प्रसाद पावती

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

पयसो, प्रसिद्धी आनी भौतीक सुखा फाटल्यान धांवतना आपणें केल्या कर्माचो बरो वायट परिणाम स्वता भोगपाची कोणाचीच तयारी नासता. आपलीं तीं कर्मां ….

तुमी कांय लोकांक सगळ्या वेळार फटोवंक शकतात, तशेंच सगळ्या लोकांक कांय वेळार फटोव येता पूण सगळ्या लोकांक सगळ्या वेळार फटोवंक जमना -अब्राहम लिंकन. 

कांय दीस फाटीं मुंबय शारांत अनंत चतुर्दशीच्या म्हुर्तार विंगड विंगड भौशीक गणपती मंडळांनी पुजेक लायिल्ल्या गणपतींचें विसर्जन केलें. हो सुवाळो पळयले उपरांत एक गजाल नदरेंत गेली ती म्हणल्यार आदलें वरी हें साबार गणपती, गणेश भक्तांचें “बाप्पा” उरुंक नात. आतां सात तें अकरा दीस राज्य करपी राजा जाल्यात. आनी ताका लागून तांचो येवपाचो, वचपाचो थाट-माट लेगीत तसोच जाला. आतां गणपतींची प्राण प्रतिश्ठा जावचे आदीं बॉलीवूड स्टायलीन दणदणीत “कर्टन रेजर” सुवाळो जाता. तांचे हें सगळे थाट जर पळयत तर हांगा गोंयां मुकाट्यान स्थापन जावपी सगळ्या भौशीक मंडळाचे गणपती “बाप्पा शिवराक” म्हणूं येतात. थंयच्या आगमन, स्थापना आनी विसर्जनच्या भपक्याची कीड आयज मेरेन गोंयच्या मंडळांक लागूंक ना. 

हांगा सरले गणपती हाडप त्या तरेन जायना जाले तरी तें गडगंज आनी बरेच उमेदीन जाता. मुंबय शारांतल्या मंडळांची ही लागण आयज मेरेन गोंयच्या मंडळा मेरेन पावंक ना. हांगा विसर्जन मात “त्या भशेन” जायत आयलां आनी जाता. गोंयची भोवसंख्य भौशीक गणपती मंडळां “प्रसाद पावती”च्या नांवान सोर्तीं विकून जोडिल्ल्या दुडूवांच्या बंडलां मदीं घुस्पून उरतात. तांच्यो ह्यो प्रसाद पावती मेळोवप सादी गजाल नासता. थंय राजकी फावोर लेगीत चलना. त्या पासत सामान्य लोक जागरण, तान, भूक विसरून रांकेंत रावन आपलें रगत दान करून त्यो मेळयतात. भौशीक मंडळांचे, समितींचे वांगडी पावती प्रसाद विकून मेळयिल्ल्या “वेल्या” दुडू रुपी पंचखाद्याचे वांटे घालपांत गुंग आसतात. ह्या पासत श्रद्धा, भाव, भक्ती मानपी सारकिल्यांक आतां प्रसाद, दान, राजा, रंक, येवकार, न्हयकार, सत्कार ह्या सगळ्या गजालींतलो फरक परतून समजावन घेवचो पडटलो.  

राजा फाटली काणी

परकी राजवटींत उक्त्यार नुस्तें विकुंक मेळचें ना ह्या अचकीत आयिल्ल्या सरकारी आदेशा आड आक्षेप घेवप म्हणल्यार बंदखण भोगप. मेकळ्या सुवातेर दिसपट्टे नुस्तें विकून पोट भरपी थंयचो खारवी समाज हो परिणाम जाणा आशिल्लो. हरशीं ते आपलो सगलो वेव्हार देवाच्या भरवंशाचेर सोडपी. चवथी परब लागीं पाविल्ली. तांणी आंगवण केली तीय आपल्या आराध्य दैवत श्री गजाननाक. “देवा, आयिल्या अरिश्टांतल्यांन साल्वार कर आमी इकरा दीस तुजी सार्वजनीक पुजा करीन.”

त्याच वगतार थंय चार जाणांचो  जमनीचो देमांद मेकळो जालो. देमांदांत आशिल्ली जमीन गांवच्या नुस्तेंकारांच्या वेपारां पासत सरकारान विकत घेवप आनी त्या सुवातेर नुस्त्यांचे मार्केट बांदपाचो प्रस्ताव आयलो. तडजोड चारुय देमांदिस्तांक मानवली. आतां “बोला फुलां गांठ पडली’’ काय आराध्य दैवत गणपती बाप्पा नुस्तेंकारांच्या आंगवणी पावलो, हें जाणी- तांणी आपले परीन थारावं येता. तेन्ना सावन आंगवणीक पावपी गणपती अशी ताची सगळ्या वाठारांत नामना जाली. भौस ताका राज्यांतल्या भौशीक गणपती उत्सवांतलो “राजा” म्हणूंक लागले. फुडें आंगवणी वगडारल्यो तशें लोक वाडत गेले. रांको वाडल्यो. तातूंत देवांक “आंवाळो दिवन कुंवाळो काडपी” भक्त वाडले. मंडळाची येणावळ वाडत गेली. ह्या सगळ्या मदीं सामान्य मनीस कसो फाटीं रावत? ताची घुस्मटल्ली वृत्ती उफाळून आयली. तांका सदांच्या चौकटींतल्यान भायर सरून समाजीक माध्यामावेल्या उक्त्या कॅनवासार आपणाक रंगोवन घेवन दिसलें. देवा भेटीच्या निमतान तांणी काडिल्ल्यो सेल्फी, आंगर घाल्ल्या कपड्यांचें, भांगराचें प्रदर्शन वाडिक लागलें आनी हांगा सावन सुरू जालो देवाचो “बाजार”!  परिणाम मेळटा तें विकपी असल्या टपून बशिल्ल्या दलालांक आयतीं सावजां मेळ्ळीं. 

देवाक लागून चोंब्याचे चोंबे??

हालींसरा देवळांनी, धर्मीक सुवातींनी वा सुवाळ्यांनी लोकांचे चोंब्याचे चोंबे दिसतात. ते लोक खरेंच देवाच्या, अध्यात्मिक, भक्ती पासत जमतात? खऱ्यांनीच श्रद्धा, भाव, भक्ती मानपी लोक काय ते? वा मनश्यांची स्वता विशीं असुरक्षीततायेची भावना वाडिक लागिल्ल्यान देवाच्या आलशिऱ्यांक येवपी लोकांची हीं लक्षणां? पयसो, प्रसिद्धी आनी भौतीक सुखा फाटल्यान धांवतना आपणें केल्या कर्माचो बरो वायट परिणाम स्वता भोगपाची कोणाचीच तयारी नासता. आपलीं तीं कर्मां देवाचेर धुंकलपाचो घडये हो एक यत्न जावं येता. कसल्याय तरेन फक्त दुडू जोडपा वेळार देव, भावना वा श्रद्धेचें अस्तित्व नगण्य थारिल्ल्यान, आपणें केल्ली कर्तुबां धडाचीं न्हय हाची तांकां जाणवीकाय जावंक लागता. ह्या फुडें आपूण सगळ्यां लोकांक सगळ्यां वेळार फटोवक शकचो, हाची ज्या वगतार खात्री जावंक लागता, त्या वगतार सावन तांचो देवावेलो भरवंसो वाडीक लागता. आंगवण करतल्या मदीं असल्यांचो चड आसपाव जाता. उपरांत देव, ताच्या आंगवेल्यो वस्ती, कपडे, मुकुट, गर्भकूड, कळस आनी मांटव भांगरा-शिंगरांनी चकचकूंक लागतात. त्या झगझगांत देवाच्या मुखामळा वेलें तेज लिपता. सरभोंवतणच्या चिड्डाचिड्डीच्या करंदायेच्या वातावरणांत काडिल्ल्या सेल्फीचें, घाल्ल्या कपड्यांच्या आनी आंगावेल्या भांगराचें प्रदर्शन करतल्यांच्या ते तेज नदरेंत वचूंक कुस्तार. ते अणभवंक शिस्त, नितळसाण, एकाग्रताय ह्या सगळ्यांचो मिलाप जावंचो पडटा.     

तिकेटीच तिकेटी

भुरगेंपणात गांवांत कोणूय खवशेल्यां उपरांत ताणें “वयर वचपाची तिकेट” काडली अशें कानार पडटालें. वयर वचप म्हणल्यार देवागेर वचप अशें आवय सांगी. देवागेर वचपाक आनी कसली तिकेट? हांव सदांच चिंत्तालो. “जेथे जातो तिथे तूं माझा सांगाती” मानपी लोकांक देवांक मेळूंक तिकेट काडची लागत तर तांची आनी माणसुकीच उरची लेगीत ना. मात व्हड जाता जाता तशें तिकेटीचें म्हत्व कळत गेलें. पयलीं कळ्ळें पन्नास टक्के “बसीच्या तिकेटी” पासत विद्यार्थी चळवळी वगतार. उपरांत ह्या चळवळींतल्या कांय फुडाऱ्यांनी राजकारणांत पावल घालें. थंयसर “राजकी पक्षांची तिकेट” मेळची म्हण तांणी केल्ली चळवळ. फुडें तातुंतले कांय जाण मंत्री जाले. तेन्ना तांकां मेळूंक सचिवालयांत काडची पडटाली ती तिकेट. ज्यो तिकेटी हक्कान मेळूंक जाय थंय चळवळ करची पडटा काय? चळवळी उपरांत तिकेटी मेळटात हें समजप कठीण जालें. 

देवाचो न्हय, कर्माचो भंय

देव दर्शनाचे तशेंच. फुकट दर्शन करतलो दीसभर रांकेत उबो राव. वेळ ना, दुडू फारीक कर, तिकेट काड, धपक्यांत दर्शन कर, प्रसाद पावती दाखय, वांगडा प्रसाद लाडू घे अशे चलता. मात चराचरांत देव आसा मानपी कमी जायत गेल्ल्यान खुबश्या मुखेल देवळांनी फक्त मुखदर्शन मेळप सामकें सुशेगादीन जाता. मना- काळजांतल्यांन खंयसर रावन घेतिल्लें दर्शन देवांक पावता. भंय देवाचो नासता, तो आपणें केल्ल्या कर्माचो आसता. म्हूण राष्ट्रसंत तुकडोजी महाराज “मनी नाही भाव म्हणे देवा मला पाव” अशे  सोंपे भाशेंत आपणाल्या अभंगांतल्यान सांगता. तशें आयचे पिळगेक समजावन सांगचें पडटलें. 

दीन दुबळ्यांची सेवा, राष्ट्राची सेवा हीच खरी भक्ती हें जो मेरेन आमकां समजुचें ना तो मेरेन कसली “प्रसाद पावती” मेळोवप म्हणल्यार देवाचो आशिर्वाद मेळप अशें मानप जातलें आनी देव लेगीत दुडवांनी विकत मेळपी हेर नगांतलो एक नग जावन पडटलो.  

दादा हेगडे. 

95189 42298