तशेंच आमचे वेव्हार, नातीं आनी कामां हातूंत काळजांतल्यान भाव ना जाल्यार तीं सुकी आनी अर्थहीन दिसतात.

आमी आमच्या दिसपट्ट्या जिवितांत पळयतात – जायते जाण भेटवस्तू दितात, गोड उलयतात, पूण तातूंत भावना ना जाल्यार तो कृत्रीमपणा रोखडोच जाणवता. दुसरे वटेन उश्ण भावनेची शिटकावणी मात मनाक स्पर्श करता.

एके शाळेंत शिक्षकान भुरग्यांक सांगलें ‘तुमच्या आवय खातीर कितें तरी भेटवस्त हाडात.’ जायतीं भुरगीं व्हड- व्हड खेळणीं, कपडे, दागिने घेवन आयलीं. पूण एका ल्हान भुरग्यान आवय खातीर फुलपाखरां- पिसांनी भरिल्ली एक ल्हानशी बाटली हाडली. सगळे हांसले. शिक्षकान विचारलें – ‘ही कसली भेटवस्तू?’ त्या भुरग्यान म्हणलें – ‘म्हजी आवय खूब थकता, हांव तिका दर दिसा सांगतां की आई, तुका उडपाक आयिल्लें जाल्यार केन्नाच थकवो येवपाचो नाशिल्लो. देखून हांवें म्हजे आवय खातीर उडपाचें हें गिफ्ट हाडलां.’

आवयच्या दोळ्यांतल्यान दुकां व्हांवपाक लागलीं. पळयात, भेटवस्तूचें खरें मोल वस्तूंत न्हय, तर ताचे फाटल्यान आशिल्ल्या भावनेंत आसता.

एक फावट एका वृद्धाश्रमांतल्या एके काकीन म्हणलें – “चलो म्हयन्याक एक फावट येता, फळां- फुलां दिवन वता. तो आश्रमाची फी भरता. वखद दिवन वता. पूण तो म्हाका मेळपाक सोदीना. म्हाका ताका मेळपाक जाय, ताचे कडेन खूब उलोवपाक जाय, पूण तें तशेंच उरता. तरी लेगीत दर आयतारा एक ल्हान चली म्हज्या कुशीक बसून म्हाका काणयो सांगता तेन्ना म्हाका खरेंच समाधान मेळटा.”

हांगासर परत तेंच – वस्तू न्हय, पूण काळजा सावन संगत आनी भावना ही म्हत्वाची.

आमचे दिसपट्टे जिणेंतय –

आमी जेवण रांदतना आमकां कळटा की आमी मोगान आनी मना पसून आवडीन रांदल्यार सादें शीत आनी रोसूय अमृता सारको रुचीक लागता. पूण रागान वा फकत तिरस्कारान शिजयल्लें जेवण कितलेय गिरेस्त आसले तरी तें पचपचीत लागता.

तुकाराम महाराजांचो संदेश सादो आसा –

नातीं, कामां, समाजसेवा, पूजा, प्रार्थना… हातूंत “मीठ” म्हणजेत भावना नात जाल्यार तें सगळें पुसट. देखूनच आमी जें करतात तें सगळें मना पसून, मोगान, आपुलकायेन करपाक जाय.

कारण खरे मोल कृतींत न्हय, तर त्या कृती फाटल्यान आशिल्ल्या भावनांनी आसता.

– ह भ प देवदत्त दिगंबर परुळेकर