भांगरभूंय | प्रतिनिधी
भाशेचो दोर घेवन आमी आमच्या मनांतली भावना जावं विचार दुस-या कडेन परगटायतात. एखादो दुसरी भास उलयता आसल्यार, ताका समजता त्या भाशेंत आमी ताचे कडेन उलोवन सामाजिक संबंद जपतात, सांबाळटात. आमकां ज्ञान मेळोवपाक जी भास लागता तीवूय आमी शिकतात आनी ज्ञान प्राप्त करतात. सादारणपणान दोन ते तीन भाशा दर एकल्याक उलोवंक आनी बरोवंक कळटात.
भोवभाशीक आसप चड बरें. भाशांच्या मजतीन आमी आमचे मदीं दुवो निर्माण करतात. भाशेचे पूल एकमेकां मदले अंतर पयस करता. आमी घरांत जी भास उलयतात ती आमची बोलीभास, आमची मायभास. ती मागीर दर एका प्रांतांत बदलता. खंय मराठी, खंय कन्नड, खंय मलयाळी, खंय इंग्रजी, खंय हिंदी आनी खंय कोंकणीं. मायभास उलोवन- उलोवन घोळटा. उलयले ना म्हणून ती विसरना. कारण ती काळजातली भास आसता. खूब जाणांक आपली मायभास बरी उलोवंक कळटा, पूण ती शाळेंत शिकोवंक नाशिल्ल्यान तांकां ती बरोवंक, वाचूंक कळना. आपली भास पुरायेन कळत जाल्यार तांतूतलें लिखाण वाचपाक मेळटा. आपले अशें जे दायज आसा ताची वळख जाता.
म्हण्णीं आसा की, एक भास जर संपूर्ण कळटा जाल्यार जगातली खंयचीय भास शिकपाक सोंपी जाता. त्या खातीर आमी घरांत उलयता त्याच भाशेन आमच्या भुरग्यांक मुळावे शिक्षण दिवंक जाय. तीन वर्सांचें भुरगें जेन्ना शाळेची सोंपणां पयलेच फावट चडटा, तेन्ना ताका सगलेंच वातावरण नवें आनी अनवळखी आसता. तांतुत जर, ताचे कडेन उलोवपी टीचर ताका कळना ते भाशेंत उलोवपी आसल्यार ताचो चडूच गोंदळ जाता. आमचे मुखार कोणूय येवन कडकड करून कन्नड वा मल्याळम उलयल्यार आमच्या ते माथ्या वयल्यान वतलें. तेच भशेन इंग्रजी आयकतकूच भुरग्यांक जाता.
पालक आपल्या पाल्याक शाळेंत इंग्रजी उलोवंक कळचें म्हूण घरातली भासूच बदलपाचो यत्न लेगीत करतात. आपली इंग्रजी घासून- पुसून घेतात. मोडकीतोडकी, अशुद्ध स्वरूपांत उलयतात! ताणें भुरग्याच्या मनातलो गोंदळ आनी मात्सो वाडटा. परिणाम असो की तें एकूय भाशा धड उलोवंक शकना. टिव्हीचेर आयकून थोडी हिंदी, शाळेंत इंग्लिश आनी घरांत “कोंक्लिश” अशें कानार पडून तें एकतर उलयचना, नाजाल्यार, अर्दकच्चें उलयता. त्या खातीर, तांचे कडेन काणी वा खबर सांगपाक लावप, वाचून घेवप अशो क्रिया करून घेवपाची गरज आसा. ल्हान पिरायेचेर पाया घटमूट केल्यार व्हड जातकूच तांका संवाद सादप कठीण वचचें ना.
जे भाशेंत हांव विचार करता तीच म्हजी भास. चलतना बी पाय आदळून बोटाक ठेंच लागल्यार तोंडांत आवयगे येता म्हणटकीच कोंकणीं म्हजी मायभास. म्हजी आवय (माई} मूळची बेळगांवची. तिचे तोंडांतल्यान मात आईगऽ येतालें. म्हूण आमी तिका ‘तूं मराठी’ म्हूण फकांडां करतालीं. आमी आमचे भाशेच्या कितलीं लागीं आसतात! तीं आमकां कितली संवकळेची आसता.. आमचे विचार तिचे सांगातान स्पश्ट जातात. तें व्यक्त करतना आमकां आडमेळीं येनात. तिडक बी मारल्यार आमचे तोंडांत मायभाशेन उतरां येतात. मायभाशेच्या वेंगेंन आमकां सुसेग. तेंच आमच्या भुरग्यांच्या बाबतीन. जी उतरां तांकां सोपेपणान समजतात, ज्या उतरांचे आवाज तांकां कळल्यांत, त्याच भाशेंन तांच्या शिक्षणाची बुन्याद घाल्यार शिकप तर बरें जातलेंच. शिवाय, तांचे विचार करप स्पश्ट जातलें. संवाद सादप सहज आनी परिणामकारक जातले. एक फावट आपली भास घट्ट जाली की मागीर जगातली खंयचीय भास शिकपाक ताका मात्सो लेगीत त्रास जावचो ना.
उतरांची शक्त इतली प्रखर की कितलीय पिराय वाडली तरी ती विस्मरणांत वचनात. नव्वद वर्सांची म्हजी मांय जाण्टेपणान आमची वळख विसरल्या पूण तिच्या भुरगेपणांत ती शिकिल्ली मराठी आनी कोंकणींची उतरावळ तिका पुराय याद आसा. मोट्या अक्षराचें पुस्तक मेजार तिचे सामकार दवरल्यार ती आपलें वक्ल सारकें करता आनी सलग वाचता! पयलीचें शिक्षण अमरत्वाचो पट्टो घेवन आयिल्लें जांवयें तेन्ना शिकिल्ली इंग्लीश उतरां तिका याद आसात. इंग्लिश खबरापत्रक मुखार आसल्यार ती ताचे वयले सगले मथळे वाचता.
आमच्या राज्यांत आनी देशांत सगले तरेच्या लोकांची वस्ती आसा. जाका आमी ‘कॅास्मोपोलिटन’ समाज म्हणटात. अनेक धर्माचे, अनेक भाशा उलोवपी… त्या खातीर, तांचे भुरग्यांक कोंकणी माध्यमाच्यो, मराठी माध्यमाच्यो, उर्दू माध्यमाच्यो आनी इंग्लीश माध्यमाच्यो वेगवेगळ्यो शाळा उपलब्ध करून दिवप ही सरकारी जापसालदारकी. पालकांनीं योग्य शाळांनी भुरग्यांक घाल्यार भुरग्यांक योग्य शिक्षणीक दिका मेळूंक फावता. तांका फुडाराक अपेस येवचे ना.
अर्थिक जांव वा भाशेचो प्रस्न, खंयचोय प्रस्न आडनदर करून आपल्या भुरग्याक इंग्लीश शाळांनीच घालपाची उमेद आयज सगल्याक दिश्टी पडटा. मायभाशेंतल्या शाळेंत घाल्यार आपले भुरगें फुडाराक फाटीं पडटलें अशें तांचें ठाम मत. मागीर, पिटकुल्या पिरायेचेर येता ट्युशनाचें वजें.. भुरगीं बाबडी या चक्रांत भड्डून वतात. तांची पिराय हांसत- खेळत शिकपाची. सरभोंवतणचो परिसर उतरांनी शिकपाची. पूण, तांचे खातीर शिकप जाता एक व्हडलें वजें! भुरगेंपण वता चिड्डून-बावून. कोणाकूच ताचें भान नासता.
पालकांच्या हट्टाक लागून भुरग्यांच्या शिक्षणाची व्हांवती झर आटपाची शक्यताय चड आसा. दारांत आयिल्ली गिन्यानाची गंगा स्वतःच्या हटवादीपणाक लागून न्हंयकारप हें समा न्हय. ज्या भाशेंन आमी उलयतात, संवाद साधतात, विचार करतात, मोग वा तिडक उक्तायतात त्या काळजांतल्या भाशे कडेन आपल्या भुरग्याच्या शिक्षणाचें पयलें पावल पडूनी. फुडली पावलां तें समर्थपणान घालतलें हाचेर विश्वास आसुदी. ए. पी. जे. अब्दुल कलाम हांचे सारके व्यक्तिमत्व मुळावे शिक्षण मायभाशेंत घेवन घडलां. हाची याद आमी सदांच दवरूंक जाय. दर एकल्यान असो यत्न केल्यार सगल्या भाशांचो आनी भुरग्यांचो फुडार सुरक्षीत उरतलो, पर्जळीत जातलो.
स्मिता तिंबले
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
