भांगरभूंय | प्रतिनिधी
(सुरवेक जें एकसुरेंपण आमच्या मदीं आशिल्लें तातूंतल्यान भायर सरपाक खूब मजत जाली. त्या खातीरच हेमलकसाचो प्रकल्प सुरू जालो, वाडलो ताचें श्रेय ह्या प्राण्यांकय दिवपाक जाय…. आतां मुखार…).
आमी हेमलकसाक आयले 1973 वर्सा. त्या उपरांत एकेक करीत आमचो पंगड वाडत गेलो. आमी सगळे एकामेकांच्या सांगातान रावले म्हुणून आमी हांगां तिगले; नाजाल्यार हांगचें दिसपट्टें जिवीत खूबच कश्टांचें आसलें. आमी सगळेच तेन्ना तरनाटे, ताका लागून अशें जिवीत जगपाचें ‘ थ्रील’ आमी ‘एन्जॉय’ करताले. सुरवेक आमच्या मदीं म्हजें आनी मंदाचेंच लग्न जाल्लें. पूण उपरांत हेरांचींय लग्नां जायत गेलीं, भुरगीं जायत गेलीं. ह्या भुरग्यांचें भुरगेंपणय शारांतल्या हेर भुरग्यां सारकें नासलें. म्हजें स्वताचें ल्हानपण आनंदवनांत एकसुरें गेल्लें. सांगाताक आसलो फकत भाव विकासच. ताका लागून एकलेंपण आनी जगा कडेन तुटून रावप कितें आसता, हें म्हाका खबर आसलें. तरीय बाबा- ताईन आमच्या खातीर खूब केलें. पूण म्हज्या भुरग्यांचें भुरगेंपण पळयतकच म्हाका जाणवता की आमच्या आवय- बापायन आमकां दिलें तितलेंय हांव आमच्या भुरग्यांक दिवपाक शकलोंना.
आमचीं भुरगीं सामक्या साद्या-साद्या गजाली खातीरय ल्हानपणांत वंचीत उल्लीं. तांकां विजेचे दिवे म्हणल्यार कितें, हेंय खबर नासलें. तांणीं हेमलकसाक सदांच लांपयांवच पळयिल्ले. ताका लागून आनंदवनांत गेले की परत परत दिवे पेटय, पालय, अशें रातभर करीत रावताले. न्हिदपच ना. कोणाकय अजाप दिसतलें, पूण आमी रानांत राविल्ल्यान आमच्या भुरग्यांक पयशेय खबर नासले. एक फावट मंदा बरोबर कित्याक तरी लागून नागपूराक गेल्ल्या अनिकेतान सफरचंद पळयलें. हेमलकसाक सफरचंदां पळोवपाक लेगीत मेळना आशिल्लीं. तें वाटकुळें, तांबडें सोबीत फळ पळोवन ‘हें कितें’ अशें ताणें विचाल्लें. ‘ते घेवन दी’ म्हण फाटीक लागलो. “आरे, ताका पयशे दिवचे पडटात,” अशें म्हणटकच, “ पयशे म्हळ्यार कितें? ते तुजे कडेन कित्याक नात?” अशे प्रस्न तो विचारपाक लागलो. मंदान ताका सफरचंद घेवन दितकच ताची उमळशिक उणी जाली. तर सांगपाचें इतलेंच की ह्यो अशो साद्यो साद्यो गजाली लेगीत म्हज्या भुरग्यांक खबर नासल्यो.
प्रकल्पांत आमी आमचीं कामां करतालीं तेन्ना भुरगीं आमच्या आशीकुशीकच आसतालीं. ताका लागून तांचें भुरगेंपण आमच्या वांगडाच गेलें. तांकां खंयय भोंवपाक भायल्या गांवांत घेवन वचप बी केन्ना जमलेंना. त्या खातीर तांकां भायलें जग खबरच नासलें. आमचीं तीनय भुरगीं प्रकल्पांतल्या आश्रमशाळेंतच शिकलीं. दिगंत शिकतालो तेन्ना चवथी मेरेनच वर्ग आसले. त्या खातीर फुडल्या शिक्षणा खातीर आमी ताका आनंदवनांत धाडलो. अनिकेता वेळार सातवी मेरेन वर्ग जाल्ले. म्हणटकच तोय हांगां सातवी मेरेन शिकलो आनी फुडें आनंदवनांत गेलो. आरती मात मॅट्रीक मेरेन हांगांच शिकलें, कारण तेन्ना शाळेचे सगळे वर्ग सुरू जाल्ले.
दिगंत आनी अनिकेत शिकपाक आनंदवनांत गेले खरे, पूण थंय तांचेर नदर दवरपाक मंदा नाशिल्ल्यान हे भुरगे आपुण जावन जितलो अभ्यास करताले तितलोच जातालो. विकास- भारती आपल्या कामांत, तर ताई-बाबा तांच्या व्यापांत; त्या खातीर अभ्यास केलोना तरी दबकावपाक कोण नासलो. दिगंत मेडिकलाक वतलो म्हणटालो, पूण त्या खातीर तशेच मार्क मेळपाक जाय आसले. ताच्या बारावेच्या वर्साक मंदान एक वर्स बिनपगारी सुटी घेतिल्ली. अनिकेताचेंय तें धाववेचें वर्स आसलें. तें स्वता आनंदवनांत वचून राविल्लें. ह्या दोगांनीय वर्सभर बरो अभ्यास केल्लो; पूण ऐन परिक्षेच्या वेळार दिगंतान घोळ केलो. त्या वर्सा परिक्षेच्या दिसांनी क्रिकेटीच्यो वर्ल्ड कप मॅची चलताल्यो. ताका लागून दिगंतालो संयम सुटलो आनी न्यूझीलंडा बरोबर जाल्ली मॅच ताणें रातभर जागो रावन पळयली. परिणाम कितें तर दुसऱ्या दिसा पेपराक वतकच तो ‘ ब्लँक ’ जालो. बरयनास्तना कोरो, रिकामो पेपर दिवन आयलो. मंदाक हाचें चडच दुख्ख जालें. तोय मागीर खूब रडलो. इतल्या म्हत्वाच्या वर्साक अशें जावप म्हणजे ‘करिअर’ हातांतल्यान वचप. म्हाका ही खबर कळटकच हांव थंय गेलों. दिगंता कडेन उलयलों. तोय ह्या सगळ्या खातीर बरोच निरशेल्लो. ताका विचाल्लें, “ तां कितें करपाचो विचार आसा?” ताणें सांगलें, “ परत अभ्यास करतलों आनी वेवस्थीत परिक्षा दितलों.”
मागीर ताणें खरेंच सारको अभ्यास करून परत परिक्षा दिली आनी तो पयलो आयलो. ताचो रिझल्ट पळोवन दोतोर जावपाचें ताचें सपन पुराय जातलें, अशें दिसपाक लागलें. सुशीला नायर हाणीं तेन्ना सेवाग्रामांत मेडिकल कॉलेज सुरू केल्लें. ह्यो नामनेच्यो गांधीवादी. गांधीजींच्योय त्यो दोतोर आसल्यो. बाबां कडेन तांचे खूब बरे संबंध आशिल्ले. तांकां त्यो आपलो भावच मानताल्यो. खेडेगांवांत काम करपी कार्यकर्त्यांच्या भुरग्यांक उच्च शिक्षण घेवपाक मेळचें म्हूण तांणीं हें कॉलेज सुरू केल्लें. हांगां शिक्षण घेवन त्या भुरग्यांनीं गांवांतच ‘प्रॅक्टिस’ करची, अशें तांचें चिंतप आसलें. दिगंताक थंय प्रवेश मेळटलो, अशें दिसतालें. थंय प्रवेशा पयलीं एक लेखी परिक्षा दिवची पडटाली. दिगंतान ती दिली. पूण हे परिक्षेंत ताका साप्प उणें मार्क मेळ्ळे. ‘गांधीयन थॉट’ नांवाचो एक विशय आसलो, तातूंत ताका 100 तले फकत 3 मार्क मेळ्ळे, तर बॉटनींत 50 तलो 1. आमकां भोव अजाप जालें. बॉटनींत ताका 45 मार्कांची आस्त आसली. तो सारकें शिकिल्लो. ताका लागून गांधीयन थॉट विशयांत इतले कमी मार्क मेळपाची शक्यतायच नासली.
त्या वेळार सुशीला नायर दिस्त थंय नासल्यो. थंयच्या दुसऱ्या ट्रस्टींक मेळून हांवें म्हणलें, “ दिगंताक इतले उणे मार्क मेळप शक्य ना. तुमी दुसऱ्या कोणाक तरी हो जागो दिवपाचें उतर दिलां काय कितें ?” जाप मेळ्ळी ना. म्हाका हो धक्कोच बशिल्लो. खेड्यांनीं काम करपी कार्यकर्त्यांच्या भुरग्यां खातीर हें कॉलेज आसलें आनी आमी तर खेड्यां परस उण्यो सुविधा आशिल्ल्या वाठारांत काम करताले. ताका लागून दिगंताक हांगां प्रवेश मेळपाकच जाय आसलो. खरें तर म्हाका कोणाच्याय उपकाराची, फावोराची अपेक्षा नासली. जें हक्काचें आसा तें मेळचे, अशें दिसतालें. सुशीला नायर उपरांत परत येतकच तांकां हें सगळें कळ्ळें. ‘ परत परिक्षा दिवनी’ अशें तांणीं सुचयलें. पूण पयलींच्या अणभवान हांव इतलो बेजारिल्लों की थंय परत वचपाकच नाका, अशें दिसलें.
(मुखार चलता)
प्रकाशवाटा (मूळ लेखक : डॉ. प्रकाश आमटे)
देविदास गजानन नायक
98505 35051
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
