भांगरभूंय | प्रतिनिधी
कलाकार
डॉ. सेठीन सुधाच्या प्रशिक्षका कडल्यान नाचा खातीर वेगवेगळ्या पांयांच्या मुद्रांचें बारीकसाणेन निरिक्षण केलें. तांणी नाचाच्यो खाशेल्यो गरजो मतींत दवरून नवो कृत्रिम पांय तयार केलो.
खंयच्याय मळार जैत मेळोवपाक मनांत खर निश्चय आनी कश्ट करपाची इत्सा आसप म्हत्वाचें. अपघातांत दिव्यांग जावन
लेगीत संघर्शांतल्यान ध्येय साध्य करपी एक नांव म्हणल्यार सुधा चंद्रन. अपघातांत एक पांय वगडावन भोव कश्टान ह्या दिव्यंगत्वाचेर मात करुन तिणें लोकप्रीय नृत्यांगना, अभिनेत्री म्हणून नांव जोडलें. आयज लेगीत कला मळार ती सक्रिय आसा.
सुधा चंद्रनाचो जल्म 27 सप्टेंबर 1964 दिसा केरळांतल्या एका तमीळ घराण्यांत जालो. तिचो बापूय के. डी. चंद्रन हो मुंबयंत चित्रपट समिक्षक म्हूण काम करतालो. सुधाक भुरगेपणांतल्यान नृत्य कलेंत आशिल्ली आवड लक्षात घेवन आवय- बापायन ताका भरतनाट्यम नाचाचें शास्त्रीय प्रशिक्षण दिलें. सुधाक 5 वर्सांचे पिरायेर मुंबयच्या ‘कला- सदान’ हे नामनेच्या नृत्यशाळेंत घाले. पूण सुरवेक शाळेंतले शिक्षक हे सान चलयेक प्रशिक्षण दिवपाक अनमनताले. पूण उपरांत सुधाची प्रतिभा पळोवन नृत्य प्रशिक्षक के. रामस्वामी भागवतार हांणी सुधाचो शिश्य म्हूण स्विकार केलो. रोखडेंच सुधा शाळेच्या कार्यावळींनी नाच सादर करपाक लागलें. नाचा वांगडा सुधान अभ्यासांतय धावेचे परिक्षेंत पयली सुवात मेळोवन अभ्यासांतय प्रातिभा दाखयली. सगलें वेवस्थित चलतालें.
फुडारांत भारतांतली फाकीवंत भरतनाट्यम नर्तकी जावपाचें सात रंगी इंद्रधोणू सुधाच्या दोळ्यां मुखार दिसतालें, पूण अचकीत 2 मे 1981 दिसा सुधाल्या सपनांतल्या त्या इंद्रधोणूचेर काळखी सावटआयलें. 2 मे दिसा तिरुचिरापल्ली सावन कुटूंबा सयत मद्रास वतना तांचे बशीक अपघात जालो. सुधाच्या उजव्या पायांचें धोपरा सकयल हाड मोडलें,आनी उजव्या पांयाक घावो जालो. दाव्या पांयाक प्लास्टर केल्या उपरांत तो बरो जालो. पूण उजव्या पांयांत ‘गॅंग्रीन’ जावपाची लक्षणां उप्रासली. अशे परिस्थितींत दोतोरांक सुधाचो उजवो पांय कापले बगर दुसरो पर्याय नाशिल्लो. अपघात जावन म्हयन्या उपरांत सुधाचो उजवो पांय धोपरा सकयल कापलो.
एक पांय वगडावप म्हणल्यार खंयच्याय नर्तकाचेर दुख्खाचो दोंगर कोसळप. पूण सुधान धीर सोडलो ना. कुबड्याच्या आदारान तें चलतालें. मुंबय आयले उपरांत परतून अभ्यासाचेर लक्ष केंद्रीत केलें. कांय काळा उपरांत सुधाक नामनेचे मॅगसेसे पुरस्कार विजेते कृत्रिम अवयव तज्ञ दोतोर डॉ. पी. सी. सेठी विशीं कळ्ळें. तागेल्या जयपूरांतले क्लिनिकांतले भेटेंत उलयतना सुधान कृत्रिम पांय बसोवन नाचपाक शकतलें? अशें विचारलें. यत्न केल्यार सगलें शक्य आसा. मात परतून सामान्यपणान चलपाक शकतलें अशें डॉ सेठीन सुधाक उतर दिलें. डॉ सेठीन सुधा खातीर सहज घुंवडावंक मेळपा सारको एक खाशेलो पांय तयार करून बसयलो. सुधान आत्मविस्वासान मुंबय येवन नाचपाचो सराव सुरू केलो. मात कापिल्ल्या पायांतल्यान रगत व्हांवपाक लागलें. अशा वेळार खंयच्याच कलाकाराक परतून नाचपाचें धाडस जावचें नासलें. पूण सुधा घट मनाचें आशिल्यान रोखडेंच निरशेवणी पयस करून आपल्या प्रशिक्षका वांगडा परतून डॉ. सेठीक मेळपाक जयपुरांत गेलें. डॉ. सेठीन सुधाच्या प्रशिक्षका कडल्यान नाचा खातीर वेगवेगळ्या पांयांच्या मुद्रांचें बारीकसाणेन निरिक्षण केलें. तांणी नाचाच्यो खाशेल्यो गरजो मतींत दवरून नवो कृत्रिम पांय तयार केलो.
तो जोडटना डॉ. सेठीन सुधाक सांगलें- “हांवें जें शक्य आसा तें केलां, आतां तुजी पाळी”. सुधा परतून नाचपाचो सराव करपाक लागलें. सुरवेक परतून पांयातल्यान रगत व्हांवतालें. ताची पर्वा करिनासतना खर इत्साशक्त बाळगून सराव चालूच दवरलो.
परत परत केल्ल्या यत्नांक येस मेळपाक लागलें. उपरांत ताणें 1984 वर्सा हैदराबादांत पयली भौशीक नाचपाची कार्यावळ सादर केली. तो नाच पळोवन पुराय प्रेक्षक स्तब्ध जालो आनी ताळयांनी प्रतिसाद दिलो.
सुधा चंद्रनाक रोखडीच तिच्या जिविताचेर आदारिल्ल्या चित्रपटांत अभिनय करपाची संद मेळ्ळी. मयुरी (तेलुगू) हो चित्रपट ताच्या जिविताचेर आदारिल्लो आसून तातूंत ताणें स्वता मुखेल भुमिका केल्या. उपरांत ह्याच फिल्माचो हिंदी रिमेक ‘नाचे मयुरी’ ह्या नांवान प्रदर्शीत जालो. ह्या चित्रपटाक लागून तिका भारतभर नामना मेळ्ळी. भरत नाट्यम नाचा वांगडा तिणें अभिनयाचेर लक्ष केंद्रित केलें.
नाचे मयूरी, शादी करके फँस गया यार, मालामाल विकली, शोला और शबनम, तूने मेरा दिल ले लिया, हम आपके दिल में रहते हैं, अंजाम, निश्चय अश्या जायत्या हिंदी, तशेंच तमिळ, मलयाळम आनी कन्नड फिल्मांनी सुधान काम केलां. पूण तागेली खरी वळख हिंदी दूरदर्शन माळांतल्यान जाली. काहे ना कहे, क्योंकि सास भी कभी बहू थी, कस्तुरी, देवों के देव – महादेव, नागिन, लाल इश्क अशा साबार माळांनी ताणें प्रभावी भुमिका केल्यो. “क्योंकी सास भी कभी बहु थी” हे माळेंत तिगेली रामोल पटेल ही खलनायिकेची भूमिका आयज लेगीत प्रेक्षकांच्या लक्षात आसा. संवाद म्हणपाची तऱ्हा, कुडीची भास आनी आत्मविस्वास हाका लागून सुधा चंद्रनान टिव्ही जगांत शेक गाजयलो.
सुधा चंद्रनाक कलामळा वयल्या योगदाना खातीर राश्ट्रीय चित्रपट पुरस्कार, खाशेलो जूरी पुरस्कार (1985) – मयुरी ह्या चित्रपटाक भारतीय दूरचित्रवाणी अकादेमी पुरस्कार, शेन्सुई टिव्ही पुरस्कार आनि हेर जायत्या पुरस्कारांनी भोवमान केला. ताका ‘REAL HERO’ म्हणून वळखतात. वेगवेगळ्या शाळांनी, म्हाविद्यालयांनी आनी कॉर्पोरेट कार्यावळींनी ती प्रेरणादायक भाशणां दिता आनी जायत्या जाणांक अडचणी पयस करपाक प्रेरणा दिता. जिणेंतलें खंयचेंय आडमेळें निमाणें आसना हें सुधाचंद्रान आपल्याच अणभवांतल्यान हेरांक शिकयलें. तिच्या जिविताचे कथेचेर जायते डॉक्युमेंटरी आनी लेख उजवाडाक आयल्यात. ती वेगवेगळ्या समाजीक संघटनां कडेन संबंदीत आसा आनी अपंगत्व आशिल्ल्यां खातीर काम करपी संघटनांक आदार करता.
तिचें व्यक्तिमत्व म्हणल्यार आत्मविस्वास, धैर्य, सकारात्मकतायेचें प्रतिरूप. चंद्रनाचें जिवीताक फकत अभिनेती वा नर्तकी हे नदरेन पळोवप चुकीचें थारतलें. कारण तिगेली जीण ही दुसऱ्याक जिणेचें शिक्षण दिवपी आसा. अपघात, वेदना, शारिरीक आडमेळीं हांचेर जैत मेळोवन तिणें इत्सा आसल्यार कांयच अशक्य ना हें सिद्ध केलें. ‘शरीर अपंग आसलें तरी मनाक कोणूय आडावंक शकना.’ हो संदेश तिणें संवसारभर पातळायला.आयज लेगीत एक बळवंत बायल, प्रेरणादायी व्यक्ती आनी भारतीय संस्कृतायेची मानाची प्रतिनिधी म्हणून तिची नामना आसा.
—————————————-
सुदिन वि. कुर्डीकार
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
