मोगाची निशाणी : काजारी जोडप्यांक सल्लागार तियात्र

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

भुरगें म्हळ्यार फक्तकाजाराचीच निशाणी न्हय तर ती रगताची लेगीत निशाणी आसा म्हण काजारी जोडप्यांक तो बोध दिता.

तियात्र हो खाशेलो नाट्यप्रकार जो सामान्य मनशाक जितो-जिवो हारसो जावन ताचेंपडबींब दाखयता. हेच खातीर
तियात्राची लोकप्रियता शाबूत आसा आनी नवे-नवे लोक ह्याप्रकाराक भितर सरतात. हो नाट्यप्रकार आतांकॉलेजीच्या अभ्यासक्रमांत आस्पाविल्लो आसा. देखून ताका साहित्यीक रूप आयलां. तियात्राच्यो कांय संहिता पुस्तक रुपानआयल्यात तितलें पुरो ना. दर एके माचयेरआयल्लो तियात्र पुस्तक रुपान छापून येवपाची गरज आसा. तेन्नाच शिकपी भुरग्यांचो चड फायदो जातलो आनीघडये तियात्राक नवे प्रेक्षक मेळुये. तियात्रांतल्यान समाज प्रबोधन जाता हातूंत दुबाव ना. पूण ताचो लाव कितले जणघेतात तेंवूय खबर ना. प्रेरणा दिवपी लेखकशेनन एल. आल्देर म्हणटा, “तुमी जर कोणाचीय भावना वा नदर बदलपाची तांक घेवन जल्माक आयल्यात जाल्यार तेंदेणें केन्नाच वाया घालूं नाकात. देवान दिवंक जाता अश्या सगळ्यांत बळवंत दानांतलें हें एक- प्रभाव घालपाची तांक.” हें तियात्रिस्ताचें कर्तव्य जावंकजाय. हांगा आडवाद आसा. एक पाद्री आनी लोका मदीं साहित्यीक म्हूण नामनेकपाविल्लो पाद्र सोकोरो रेबेलो आपलें गिन्यान वापरून प्रभाविपणीं हें करता. हालींचताचें तियात्राचें पुस्तक लोकार्पण जालां, ताचें नांव मोगाची निशाणी. ह्या पुस्तका खातीर ताकापरबीं. हें पुस्तक तियात्र आकादेमी ऑफ गोवाहे तियात्र मळाचेर वावर करपी संस्थेन उजवाडायलां. ताचें मोल फक्त 150 रुपया आसा आनी तें पणजेच्या एड’स प्रिंटर्सान छापलां. फाटल्या कवराचेर बरोवप्याचीविस्तारान वळख दिल्या.
‘मोगाची निशाणी’ हो तियात्र एकेकुटुंबीक काणयेचेर आदारीत आसा. सावियो आनीसायमन ह्या दोग भावांच्या जिविताचेर तियात्राची काणी फुडें वता. ते एकामेकाच्या मोगान जियेताले पूण दोगूय काजारजाले उपरांत एक भुरगें तांच्या जिविताचेर प्रभाव घालता. तांची आवय तांकां बऱ्यातत्वां वरवीं संवसाराची वळख दिता पूण तांचे बुद्धिची उजळणी जायना. कसली तरी भिरांत, मनांतलो आचारतांच्या जिविताक वेरो घालता. डेइजी सावियोचीघरकान्न जाल्यार मीशा सायमनाची घरकान्न, अस्तुऱ्यांच्या सुखाचेर प्रेक्षकांकजाणवाय दितात. व्हडले सुनेन घरसंवसार सुरूकेल्लो तेन्ना सासुमांयन म्हणिल्लें, “उजो दोन भशेचो जावंक जाता. मोगाचो आनी रागाचो. कसलेय परिस्थितींत मोगाचो उजोतुमी वाडोवंक जाय आनी रागाचो उजो पालोवंक जाय. मोगाचो उजो वाडयल्यार, तुमचें काजारीजिवीत सुखेस्त जातलें, पूण रागाचो उजो वाडयल्यार तुमचें लग्नीक जिवीत लासून वतलें.” समजणी दिवपीआसलोच म्हण जायना, समजणी घेवपीय आसूंक जाय, तशें घडना हेंच ह्या तियात्रांत पळेवंक मेळटा.
सावियोक भुरगें जातकच तियात्राची सुरवात जाता. डेइजी फक्त आपल्या भुरग्याकमोग दिता आनी आपणाचेर आडनदर करता असो सावियोचो समज जाता. देखून ताका आपल्या भुरग्याचो तिरस्कार जावंकलागता. घरकान्न आनी ताचें नातें पयस जावंकलागता. तो सोरो पियेता, दुसरे अस्तुरेचोआधार घेता. सैमीक देंवचाराचें रूप हांगा उफेता. देवपणाच्या घरांत देंवचारपण भितर सरता.
सावियोचो धाकटो भाव सायमन काजार जाले उपरांत सावियोचे वागणुकेचेर अभ्यासकरता. भुरग्याक लागून सावियो बेजार आसाम्हण सायमन आपले घरकान्नीक भुरगें दिवंक सोदिनां. ताची घरकान्न मिशा ताचेर बेजारजाता. तातूंत सावियोचीं फोडणां, सायमन आनीमिशा मदीं गोंदळ निर्माण करता, नकारार्थी विचारांनी भरिल्लें मन, सूड भावना आनीभुरग्याक लागून तियात्राचो ‘क्लायमेक्स’ वाडत वता. तियात्राचो शेवट वाचप्यांनी पुस्तक वाचून पळेवंचो.
तियात्रांत जायत्यो ओपारी वापरल्यात. देखीक, ‘पिकिल्लो पणस लिपोवनदवरल्यार, पणसाचो वास वचना.’ ‘दिसता तशें नासताआनी नासता तशें दिसता, देखून मनीस फसता.’, ‘हत्तेचे खावपाचे दांत वेगळे आनी दाखोवपाचे दांत वेगळे.’ हे शिवाय देख दिवपी शिकवण आसा. दैवीकतत्वज्ञानांय वाचूंक मेळटात. जिवितांत काजाराक अर्थ आनी मोगाकूय अर्थ आसा हें तोदाखोवंक सोदता. भुरगें म्हळ्यार फक्तकाजाराचीच निशाणी न्हय तर ती रगताची लेगीत निशाणी आसा म्हण काजारी जोडप्यांक तोबोध दिता.
तियात्रांतलीं जाणवायेची उतरां, “लग्नीकजिवितांत भितर सरतना, घराबो सुखाचो सोमदीर करतलें जाल्यार, सासुमांयचेंकाळीज जिखून घेवंक जाय.” एक कुटूंब शाबूत दवरूंक सल्लो, “डार्लींग, तुजोमोग तुका मेळटलो आनी ताचो (भुरग्याचो) मोग ताका मेळटलो.” “घरांतकितली गिरेस्तकाय आसा, अशें कोण विचारिनात, पूण घरांतकितलीं भुरगीं आसात, अशें विचारतात. कित्याक भुरगीं जावन आसात घोव-बायलेचो मोग, खुशालकायआनी गिरेस्तकाय.”अशी सामाजीक नदरूय तियात्रांत झळकता.
लापीट काणयेचें तितलेंच म्हत्वाचें पात्र. तो घरांत वावुरपी. दोगूय भावांक समजावपाचेंकाम आवय फाटल्यान तोच करता.
पाद्र सोकोरो आपल्या तियात्रांतल्यान दया आनी भोगसण्याचो पाठ दिता. गुन्यांव आदारपा पसून आडावंक आंज बोडव्याकहाडटा आनी तियात्र सुखांतिकेन सोंपयता. बरोवपीपुस्तकांत आपल्यो भावना व्यक्त करतना, लग्नीक जिवितांत भुरग्यांक लागूनआवय-बापायच्या जिवितांत उप्राशिल्ले प्रस्न जबाबदारेन हाताळूंक सल्लो दिता जाल्यारतियात्र आकादेमीचो अध्यक्ष मिनिनो फर्नांडीस ह्या पुस्तका वरवीं हेरूय तियात्रिस्तांनीआपले तियात्र पुस्तक रुपान छापून हाडूंक उलो मारता.
पाद्री सोकोरान आपल्या पात्रांतल्यान संवसार सुधरावपाचीं मंत्रां मारल्यांत.ताणें संवाद आनी देखाव्यांक धरून ‘कॉम्पॅकट’ निर्मितींत‘मोगाची निशाणी’ तियात्राची काणीफुडें व्हेल्या, ती आवडले बगररावची ना. तियात्रांत हांगा थंय चुकीच्यो तंत्रीक गजाली आड्डतात, तांचेर आडनदरकेली जाल्यार पाद्र सोकोरो रेबेलोक साहित्यीक मळार येवकारूच फावता. कित्याक ताणें तियात्रा शिवाय सर्जनशील आनी धर्मीकसाहित्यांत खूब योगदान दिल्लें आसा. शाबासकी ताका. हो तियात्र कुटुंबीक अभ्यासा खातीर योग्य आसा.

विन्सी क्वाद्रूस
9822587498