चार आश्रम

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

मौजी बंधनाच्या वेळार कमरे भोंवतणी गुठलावप आनी लंगोट न्हेसप हातूंत कितें अर्थ आसा? कमर घट सांबाळ, तुका गिन्यान मेळोवंक जाय. विशय-वासना नियंत्रणांत दवर, तिका बांदून दवर, लंगोट मारून राव. ब्रह्मचारी बटूक कमरे भोंवतणी वस्त्र न्हेसयतना जे मंत्र म्हणटाते ते खूब सुंदर आसा.

सनातन धर्माक वर्णाश्रम अशें म्हणटात. वर्णाश्रम हें भारतीय संस्कृतायेची प्रमुख रूप आसा. वर्णधर्ण म्हणल्यार कितें हें आमी हाचे पयलीं वाचलांच. आतां आश्रमधर्म म्हणल्यार कितें तें पळोवया.
मनशाची उदरगत जावची ह्या खातीर चार आश्रमांचे चार पांवडे सांगल्यात. ब्रह्मचार्य, गृहस्थाश्रम, वानप्रस्थाश्रम आनी संन्यासाश्रम अशे ते चार पांवडे. सन्यास हें निमाणचें ध्येय. निमाणे फकत सगळ्यांचो त्याग केल्ली जीण. पूण त्या ध्येया कडेन ल्हव ल्हव वचपा खातीर पयले तीन आश्रम आसात. ल्हव ल्हव सगळ्याचो त्याग करून निवृत्त जावपाचें. जल्मा बरोबरच मनीस तीन रिणां आपल्या माथ्यार घेवन येता. भारतीय संस्कृताय सांगता ती ऋषिगण, पितृगण आनी देवगण अशी तीन रिणां आमकां फारीक करपाची आसात. ब्रह्मचार्याश्रमांत उत्कृश्ट गिन्यान मेळोवन आमी रुशीचें रीण फारीक करतात. गृहस्थाश्रमांत संतती निर्माण करून आनी तांकां सारकी सांबाळून बापायचें रीण फारीक करतात. वानप्रस्थ आनी संन्यास ह्या दोन आश्रमांतल्यान आमी सगळ्या समाजाची सेवा करून देवाचें रीण फारीक करतात. देव सगळ्यां खातीर आसा. देवाचें रीण फारीक करप म्हणल्यार आपणे सगळ्यांचे जावप.
ब्रह्मचार्याश्रमांत चड करून गिन्यानाची उपासना जाता.
मौजी बंधन जाल्या उपरांत ब्रह्मचर्याश्रमाक सुरवात जाता. मौजीबंधन म्हणल्यार ब्रह्मचर्याश्रमाची दिक्षा. ब्रह्मचर्य खंयच्या ध्येया खातीर आसता तें जाणा जावन घेवपाचें आसता. ध्येया बगर ब्रह्मचर्याक अर्थ ना. ध्येया बगर ब्रह्मचर्य टिकना. गिन्याना खातीर गुरू कडेन जो मेरेन शिकत आसा तो मेरेन ब्रह्मचार्य सांबाळपाचें आसता. मौजीबंधनाच्या वेळार सगळे व्हडपण ब्रह्मचर्याकच आसा. सगळ्यो खाणा खुणो ब्रह्मचर्या खातीरूच आसता. मौजी बंधनाच्या वेळार कमरे भोंवतणी गुठलावप आनी लंगोट न्हेसप हातूंत कितें अर्थ आसा? कमर घट सांबाळ, तुका गिन्यान मेळोवंक जाय. विशय-वासना नियंत्रणांत दवर, तिका बांदून दवर, लंगोट मारून राव. ब्रह्मचारी बटूक कमरे भोंवतणी वस्त्र न्हेसयतना जे मंत्र म्हणटाते ते खूब सुंदर आसा.
इयं दुरूस्तात पिरबाधमानात्
शर्मं वरूथ पुनती न आगात्
प्राणापानभ्यां बलमाभरन्ती
प्रिय देवानां स—-
ऋतस्य गोत्री तपसः परस्पी
घ्नती रक्षसः सहमाना अरातीः
सा नः समन्तमनु परेहि भद्र्या
भर्तारस्ते मेखले मा रिषाम ||
“हें न्हेसप पवित्र करपी आसा, हें न्हेसप म्हाका वाकडे तिकडे उलोवंक दिवचें ना. हें न्हेसप म्हाका सूख दितलें. ह्या न्हेसपांतल्यान म्हाका सामर्थ्य मेळटलें. हें न्हेसप तेजस्वी लोकांक आवडटा. सत्याचें रक्षण करपी तपाक आदार दिवपी, राक्षसांक मारपी आनी दुस्मानांक पयस धांवडावन दिवपी अशें हें वस्त्र आसा. बरे तरेच्यो सगळ्यो गजालींक तूं घेवन यो आनी सगळ्या वटांनी म्हाका वेढय. तुका धार करप्याचो नाश केन्नाच जायना.”
(फुडें चालू)
मूळ लेखकः साने गुरुजी
अणकारः पांडुरंग नाडकर्णी

पांडुरंग नाडकर्णी
9326139252